Surmia bignoniowa

Surmia bignoniowa
	; Odmiana 'Aurea'
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	astropodobne
Rząd	jasnotowce
Rodzina	bignoniowate
Rodzaj	surmia
Gatunek	surmia bignoniowa
	Nazwa systematyczna
	Catalpa bignonioides Walter; Fl. Carol. [Walter] 64. 1788
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; brak danych
	Zasięg
	Multimedia w Wikimedia Commons

Surmia bignoniowa (Catalpa bignonioides Walter) – gatunek drzewa liściastego należący do rodziny bignoniowatych. Pochodzi z cieplejszych obszarów południowo-wschodnich rejonów USA^[4]. Jest uprawiany w wielu krajach świata, również w Polsce.

Nazewnictwo

Surmia bignoniowa posiada też inne nazwy. Bywa też nazywana surmią bignoniowatą, surmią zwyczajną, katalpą zwyczajną, katalpą bignoniową lub katalpą bignoniowatą.

Morfologia

Pokrój: Drzewo dorastające do około 20 m wysokości. Ma krótki pień i szeroką koronę^[5].
Liście: Duże (do 20, rzadko do 25 cm długości), szerokojajowate lub sercowate, ze szczytem nagle zaostrzonym. Rzadko bywają klapowane. Blaszki zielone, za młodu nieco brązowo nabiegłe. Dojrzałe liście omszone są nieco tylko na spodzie^[5].
Kwiaty: Zebrane są w licznokwiatowe wiechy do 20 cm (rzadko więcej). Kwiaty obupłciowe. Korona zrosłopłatkowa, z dzwonkowatą rurką i pięcioma łatkami, duża (do 5 cm średnicy), biała, wewnątrz z żółtymi smugami, fioletowo nakrapiana. Pręciki płodne dwa. Zakwitają w czerwcu-lipcu^[5].
Owoce: Torebki – cylindryczne, długie (20–40 cm) i wąskie (do 0,8 cm średnicy), cienkościenne, przypominają strąki. Wewnątrz zawierają podłużną przegrodę i liczne nasiona z pęczkami włosków. Owoce pozostają na drzewie przez całą zimę do wiosny^[5].

Surmia bignoniowa

Zastosowanie

Roślina ozdobna, sadzona w ogrodach i parkach jako drzewo ozdobne. Ma ładny pokrój i piękne liście, które są główną ozdobą tej rośliny przez całe lato, atrakcyjne są także kwiaty, kształtem porównywane do storczykowatych i owoce. Zapach rośliny opisywany jest jako odstraszający komary i kleszcze^[6].

Uprawa

Wymaga słonecznego stanowiska. Strefy mrozoodporności 5-10^[4]. Lepiej rośnie na żyznej, lekkiej i przepuszczalnej glebie. Nie jest całkowicie mrozoodporna, młode drzewka należy przed zimą zabezpieczać. Typowa forma nadaje się do większych ogrodów. Do mniejszych ogrodów polecane są jej odmiany.

Odmiany

'Aurea' – ma bardzo ładne, żółtozielone, sercowate i bardzo duże liście. Doskonale komponuje się z innym drzewami. Wzrost do 10 m, korona rozłożysta, zaokrąglona, kwiaty białawe.
'Nana' – wolno rosnąca odmiana o koronie dorastającej do 5 m szerokości. Zwykle produkowana jest w formie piennej. Nie wytwarza kwiatów. Młode rośliny są wrażliwe na przemarzanie.

Przypisy

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-04-06] (ang.).
↑ Catalpa bignonioides, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
↑ ^a ^b GeoffreyG. Burnie GeoffreyG. i inni, Botanica. Ilustrowana, w alfabetycznym układzie, opisuje ponad 10 000 roślin ogrodowych, Niemcy: Könemann, Tandem Verlag GmbH, 2005, ISBN 3-8331-1916-0, OCLC 271991134 .
↑ ^a ^b ^c ^d Włodzimierz Seneta: Drzewa i krzewy liściaste C. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1994, s. 72-73. ISBN 83-01-11074-0.
↑ AnnaA. Błaszczuk AnnaA., Katalpa zwyczajna, surmia bignoniowa – odmiany, uprawa, przycinanie [online], poradnikogrodniczy.pl [dostęp 2022-07-03] .

Bibliografia

Maciej Mynett, Magdalena Tomżyńska: Krzewy i drzewa ozdobne. Warszawa: MULTICO Oficyna Wyd., 1999. ISBN 83-7073-188-0.
Praca zbiorowa: Katalog roślin II. Drzewa, krzewy, byliny.. Warszawa: Agencja Promocji Zieleni, Związek Szkółkarzy Polskich, 2003. ISBN 83-912272-3-5.

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-04-06] (ang.).

[iucn-3] Catalpa bignonioides, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).

[E-4] GeoffreyG. Burnie GeoffreyG. i inni, Botanica. Ilustrowana, w alfabetycznym układzie, opisuje ponad 10 000 roślin ogrodowych, Niemcy: Könemann, Tandem Verlag GmbH, 2005, ISBN 3-8331-1916-0, OCLC 271991134 .

[seneta-5] Włodzimierz Seneta: Drzewa i krzewy liściaste C. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1994, s. 72-73. ISBN 83-01-11074-0.

[6] AnnaA. Błaszczuk AnnaA., Katalpa zwyczajna, surmia bignoniowa – odmiany, uprawa, przycinanie [online], poradnikogrodniczy.pl [dostęp 2022-07-03] .

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]