Synod w Łowiczu
Synod w Łowiczu – synod kontrreformacyjny zwołany przez prymasa Mikołaja Dzierzgowskiego do Łowicza jesienią 1556 roku, przeprowadzony pod przewodnictwem przebywającego wtedy w Polsce nuncjusza i legata papieskiego Luigiego Lippomano, z udziałem bpa Stanisława Hozjusza.
Obrady synodu[edytuj | edytuj kod]
Synod odbył się 6 września 1556 roku. Uchwalono na nim opracowane przez Lippomano „Formuły wiary", wzorowane na uchwałach uniwersytetu w Louvanium. Formuły te odrzucały postulaty zgłaszane przez polskich zwolenników reformacji i odmawiały świeckim komunii pod obiema postaciami, nakazywały klękanie przed obrazami świętych, wiarę w czyściec, oraz inne tradycyjne zwyczaje katolickie. Domagano się też likwidacji szkół różnowierczych i zakazu posyłania młodzieży z Polski na uniwersytety zagraniczne[1]. Formuły ogłoszono w polskich kościołach katolickich do ścisłego ich przestrzegania, a pełny tekst wydano pod tytułem: Formulae fidei traditiae in synodo provinciali, quae Lovitii In Polonia celebrata est anno 1556.
Uchwalone na tym synodzie formuły były krytykowane ze względu na punkt 14 zaprzeczający konieczności wiary w odpuszczenie grzechów dzięki zasługom Chrystusa:
Wiara, która napełnia kogoś głębokim przekonaniem, że przez zasługi Chrystusa odpuszczone zostały jego grzechy i że posiądzie żywot wieczny nie ma żadnego potwierdzenia w Piśmie św., a nawet mu się sprzeciwia[2].
Potępienie tzw. świętokradców[edytuj | edytuj kod]
Na synodzie potępiono i uznano za winnych straconych wcześniej w Sochaczewie: ubogą szlachciankę, luterankę Dorotę Łażęcką (spalona żywcem na stosie 1 czerwca 1556 roku) oraz trzech innych Żydów, którym Łażęcka rzekomo wydała potajemnie hostię, którą Żydzi mieli nakłuwać i z której wyciekła butelka krwi[3].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Janusz Tazbir, Historia Kościoła katolickiego w Polsce 1460-1795. Warszawa 1966, s. 54.
- ↑ Andrzej Frycz Modrzewski: O Kościele; księga druga. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1957, s. 48. Modrzewski dalej pisze, że niektórzy uczestnicy tego synodu w prywatnych rozmowach z nim wstydzili się tego artykułu.
- ↑ W. Berwiński, Studya o gusłach, czarach, zabobonach i przesądach ludowych, t. II, s. 162, (cyt. za: Oskar Kolberg, Mazowsze, Obraz etnograficzny, tom 1, Kraków, 1885, s.30).
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Pełny tekst uchwał synodu – po łacinie w: Archiwum Komisyi Prawniczej, tom 1, Polska Akademia Umiejętności, Kraków, 1895, ss. 427–439.
- Andrzej Frycz Modrzewski: O Kościele; księga druga. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1957.
- Tadeusz Wojak: Szkice z dziejów Reformacji w Polsce XVI i XVII wieku. [w:] biblioteka/dhistoria/szkice-reform [on-line]. www.luteranie.pl. [dostęp 2011-07-28]. (pol.).
- Magda Teter: Sinners on Trial. Jews and Sacrilege after the Reformation. Cambridge, USA: Harvard University Press, 2011, s. 358.