Podłużnik (rodzaj)
Tibellus | |||
Simon, 1875 | |||
Podłużnik długonogi | |||
Systematyka | |||
Domena | |||
---|---|---|---|
Królestwo | |||
Typ | |||
Gromada | |||
Rząd | |||
Podrząd | |||
Infrarząd | |||
Rodzina | |||
Rodzaj |
Tibellus | ||
Typ nomenklatoryczny | |||
Aranea oblonga Walckenaer, 1802 | |||
Synonimy | |||
|
Podłużnik[1] (Tibellus) – rodzaj pająków z rodziny ślizgunowatych. Kosmopolityczny. Obejmuje 52 opisane gatunki.
Morfologia
[edytuj | edytuj kod]Pająki o ciele spłaszczonym[2] i wydłużonym[3][2]. Samice osiągają od 6,7 do 15,9 mm długości ciała, a samce od 4,5 do 12,4 mm długości ciała, przy czym odnóża mają znacznie dłuższe w stosunku do ciała niż samice[2].
Karapaks jest znacznie dłuższy niż szeroki, z przodu zaokrąglony i w części głowowej węższy niż w tułowiowej; ubarwienie ma słomkowe do pomarańczowobrązowego z ciemnymi, złożonymi z brązowoczarnych kropek lub linii przepaskami podłużnymi środkowymi i przykrawędziowymi[2]. Oczy są niewielkie, takich samych lub zbliżonych rozmiarów[3][2], rozmieszczone w dwóch umieszczonych przy przedniej krawędzi karapaksu szeregach[2]. Oczy pary przednio-środkowej leżą nieco bardziej z przodu niż przednio-bocznej, a tylno-środkowej znacznie bardziej z przodu niż tylno-bocznej[3][2]. Oczy par środkowych rozmieszczone są na planie szerszego w tyle czworokąta[3]. Oczy pary tylno-środkowej leżą znacznie bliżej siebie niż oczy tylno-bocznych[2]. Nadustek jest około sześciokrotnie wyższy od oczu przednio-środkowych[3], lekko opadający, zaopatrzony w szereg od 6 do 9 szczecinek na krawędzi. Szczękoczułki mają na krawędzi wewnętrznej dwa okołowierzchołkowe ząbki, większy i mniejszy[2]. Długość wargi dolnej nieco przekracza jej szerokość[3] lub wymiary te są równe. Szczęki są od wargi dolnej wyraźnie dłuższe[2]. Na tarczowatym sternum występują wyniesione kropki z cienkimi, nitkowatymi, przezroczystymi do żółtych szczecinkami[3][2].
Odnóża są długie[3][2] i smukłe, bladożółte do pomarańczowobrązowych, czasem z brązowoczarnymi kropkami, niekiedy z paskami na goleniach dwóch początkowych par. Kolejność ich par od najdłuższej do najkrótszej to: II, I, IV, III lub II, IV, I, III; z wyjątkiem jednego gatunku długość pierwszej i czwartej pary jest podobna. Na wszystkich członach rosną krótkie szczecinki, a szczecinki makroskopowe występują na udach, goleniach i nadstopiach[2]. Gęste skopule złożone ze szpatułkowatych szczecin obecne są na spodach nadstopiów i stóp[3][2].
Opistosoma (odwłok) jest wąska i wydłużona[2], około czterokrotnie dłuższa niż szeroka[3], w zarysie o prawie równoległych bokach[3][2], lekko ku tyłowi zwężona. Z wierzchu zazwyczaj jest kremowobiała z nakrapianiem, opatrzona podłużną pośrodkową przepaską z lancetowatym, żółtym do oliwkowozielonego znakiem na przedzie i czarną linią ciągnącą się od niego do tylnej krawędzi, a ponadto wyposażona w od jednej do pięciu par brązowoczarnych kropek lub maźnięć. Od spodu jest bladożółta z dymnym do żółtego szerokim paskiem zaczynającym się od bruzdy epigastrycznej i kończącym przed kądziołkami. Na przedniej krawędzi opistosomy obecne jest wcięcie porośnięte zakrzywionymi, białymi szczecinkami pierzastymi. Występują trzy pary końcowo umieszczonych kądziołków przędnych otoczonych kępkami długich, białych szczecinek nitkowatych[2].
Nogogłaszczki samca cechują się podługowatym, rzadko okrągławym tegulum, zapętlonym przewodem nasiennym i osadzonym na tegulum środkowo-przednio lub przednio-bocznie embolusem o prostym do hakowatego wierzchołku. Samica ma płytkę płciową z przegrodą środkową odgraniczoną zesklerotyzowanymi kanałami kopulacyjnymi, które zwężają się ku bokom. Występują dwie spermateki o kształcie zaokrąglonym z przodu, a z tyłu opadającym lub tworzącym przedłużenia. Dwa zewnętrznie umieszczone gruczoły spermatekalne dysponują długimi przewodami[2].
Ekologia i występowanie
[edytuj | edytuj kod]Pająki te przebywają najczęściej na łodygach wysokich traw, roślin zielnych i na krzewach[3][2]. W spoczynku rozprostowują odnóża pierwszej i drugiej pary wzdłuż osi długiej rośliny ku przodowi, a czwartej pary ku tyłowi, natomiast krótkie odnóża pary trzeciej służą do chwytania się rośliny. Zaniepokojone potrafią się gwałtownie podrywać i szybko biegają wzdłuż łodygi[3].
Rodzaj kosmopolityczny[2][4]. Na zachodzie Palearktyki reprezentowany jest przez trzy gatunki[4], z których w Polsce występują dwa – podłużnik długonogi i podłużnik piegowaty[5].
Taksonomia
[edytuj | edytuj kod]Takson ten wprowadzony został w 1875 roku przez Eugène’a Simona[6][4]. Gatunkiem typowym jest Aranea oblonga[4][2]. Wprowadzony w 1910 roku przez Simona rodzaj Tibellinus[7] zsynonimizowany został z Tibellus w 1994 roku przez Annette van den Berg i Annę Sophię Dippenaar-Schoeman[2].
Do rodzaju zalicza się 52 opisane gatunki[4]:
- Tibellus affinis O.P.-Cambridge, 1898
- Tibellus armatus Lessert, 1928
- Tibellus asiaticus Kulczynski, 1908
- Tibellus aspersus Danilov, 1991
- Tibellus australis (Simon, 1910)
- Tibellus bruneitarsis Lawrence, 1952
- Tibellus californicus Schick, 1965
- Tibellus chamberlini Gertsch, 1933
- Tibellus chaturshingi Tikader, 1962
- Tibellus chilensis Mello-Leitão, 1943
- Tibellus cobusi Van den Berg et Dippenaar-Schoeman, 1994
- Tibellus cucurbitus Yang, Zhu et Song, 2005
- Tibellus demangei Jézéquel, 1964
- Tibellus deokjeok Jang et al., 2023
- Tibellus duttoni (Hentz, 1847)
- Tibellus elongatus Tikader, 1960
- Tibellus fengi Efimik, 1999
- Tibellus flavipes Caporiacco, 1939
- Tibellus gerhardi Van den Berg et Dippenaar-Schoeman, 1994
- Tibellus hollidayi Lawrence, 1952
- Tibellus insularis Gertsch, 1933
- Tibellus jabalpurensis Gajbe et Gajbe, 1999
- Tibellus japonicus Efimik, 1999
- Tibellus katrajghatus Tikader, 1962
- Tibellus kibonotensis Lessert, 1919
- Tibellus kimi Seong, 2013
- Tibellus macellus Simon, 1875
- Tibellus maritimus (Menge, 1875) – podłużnik piegowaty
- Tibellus minor Lessert, 1919
- Tibellus nigeriensis Millot, 1942
- Tibellus nimbaensis Van den Berg et Dippenaar-Schoeman, 1994
- Tibellus oblongus (Walckenaer, 1802) – podłużnik długonogi
- Tibellus orientis Efimik, 1999
- Tibellus paraguensis Simon, 1897
- Tibellus parallelus (C. L. Koch, 1837)
- Tibellus pashanensis Tikader, 1980
- Tibellus pateli Tikader, 1980
- Tibellus poonaensis Tikader, 1962
- Tibellus propositus Roewer, 1951
- Tibellus rothi Schick, 1965
- Tibellus septempunctatus Millot, 1942
- Tibellus seriepunctatus Simon, 1907
- Tibellus shikerpurensis Biswas et Raychaudhuri, 2003
- Tibellus somaliensis Van den Berg et Dippenaar-Schoeman, 1994
- Tibellus spinosus Schiapelli et Gerschman, 1941
- Tibellus sunetae Van den Berg et Dippenaar-Schoeman, 1994
- Tibellus tenellus (L. Koch, 1876)
- Tibellus utotchkini Ponomarev, 2008
- Tibellus vitilis Simon, 1906
- Tibellus vosseleri Strand, 1906
- Tibellus vossioni Simon, 1884
- Tibellus zhui Tang et Song, 1989
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Philodromidae – Ślizgunowate. [w:] Insektarium.net [on-line]. [dostęp 2024-09-09].
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v A. Van den Berg, A.S. Dippenaar-Schoeman. A revision of the Afrotropical species of the genus Tibellus Simon (Araneae: Philodromidae). „Koedoe”. 37 (1), s. 67-114, 1994.
- ↑ a b c d e f g h i j k l m S. Almquist. Swedish Araneae, part 2--families Dictynidae to Salticidae. „Insect Systematics et Evolution, Supplement”. 63, s. 285-601, 2006.
- ↑ a b c d e Gen. Tibellus Simon, 1875. [w:] World Spider Catalogue [on-line]. World Spider Catalog Association, 2024. [dostęp 2024-09-09].
- ↑ Robert Rozwałka, Marzena Stańska: Check-list of spiders (Araneae) of Poland. [dostęp 2024-09-09].
- ↑ E. Simon: Les Arachnides de France. Tome seconde. Contenant les familles des Urocteidae, Agelenidae, Thomisidae et Sparassidae. Paris: Roret, 1875.
- ↑ E. Simon , Arachnoidea: Araneae (II.), [w:] L. Schultze (red.), Zoologische und anthropologische Ergebnisse einer Forschungsreise im westlichen und zentralen Südafrika. Vierter Band. Systematik und Tiergeographie, „Denkschriften der Medizinisch-Naturwissenschaftlichen Gesellschaft zu Jena”, 16, s. 175-218 .