Syringophilinae

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Syringophilinae
Lavoipierre, 1953
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

stawonogi

Gromada

pajęczaki

Podgromada

roztocze

Nadrząd

roztocze właściwe

Rząd

Trombidiformes

Podrząd

Prostigmata

Infrarząd

Raphignathina

Nadrodzina

Cheyletoidea

Rodzina

dutkowce

Podrodzina

Syringophilinae

Syringophilinaepodrodzina roztoczy z rzędu Trombidiformes i rodziny dutkowców. Są to obligatoryjne pasożyty ptaków, żyjące w dutkach ich lotek i sterówek.

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Roztocze o wydłużonym, robakowatym, ubarwionym mlecznobiało ciele osiągającym od 400 do 1300 μm długości u samic i od 400 do 700 μm długości u samców[1][2]. Gnatosoma jest wydłużona[2], zaopatrzona w M-kształtne lub U-kształtne perytremy w rostralnej części styloforu. Szczytowa część hypostomu może być gładka lub wyposażona w 1–3 pary guzków (u samca najwyżej w 1 parę). Na gnatosomie osadzone są szczękoczułki i nogogłaszczki. Szczękoczułki samic mają palec ruchomy o szczycie sztyletowatym lub harpunowatym (ząbkowanym), zaś samców zawsze sztyletowatym. Nogogłaszczki cechuje zaokrąglony wierzchołek stopogolenia. Na wierzchu propodosomy leży całobrzega lub wzdłużnie podzielona tarczka prodorsalna (propodonotalna) i od 5 do 6 par szczecinek, które u samca są zawsze gładkie, a u samicy mogą być ornamentowane[1]. Na grzbietowej stronie hysterosomy (hysteronotum) typowo występuje tarczka hysterosomalna (hysteronotalna), która może być wtórnie rozdzielona na dwie tarczki, uwsteczniona, całkiem zanikła lub zrośnięta z leżącą na tyle hysterosomy tarczką pygidialną[2][1]. Hysteronotum samca ma 5, a samicy 7 par szczecinek. Szczecinek genitalnych jest 1 lub 2 pary u samicy i 2 pary u samca. Szczecinki pseudanalne występują w liczbie 1 lub 2 par. Szczecinek aggenitalnych jest od 2 do 8 par u samicy i od 2 do 6 par u samca. Szczecinki na odnóżach są gładkie. Szczecinki proralne (p’, p”) na stopach są wachlarzowate. U samic nie występują formy fizyogastryczne[1].

Biologia i ekologia[edytuj | edytuj kod]

Wszyscy przedstawiciele rodziny są obligatoryjnymi pasożytami zewnętrznymi ptaków. Bytują wewnątrz dutek ich piór. Żerują na płynie tkankowym, przebijając w tym celu ścianę dutki swymi sztyletowatymi lub harpunowatymi palcami ruchomymi szczękoczułków[3][2]. Wyspecjalizowane są w zamieszkiwaniu lotek, rzadziej sterówek[1].

Obie płcie przechodzą w rozwoju przez stadia larwy, protonimfy i tritonimfy[4][1]. Do dutkowców należą głównie pasożyty mono- i oligokseniczne. Większość gatunków ograniczona jest do jednego gatunku lub rodzaju żywiciela, a przypadki występowania jednego gatunku u ptaków z różnych rodzin czy rzędów należą do rzadkości[3]. Rozwój i rozród odbywa się wewnątrz dutki. Samce spędzają w niej całe życie. Tylko dorosłe, zapłodnione samice opuszczają swoją dutkę celem zajęcia nowych[3].

Taksonomia[edytuj | edytuj kod]

Rodzina Syringophilidae wprowadzona została w 1953 roku przez Michela M.J. Lavoipierre’a[5], a potem niezależnie przez Wsiewołoda Dubinina w 1957 roku[6][3]. Podziału tejże rodziny na dwie podrodziny: Syringophilinae i Picobiinae dokonali w 1973 roku Donald E. Johnston oraz John Kethley[7]. Pierwszej, morfologicznej, analizy filogenetycznej dutkowców dokonali w 2013 roku Maciej Skoracki, Eliza Głowska i Andre Bochkov. O ile Picobiinae w jej wynikach były monofiletyczne, tak Syringophilinae okazały się parafiletyczne ich względem[3]. Nie zrezygnowano jednak w późniejszych publikacjach z wyróżniania Syringophilinae[8].

Do podrodziny tej zalicza się następujące rodzaje[8]:

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c d e f Maciej Skoracki, Quill mites (Acari: Syringophilidae) of the Palaearctic region, „Zootaxa”, 2840 (1), 2011, s. 1–415, DOI10.11646/zootaxa.2840.1.1, ISSN 1175-5334.
  2. a b c d Maciej Skoracki, Bożena Sikora, Jerzy Michalik: Budowa morfologiczna ektopasożytniczych roztoczy zrodziny Syringophilidae (Acari: Prostigmata). W: Alicja Buczek, Czesław Błaszak: Stawonogi. Interakcje pasożyt–żywiciel. Lublin: Liber, 2004, s. 19-22.
  3. a b c d e Maciej Skoracki, Eliza Głowska, Andre V. Bochkov. Phylogeny of quill mites of the family Syringophilidae (Acari: Prostigmata) based on their external morphology. „European Journal of Entomology”. 110 (4), s. 663–675, 2013. DOI: 10.14411/eje.2013.090. ISSN 1210-5759. 
  4. M. Skoracki, S.A. Zabludovskaya, A.V. Bochkov. A review of Prostigmata (Acariformes: Trobidiformes) permanently associated with birds. „Acarina”. 20 (2), s. 67–107, 2012. 
  5. M.M.J. Lavopierre. The undescribed male and female of the Pigeon quill mite, Syringophilus columbae Hirst, 1920. „Trans. R. Soc. Trop. Med. Hyg.”. 47 (7), 1953. 
  6. W.B. Dubinin. A new classification of the mites of the superfamilies Cheyletoidea and Demodicoidea (Acariformes, Trombidiformes). „Parasitol. Sb. Acad. Nauk SSSR”. 17. s. 17–136. 
  7. Donald E. Johnston, John B. Kethley. A numerical phenetic study of the quill mites of the family Syringophilidae (Acari). „J. Parasitol.”. 59, s. 520–530, 1973. 
  8. a b E. Głowska, M. Chrzanowski , K. Kaszewska. Checklist of quill mites (Acariformes: Syringophilidae) of the World. „Zootaxa”. 3968, s. 1-81, 2015.