Stan Ioan Pătraș
![]() | |
Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
Data i miejsce śmierci | |
Miejsce spoczynku | |
Zawód, zajęcie |
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3d/M%C4%99%C5%BCczyzna_w_sklepie_przy_wadze_-_Man_in_a_shop_at_a_scale.tif/lossy-page1-240px-M%C4%99%C5%BCczyzna_w_sklepie_przy_wadze_-_Man_in_a_shop_at_a_scale.tif.jpg)
![Fotografia wyk. podczas projektu ,,Etnografia Karpat"](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/68/Weso%C5%82y_Cmentarz_S%C4%83p%C3%A2n%C8%9Ba._Krzy%C5%BCe_i_betonowe_postumenty._Crosses_and_concrete_tombstones_in_S%C4%83p%C3%A2n%C8%9Ba_-_Merry_Cemetery.tiff/lossy-page1-240px-Weso%C5%82y_Cmentarz_S%C4%83p%C3%A2n%C8%9Ba._Krzy%C5%BCe_i_betonowe_postumenty._Crosses_and_concrete_tombstones_in_S%C4%83p%C3%A2n%C8%9Ba_-_Merry_Cemetery.tiff.jpg)
Stan Ioan Pătraş (ur. w 1908 roku w Săpânța, zm. w 1977 tamże) – rumuński artysta ludowy, znany przede wszystkim z tworzenia charakterystycznych nagrobków na Wesołym Cmentarzu[1].
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Od 14 roku życia pracował jako cieśla, budując charakterystyczne dla regionu Maramuresz drewniane domy, bramy oraz nagrobne krzyże. W roku 1935 zaczął rzeźbić nagrobki charakterystyczne dla Wesołego Cmentarza w Săpânța. Do każdego nagrobka pisał też odpowiednie epitafium. W ciągu 40 lat pracy, do 1977 roku, sporządził ok. 600 nagrobków i epitafiów.
W Săpânța, w dawnym domu mieszkalnym artysty, znajduje się muzeum mu poświęcone, prowadzone przez jego następcę Dumitru Popa[2].
Twórczość[edytuj | edytuj kod]
Pomimo nowatorskiego pomysłu na Wesoły Cmentarz, w pracy rzeźbiarskiej, zarówno w tematach dekoracji, jak i kolorystyce stosował formy tradycyjnie symboliczne: białego gołąbka – symbol duszy, czarnego ptaka – symbol śmierci, kolor niebieski, zwany dziś Săpânța blue – interpretowany przez Pătraşa jako symbol nadziei, wolności i czystości niebios; zielony – symbol życia, żółty – symbol płodności, młodości i słońca, czerwony – symbol pasji i czarny – symbol śmierci. Za życia wykonał i opatrzył odpowiednim podpisem własny grób, który również znajduje się na Wesołym Cmentarzu.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Łukasz Galusek , Aleksander Dumitru , Tomasz Poller , Transylwania. Twierdza rumuńskich Karpat, wyd. II, 2003 .
- ↑ Reinhold Lehman , Cmentarz, „Tygodnik Powszechny”, nr 45, 2000, s.16 .