Til-Abni
Til-Abni, Til-Abnim – starożytne miasto w północnej Syrii, leżące w zakolu Eufratu[1]. Należy je najprawdopodobniej identyfikować z syryjskim stanowiskiem archeologicznym Tell el-Qitar, gdzie w trakcie wykopalisk odnaleziono średnioasyryjską tabliczkę klinową z luwijską inskrypcją wymieniającą nazwę Til-Abnu[2].
Dzieje[edytuj | edytuj kod]
Za rządów asyryjskiego króla Szamszi-Adada I (1808-1776 p.n.e.) miasto Til-Abni, leżące na terytorium kraju Zalmaqum (lub w jego pobliżu), przyłączyło się do antyasyryjskiej rewolty jaka wybuchła na tym obszarze w 1778 r. p.n.e.[1] Jasmah-Adad, syn Szamszi-Adada I i wicekról Mari, zdobył Til-Abni, ale powstrzymał się od wymordowania jego mieszkańców[1]. Ojciec pochwalił czyn swego syna, stwierdzając, iż ten akt miłosierdzia wart był 10 talentów złota[1].
Na początku I tys. p.n.e. miasto Til-Abni było stolicą małego aramejskiego królestwa o tej samej nazwie, graniczącego z innym aramejskim królestwem Bit-Adini[1]. Asyryjski król Aszurnasirpal II (883-859 p.n.e.) w trakcie swych wypraw wojennych poprowadzonych pomiędzy 877 a 867 rokiem p.n.e. w rejon środkowego biegu Eufratu otrzymał trybut od Habinu, króla Til-Abni[1]. Salmanasar III (858-824 p.n.e.), syn i następca Aszurnasirpala II, również otrzymał trybut od Habinu w trakcie swej pierwszej zachodniej wyprawy wojennej poprowadzonej w pierwszym roku swego panowania[1]. Za każdym razem Asyryjczycy najprawdopodobniej oszczędzali stolicę królestwa, jako że trybut płacony był im dobrowolnie[1]. Jeszcze za panowania Salmanasara III Habinu dołączyć musiał jednak do antyasyryjskiego powstania w regionie, gdyż Salmanasar III w siódmym roku swego panowania (852 r. p.n.e.), zaatakował królestwo Til-Abni, zdobył jego stolicę i szereg innych miast[1]. Pod koniec panowania Salmanasara III Til-Abni wraz z wieloma innymi miastami dołączyło do wielkiej rebelii zainicjowanej przez Aszur-da’’in-apla, syna króla, który podjął próbę przejęcia władzy w Asyrii[1]. Rebelię tą udało się dopiero stłumić Szamszi-Adadowi V (823-811 p.n.e.), innemu synowi i następcy Salmanasara III[1].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Bryce T., Qitar, El-, w: The Routledge Handbook of the Peoples and Places of Ancient Western Asia, Routledge 2013, s. 582.
- Bryce T., Til-Abni(m), w: The Routledge Handbook of the Peoples and Places of Ancient Western Asia, Routledge 2013, s. 704-705.