Oscylacje neutrin: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
[wersja nieprzejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
lit
Robert86 (dyskusja | edycje)
Nie podano opisu zmian
Linia 3: Linia 3:
'''Oscylacje neutrin''' – [[zjawisko]] zaproponowane, aby wyjaśnić [[Problem neutrin słonecznych|zbyt małą liczbę neutrin]] pochodzących ze [[Słońce|Słońca]] obserwowanych na [[Ziemia|Ziemi]].
'''Oscylacje neutrin''' – [[zjawisko]] zaproponowane, aby wyjaśnić [[Problem neutrin słonecznych|zbyt małą liczbę neutrin]] pochodzących ze [[Słońce|Słońca]] obserwowanych na [[Ziemia|Ziemi]].


Liczba neutrin słonecznych obserwowanych w [[detektor]]ach neutrin, takich jak [[Super-Kamiokande]] jest trzy razy mniejsza od oczekiwanej wartości wyliczonej teoretycznie. Aby to wyjaśnić, zaproponowano [[teoria|teorię]], zgodnie z którą każdy typ neutrina przechodzi cyklicznie w pozostałe typy. W ziemskich detektorach rejestrowane są tylko neutrina elektronowe, zatem ich liczba obserwowana na Ziemi będzie rzeczywiście trzy razy mniejsza, gdyż istnieją trzy rodzaje neutrin i statystycznie tylko jedna trzecia z nich będzie neutrinami elektronowymi.
Liczba neutrin słonecznych obserwowanych w [[detektor]]ach neutrin, takich jak [[Super-Kamiokande]] jest trzy razy mniejsza od oczekiwanej wartości wyliczonej teoretycznie. Aby to wyjaśnić, zaproponowano [[teoria|teorię]], zgodnie z którą każdy stan zapachowy neutrina może przejść w inny stan na skutek propagacji. W ziemskich detektorach rejestrowane są tylko neutrina elektronowe, zatem ich liczba obserwowana na Ziemi będzie rzeczywiście trzy razy mniejsza, gdyż istnieją trzy rodzaje neutrin i statystycznie tylko jedna trzecia z nich będzie neutrinami elektronowymi.


Aby takie zjawisko mogło zachodzić, neutrina muszą mieć masę. Ponieważ istnieją trzy ''stany generacyjne'' neutrin, należy przyjąć, że istnieją także trzy ''stany masowe'', odpowiadające masom neutrin. [[Mechanika kwantowa]] dopuszcza, żeby stany generacyjne nie pokrywały się dokładnie ze stanami masowymi. Oznaczmy przez <math>M_e, M_\mu, M_\tau</math> stany masowe a przez <math>G_e, G_\mu, G_\tau</math> stany generacyjne. Zachodzi wówczas:
Aby takie zjawisko mogło zachodzić, neutrina muszą mieć masę. Ponieważ istnieją trzy stany zapachowe neutrin, należy przyjąć, że istnieją także trzy stany masowe, odpowiadające masom neutrin, jednak dopuszcza się czasami istnienie tak zwanych neutrin sterylnych. [[Mechanika kwantowa]] dopuszcza, żeby stany zapachowe nie pokrywały się dokładnie ze stanami masowymi. Oznaczmy przez <math>| \nu_\alpha \rangle</math> stany zapachowe a przez <math>|\nu_i \rangle</math> stany masowe. Zachodzi wówczas:


::<math>G_e = D^{ee} M_e + D^{e\mu} M_\mu + D^{e\tau} M_\tau \,</math>
::<math>| \nu_\alpha \rangle=U_{\alpha i}|\nu_i \rangle</math>
::<math>G_\mu = D^{\mu e} M_e + D^{\mu \mu} M_\mu + D^{\mu \tau} M_\tau \,</math>
::<math>G_\tau = D^{\tau e} M_e + D^{\tau \mu} M_\mu + D^{\tau \tau} M_\tau \,</math>


[[Macierz]] <math>U</math> jest nazywana ''macierzą mieszania'', gdyż określa ona, jak mocno "zmieszane" są stany neutrin (gdyby była [[macierz jednostkowa|macierzą jednostkową]], stany nie byłyby zmieszane i nie byłoby oscylacji). Biorąc pewien stan generacyjny, np. neutrina elektronowego i przesuwając go w czasie zauważymy, że z biegiem czasu w naszym stanie jest coraz mniej neutrina elektronowego. Wkrótce przekształci się ono w neutrino mionowe, później w taonowe, aż wreszcie wróci do punktu wyjścia. Oczywiście kolejność przemian może być różna. Interpretując fakt oscylacji probablistycznie stwierdzimy, że po pewnym czasie większe jest prawdopodobieństwo, że nasze neutrino jest w rzeczywiśtości neutrinem mionowym a nie elektronowym. Wartości składowych macierzy mieszania nie mają obecnie żadnego wytłumaczenia teoretycznego. Nie znamy nawet jej liczbowej wartości (poza faktem, że nie jest macierzą jednostkową), ponieważ nie potrafimy skutecznie mierzyć ilości neutrin.
Albo w zapisie macierzowym (uwaga na konwencję sumacyjną!):

