Stanisław Szkoc
| |
| Data i miejsce urodzenia |
29 kwietnia 1890 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
17 marca 1981 |
| Zawód, zajęcie |
nauczyciel, społecznik, żołnierz |
Stanisław Jeremiasz Szkoc (ur. 29 kwietnia 1890 w Czeladzi, zm. 17 marca 1981 tamże) – nauczyciel, społecznik, żołnierz[1].
Uczył m.in. łaciny, rosyjskiego, niemieckiego, geografii, historii oraz zajęć praktycznych czy wychowania fizycznego[1]. Jako nauczyciel przepracował 55 lat.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Ukończył gimnazjum Księży Salezjanów w Daszowie koło Stryja, następnie wyjechał do Rosji, gdzie kontynuował naukę w Seminarium Nauczycielskim w Kursku. 15 września 1911 zdał tam egzamin na nauczyciela, w tym samym roku został pedagogiem w Publicznej Szkole Powszechnej w Koziegłowach. W 1916 zakończył pracę z powodu organizacji manifestacji szkolnej dla uczczenia Święta 3 Maja[2]. W tym samym roku rozpoczął pracę w Szkole Publicznej przy kopalni węgla Czeladź w dzielnicy Piaski, gdzie pracował do 1945 r[1].
W czasie I wojny światowej Stanisław Szkoc wraz z ks. Kluszczyńskim organizował pomoc żywnościową i materialną dla organizujących się oddziałów Strzelca a później Wojska Polskiego[1] Na początku 1920 r. na ochotnika wstępuje do Wojska Polskiego i bierze udział w bitwie pod Radzyminem[2].
Podczas II wojny światowej organizował tajne nauczanie na terenie Piasków, potem Czeladzi a następnie w Przeczycach.
Od 1945 został stałym nauczycielem w Czeladzkiej Szkole Powszechnej nr. 1, w której pracował do 1965 r. Szkoła zawdzięcza mu liczne sukcesy sportowe swoich uczniów[3].
Praca gimnastyczno-sportowa[edytuj | edytuj kod]
W pierwszych latach II Rzeczypospolitej należał do pionierów i pierwszych prezesów Klubu Sportowego "Brynica", który to Klub dał podstawy organizacyjne Czeladzkiemu Klubowi sportowemu CKS Czeladź[4]. W latach międzywojennych oraz po II wojnie światowej na stadionie sportowym, szkolnym oraz w parku Jordana organizował występy z udziałem od 200 do 300 ćwiczących uczniów i uczennic[3]. Odbywały się z okazji Dnia Dziecka, Dni sportu, z okazji zakończenia roku szkolnego. Uprawnienia te zdobył uczestnicząc w licznych kursach Towarzystwa gimnastycznego Sokół (brał udział w zlotach i pokazach urządzanych w Krakowie, Lwowie, Poznaniu i Pradze). Pokazy obejmowały dyscypliny gimnastyczne, obrazy ćwiczeń wolnych: maczug, wywijadeł, lanc, kos kosynierów Bartosza Głowackiego, lasek, kilofów, korowody oraz tańce przy akompaniamencie orkiestr przyzakładowych. W pracy gimnastyczno-sportowej współpracował mn. z Józefem Pawełczykiem.
-
Stanisław Szkoc i młodzież ze szkoły nr. 1 udająca się na pokaz 23 czerwca 1960 r. -
Na boisku szkolnym 22 czerwca 1957 r.
Uratowanie życia Kazimierzowi Kusztypowi[edytuj | edytuj kod]
W grudniu 1959 r. Stanisław Szkoc uratował życie 9 letniemu chłopcu – Kazimierzowi Kusztypowi, uczniowi 2 klasy Szkoły nr. 1. Zdarzenie miało miejsce na Przetoku (zalew wodny obok Brynicy). nauczyciel udał się z uczniami na ślizgawkę, by doskonalić ich umiejętności łyżwiarskie. Prowadząc zajęcia zauważył, że pod jednym z chłopców z kilkunastoosobowej grupy, która też przyszła pojeździć na łyżwach, załamał się lód. Chłopak wpadł do wody, tonął. Szkoc, mający już 68 lat, z narażeniem życia, wskoczył do trzymetrowej toni i wydobył tonącego[2][5].
Rodzina[edytuj | edytuj kod]
Stanisław Szkoc miał 3 synów i 3 córki. Syn Jan Szkoc był wieloletnim proboszczem Parafii pw. Św. Tomasza na Pogoni w Sosnowcu. Wnuczka Stanisława Szkoca – Barbara Gruszka-Zych to poetka, dziennikarka i reporterka.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d dr Mirosław Ponczek, EKSPRES ZAGŁĘBIOWSKI – Niezależna Gazeta Miłośników Zagłębia Dąbrowskiego, nr 12 (39) ROK III, s. 22., 1 listopada 1992.
- ↑ a b c M. i Wit Gruszka, Materiały pochodzące z prywatnych zbiorów.
- ↑ a b Agata Grabowska-Maj (red.), Stulecie Szkoły Podstawowej Nr 1 im. Stanisławy Łakomik w Czeladzi, ss. 14-18., 2002.
- ↑ M. Ponczek, Rozwój kultury fizycznej w Zagłębiu Dąbrowskim (1864-1939), 1992.
- ↑ A. Nawrocki, "Człowiek, który wie..." w: "Dziennik Zachodni", 1959.