Tekst źródłowy strony Szczepionka przeciw grypie

'''Szczepionka przeciw grypie''' – zmieniana co roku [[szczepionka]], chroniąca przed [[Wirus grypy|wirusem grypy]] charakteryzującym się dużą zmiennością [[antygen]]ową<ref name="Couch-2008">{{Cytuj pismo |nazwisko = Couch |imię = R.B. |tytuł = Seasonal inactivated influenza virus vaccines |czasopismo = Vaccine |wolumin = 26 Suppl 4 |numer = |strony = D5-9 |miesiąc = Sep |rok = 2008 |doi = 10.1016/j.vaccine.2008.05.076 |pmid = 18602728}}</ref>. Szczepionka przeciw grypie sezonowej zawiera trzy najczęściej występujące zabite szczepy wirusa: dwa typy wirusów A (H3N2 i [[H1N1]]) oraz jeden typ wirusa B<ref>{{Cytuj książkę |nazwisko = |imię = |tytuł = Mikrobiologia i choroby zakaźne |data = 2000 |wydawca = Urban & Partner |miejsce = Wrocław |isbn = 83-85842-59-4 |strony = 342}}</ref>.

== Wskazania ==
[[Plik:Defense.gov News Photo 041028-N-9864S-021.jpg|mały|prawo|Żołnierz [[United States Navy|amerykańskiej marynarki wojennej]] otrzymujący szczepienie przeciw grypie]]
Różne publiczne organizacje zdrowotne, w tym [[Światowa Organizacja Zdrowia]], zalecają coroczne [[Szczepienie ochronne|szczepienia]] przeciw grypie u osób z podwyższonym ryzykiem powikłań oraz u osób, które opiekują się lub przebywają z takimi osobami:
* osoby po 65. roku życia<ref>{{Cytuj |autor=Tom Jefferson, Carlo Di Pietrantonj, Lubna A. Al-Ansary, Eliana Ferroni, Sarah Thorning |tytuł=Vaccines for preventing influenza in the elderly |czasopismo=The Cochrane Database of Systematic Reviews |data=2010-02-17 |data dostępu=2017-10-06 |issn=1469-493X |numer=2 |s=CD004876 |doi=10.1002/14651858.CD004876.pub3 |pmid=20166072}}</ref>
* pacjenci z przewlekłymi chorobami płuc ([[Astma oskrzelowa|astma]], [[przewlekła obturacyjna choroba płuc]] itp.)
* pacjenci z przewlekłymi chorobami serca ([[wada serca|wrodzona wada serca]], [[niewydolność serca]], [[choroba niedokrwienna serca]])
* pacjenci z przewlekłymi chorobami wątroby (np. [[marskość wątroby]])
* pacjenci z przewlekłą niewydolnością nerek
* pacjenci z obniżoną odpornością (osoby zakażone wirusem [[Ludzki wirus niedoboru odporności|HIV]] lub otrzymujące leki immunosupresyjne)
* osoby, które mieszkają razem w miejscach o dużym zagęszczeniu, gdzie [[grypa]] może rozprzestrzeniać się szybko, takich jak więzienia, domy opieki, szkoły i domy wycieczkowe
* pracownicy opieki zdrowotnej (zarówno w celu zapobiegania zachorowaniom, jak i zapobiegania rozprzestrzenianiu się grypy wśród pacjentów)<ref name="Thomas-2006">{{Cytuj pismo |nazwisko = Thomas |imię = R.E. |nazwisko2 = Jefferson |imię2 = T.O. |nazwisko3 = Demicheli |imię3 = V. |nazwisko4 = Rivetti |imię4 = D. |tytuł = Influenza vaccination for health-care workers who work with elderly people in institutions: a systematic review |czasopismo = Lancet Infect Dis |wolumin = 6 |numer = 5 |strony = 273–279 |miesiąc = May |rok = 2006 |doi = 10.1016/S1473-3099(06)70462-5 |pmid = 16631547}}</ref>
* kobiety w ciąży
* dzieci w wieku od sześciu miesięcy do dwóch lat{{fakt|data=2014-11}}.

== Przeciwwskazania ==
Przeciwwskazania obejmują osoby<ref name="www.cdc.gov">{{Cytuj stronę |url = http://www.cdc.gov/flu/about/qa/flushot.htm |tytuł = CDC – Seasonal Influenza (Flu) – Q &amp; A: Seasonal Flu Shot |nazwisko = |imię = |opublikowany = |data = |data dostępu = 2009-12-06}}</ref>:
* które mają alergię na białka jaj kurzych lub u których wystąpiła reakcja alergiczna przy poprzednim podaniu szczepionki przeciw grypie,
* u których po szczepieniu przeciw grypie wystąpił [[zespół Guillaina-Barrégo]].

== Skuteczność ==
Szczepionki przeciw grypie dają umiarkowaną ochronę przed grypą, jednakże ochrona ta może być znacznie mniejsza lub może w ogóle nie występować w niektórych sezonach zachorowań na grypę.

Według przeglądu Cochrane z 2008 szczepionki przeciw grypie są skuteczne u zdrowych dzieci w wieku od dwóch lat, natomiast dostępnych jest niewiele danych na temat skuteczności u dzieci poniżej dwóch lat<ref name="Jefferson-2008">{{Cytuj pismo |nazwisko = Jefferson |imię = T. |nazwisko2 = Rivetti |imię2 = A. |nazwisko3 = Harnden |imię3 = A. |nazwisko4 = Di Pietrantonj |imię4 = C. |nazwisko5 = Demicheli |imię5 = V. |tytuł = Vaccines for preventing influenza in healthy children |czasopismo = Cochrane Database Syst Rev |wolumin = |numer = 2 |strony = CD004879 |rok = 2008 |doi = 10.1002/14651858.CD004879.pub3 |pmid = 18425905}}</ref>. [[Centers for Disease Control and Prevention]] zaleca szczepienie przeciw grypie każdego dziecka w wieku powyżej 6 miesięcy<ref name=autonazwa1>{{Cytuj stronę |url = http://www.cdc.gov/flu/protect/children.htm |tytuł = CDC – Seasonal Influenza (Flu) – Children, the Flu, and the Flu Vaccine |nazwisko = |imię = |opublikowany = |data = |data dostępu = 2009-12-02}}</ref>. W przeglądzie Cochrane z 2007 wykazano, że chociaż szczepionki przeciw grypie u zdrowych dorosłych są skuteczne względem szczepów, przed którymi mają chronić, to ma to niewielki wpływ na utracone dni robocze z powodu infekcji grypopodobnych<ref name="Jefferson-2007">{{Cytuj pismo |nazwisko = Jefferson |imię = T.O. |nazwisko2 = Rivetti |imię2 = D. |nazwisko3 = Di Pietrantonj |imię3 = C. |nazwisko4 = Rivetti |imię4 = A. |nazwisko5 = Demicheli |imię5 = V. |tytuł = Vaccines for preventing influenza in healthy adults |czasopismo = Cochrane Database Syst Rev |wolumin = |numer = 2 |strony = CD001269 |rok = 2007 |doi = 10.1002/14651858.CD001269.pub3 |pmid = 17443504}}</ref>.

Skuteczność szczepionki u ludzi w podeszłym wieku, którzy są najbardziej narażeni na grypę, jest najmniejsza; średnia skuteczność w wieku 65 lat wynosi 40–50%, a powyżej 70 roku życia 15–30%, lepsze efekty daje szczepienie dużą dawką szczepionki<ref>{{Cytuj|autor=Krista Wilkinson, Yichun Wei, Andrea Szwajcer, Rasheda Rabbani, Ryan Zarychanski|tytuł=Efficacy and safety of high-dose influenza vaccine in elderly adults: A systematic review and meta-analysis |czasopismo=Vaccine |data=2017-05-15 |data dostępu=2017-10-06 |issn=1873-2518 |wolumin=35 |numer=21 |s=2775–2780 |doi=10.1016/j.vaccine.2017.03.092 |pmid=28431815}}</ref><ref name="Nichol-2007">{{Cytuj pismo |nazwisko = Nichol |imię = K.L. |nazwisko2 = Nordin |imię2 = J.D. |nazwisko3 = Nelson |imię3 = D.B. |nazwisko4 = Mullooly |imię4 = J.P. |nazwisko5 = Hak |imię5 = E. |tytuł = Effectiveness of influenza vaccine in the community-dwelling elderly |czasopismo = N Engl J Med |wolumin = 357 |numer = 14 |strony = 1373–1381 |miesiąc = Oct |rok = 2007 |doi = 10.1056/NEJMoa070844 |pmid = 17914038}}</ref><ref name="Vu-2002">{{Cytuj pismo |nazwisko = Vu |imię = T. |nazwisko2 = Farish |imię2 = S. |nazwisko3 = Jenkins |imię3 = M. |nazwisko4 = Kelly |imię4 = H. |tytuł = A meta-analysis of effectiveness of influenza vaccine in persons aged 65 years and over living in the community |czasopismo = Vaccine |wolumin = 20 |numer = 13–14 |strony = 1831–1836 |miesiąc = Mar |rok = 2002 |pmid = 11906772}}</ref><ref name="Nordin-2001">{{Cytuj pismo |nazwisko = Nordin |imię = J. |nazwisko2 = Mullooly |imię2 = J. |nazwisko3 = Poblete |imię3 = S. |nazwisko4 = Strikas |imię4 = R. |nazwisko5 = Petrucci |imię5 = R. |tytuł = Influenza vaccine effectiveness in preventing hospitalizations and deaths in persons 65 years or older in Minnesota, New York, and Oregon: data from 3 health plans |czasopismo = J Infect Dis |wolumin = 184 |numer = 6 |strony = 665–670 |miesiąc = Sep |rok = 2001 |doi = 10.1086/323085 |pmid = 11517426}}</ref>. Istnieje wiele przyczyn tego spadku skuteczności, ale wynika on przede wszystkim z osłabienia funkcji układu immunologicznego<ref name="Simonsen-2007">{{Cytuj pismo |nazwisko = Simonsen |imię = L. |nazwisko2 = Taylor |imię2 = R.J. |nazwisko3 = Viboud |imię3 = C. |nazwisko4 = Miller |imię4 = M.A. |nazwisko5 = Jackson |imię5 = L.A. |tytuł = Mortality benefits of influenza vaccination in elderly people: an ongoing controversy |czasopismo = Lancet Infect Dis |wolumin = 7 |numer = 10 |strony = 658–666 |miesiąc = Oct |rok = 2007 |doi = 10.1016/S1473-3099(07)70236-0 |pmid = 17897608}}</ref>.

W Stanach Zjednoczonych osoby w wieku 50–64 lat są prawie dziesięć razy bardziej narażone na śmierć z powodu grypy niż osoby młodsze, a osoby powyżej 65 roku życia są ponad dziesięć razy bardziej narażone na śmierć z powodu grypy niż osoby w grupie wiekowej 50–64 lat<ref name="Thompson-2003">{{Cytuj pismo |nazwisko = Thompson |imię = W.W. |nazwisko2 = Shay |imię2 = D.K. |nazwisko3 = Weintraub |imię3 = E. |nazwisko4 = Brammer |imię4 = L. |nazwisko5 = Cox |imię5 = N. |tytuł = Mortality associated with influenza and respiratory syncytial virus in the United States |czasopismo = JAMA |wolumin = 289 |numer = 2 |strony = 179–186 |miesiąc = Jan |rok = 2003 |pmid = 12517228}}</ref>. Szczepienie osób powyżej 65 roku życia zmniejsza ryzyko śmierci z powodu grypy o około 50%<ref name="Hak-2005">{{Cytuj pismo |nazwisko = Hak |imię = E. |nazwisko2 = Buskens |imię2 = E. |nazwisko3 = van Essen |imię3 = G.A. |nazwisko4 = de Bakker |imię4 = D.H. |nazwisko5 = Grobbee |imię5 = D.E. |tytuł = Clinical effectiveness of influenza vaccination in persons younger than 65 years with high-risk medical conditions: the PRISMA study |czasopismo = Arch Intern Med |wolumin = 165 |numer = 3 |strony = 274–280 |miesiąc = Feb |rok = 2005 |doi = 10.1001/archinte.165.3.274 |pmid = 15710789}}</ref><ref name="Nichol-2003">{{Cytuj pismo |nazwisko = Nichol |imię = K.L. |nazwisko2 = Nordin |imię2 = J. |nazwisko3 = Mullooly |imię3 = J. |nazwisko4 = Lask |imię4 = R. |nazwisko5 = Fillbrandt |imię5 = K. |tytuł = Influenza vaccination and reduction in hospitalizations for cardiac disease and stroke among the elderly |czasopismo = N Engl J Med |wolumin = 348 |numer = 14 |strony = 1322–1332 |miesiąc = Apr |rok = 2003 |doi = 10.1056/NEJMoa025028 |pmid = 12672859}}</ref>. Jednakże mało prawdopodobne, aby samo szczepienie całkowicie wyjaśniało te wyniki, gdyż osoby starsze poddane szczepieniu są prawdopodobnie zdrowsze i mają większą świadomość zdrowotną niż osoby, które się nie szczepią<ref name="Jackson-2006">{{Cytuj pismo |nazwisko = Jackson |imię = L.A. |nazwisko2 = Jackson |imię2 = M.L. |nazwisko3 = Nelson |imię3 = J.C. |nazwisko4 = Neuzil |imię4 = K.M. |nazwisko5 = Weiss |imię5 = N.S. |tytuł = Evidence of bias in estimates of influenza vaccine effectiveness in seniors |czasopismo = Int J Epidemiol |wolumin = 35 |numer = 2 |strony = 337–344 |miesiąc = Apr |rok = 2006 |doi = 10.1093/ije/dyi274 |pmid = 16368725}}</ref><ref name="Jackson-2006a">{{Cytuj pismo |nazwisko = Jackson |imię = L.A. |nazwisko2 = Nelson |imię2 = J.C. |nazwisko3 = Benson |imię3 = P. |nazwisko4 = Neuzil |imię4 = K.M. |nazwisko5 = Reid |imię5 = R.J. |tytuł = Functional status is a confounder of the association of influenza vaccine and risk of all cause mortality in seniors |czasopismo = Int J Epidemiol |wolumin = 35 |numer = 2 |strony = 345–352 |miesiąc = Apr |rok = 2006 |doi = 10.1093/ije/dyi275 |pmid = 16368724}}</ref>.

== Zobacz też ==
* [[szczepionka przeciw grypie pandemicznej]]

== Przypisy ==
{{Przypisy}}

{{Kontrola autorytatywna}}
{{Zastrzeżenia|Medycyna}}

[[Kategoria:ATC-J07]]
[[Kategoria:Grypa]]
[[Kategoria:Leki z listy leków podstawowych Światowej Organizacji Zdrowia]]