::<math>G_\alpha = D^{\alpha \beta} M_\beta \,</math>

[[Macierz]] <math>D</math> jest nazywana ''macierzą mieszania'', gdyż określa ona, jak mocno "zmieszane" są stany neutrin (gdyby była [[macierz jednostkowa|macierzą jednostkową]], stany nie byłyby zmieszane i nie byłoby oscylacji). Biorąc pewien stan generacyjny, np. neutrina elektronowego i przesuwając go w czasie zauważymy, że z biegiem czasu w naszym stanie jest coraz mniej neutrina elektronowego. Wkrótce przekształci się ono w neutrino mionowe, później w taonowe, aż wreszcie wróci do punktu wyjścia. Oczywiście kolejność przemian może być różna. Interpretując fakt oscylacji probablistycznie stwierdzimy, że po pewnym czasie większe jest prawdopodobieństwo, że nasze neutrino jest w rzeczywiśtości neutrinem mionowym a nie elektronowym. Wartości składowych macierzy mieszania nie mają obecnie żadnego wytłumaczenia teoretycznego. Nie znamy nawet jej liczbowej wartości (poza faktem, że nie jest macierzą jednostkową), ponieważ nie potrafimy skutecznie mierzyć ilości neutrin.


Macierz <math>D</math> nazywa się nieformalnie macierzą MNS (Makiego–Nakagawy–Sakaty). Jest ona analogiczna do [[macierz CKM|macierzy CKM]] z oddziaływań silnych, a być może nawet jest jej równa.
Macierz <math>D</math> nazywa się nieformalnie macierzą MNS (Makiego–Nakagawy–Sakaty). Jest ona analogiczna do [[macierz CKM|macierzy CKM]] z oddziaływań silnych, a być może nawet jest jej równa.

Wersja z 22:47, 19 sie 2007

Szablon:KonwencjaSumacyjna

Oscylacje neutrinzjawisko zaproponowane, aby wyjaśnić zbyt małą liczbę neutrin pochodzących ze Słońca obserwowanych na Ziemi.

Liczba neutrin słonecznych obserwowanych w detektorach neutrin, takich jak Super-Kamiokande jest trzy razy mniejsza od oczekiwanej wartości wyliczonej teoretycznie. Aby to wyjaśnić, zaproponowano teorię, zgodnie z którą każdy stan zapachowy neutrina może przejść w inny stan na skutek propagacji. W ziemskich detektorach rejestrowane są tylko neutrina elektronowe, zatem ich liczba obserwowana na Ziemi będzie rzeczywiście trzy razy mniejsza, gdyż istnieją trzy rodzaje neutrin i statystycznie tylko jedna trzecia z nich będzie neutrinami elektronowymi.

Aby takie zjawisko mogło zachodzić, neutrina muszą mieć masę. Ponieważ istnieją trzy stany zapachowe neutrin, należy przyjąć, że istnieją także trzy stany masowe, odpowiadające masom neutrin, jednak dopuszcza się czasami istnienie tak zwanych neutrin sterylnych. Mechanika kwantowa dopuszcza, żeby stany zapachowe nie pokrywały się dokładnie ze stanami masowymi. Oznaczmy przez stany zapachowe a przez stany masowe. Zachodzi wówczas:

Macierz jest nazywana macierzą mieszania, gdyż określa ona, jak mocno "zmieszane" są stany neutrin (gdyby była macierzą jednostkową, stany nie byłyby zmieszane i nie byłoby oscylacji). Biorąc pewien stan generacyjny, np. neutrina elektronowego i przesuwając go w czasie zauważymy, że z biegiem czasu w naszym stanie jest coraz mniej neutrina elektronowego. Wkrótce przekształci się ono w neutrino mionowe, później w taonowe, aż wreszcie wróci do punktu wyjścia. Oczywiście kolejność przemian może być różna. Interpretując fakt oscylacji probablistycznie stwierdzimy, że po pewnym czasie większe jest prawdopodobieństwo, że nasze neutrino jest w rzeczywiśtości neutrinem mionowym a nie elektronowym. Wartości składowych macierzy mieszania nie mają obecnie żadnego wytłumaczenia teoretycznego. Nie znamy nawet jej liczbowej wartości (poza faktem, że nie jest macierzą jednostkową), ponieważ nie potrafimy skutecznie mierzyć ilości neutrin.

Macierz nazywa się nieformalnie macierzą MNS (Makiego–Nakagawy–Sakaty). Jest ona analogiczna do macierzy CKM z oddziaływań silnych, a być może nawet jest jej równa.

Fakt zaobserwowania oscylacji neutrin był ostatecznym dowodem na to, że neutrina mają masę.

Zjawisko oscylacji cząstek jest typowe dla mechaniki kwantowej. Podobnemu procesowi podlega np. mezon K.

Zobacz też: