Tlenki fosforu

Tlenki fosforu – grupa nieorganicznych związków chemicznych zbudowanych z fosforu i tlenu.

Znane są następujące tlenki fosforu:

• tlenek fosforu, PO
• heksatlenek tetrafosforu, P₄O₆ (tlenek fosforu(III); tritlenek fosforu; trójtlenek fosforu, P₂O₃)
• heptatlenek tetrafosforu, P₄O₇
• oktatlenek tetrafosforu, P₄O₈
• nonatlenek tetrafosforu, P₄O₉
• dekatlenek tetrafosforu, P₄O₁₀ (tlenek fosforu(V); pentatlenek fosforu; pięciotlenek fosforu, P₂O₅)
• nadtlenek fosforu, P₂O₆

Znaczenie praktyczne mają tlenki P₄O₆ i P₄O₁₀. Tlenki P₄O_n, dla n = 7–9, są tlenkami mieszanymi, zawierającymi rosnąca liczbę atomów fosforu na stopniu utlenienia V. Wszystkie tlenki tetrafosforu typu P₄O_n (n = 6–10) zawierają atomy fosforu w układzie tetraedru (analogicznie do cząsteczki P₄), połączone mostkami tlenowymi, przy czym atomy fosforu(V) zawierają dodatkowo grupy fosforylowe, P=O.

Budowa tlenków fosforu typu P₄O_n

Struktury podtlenku i nadtlenku nie są znane. Przypuszcza się, że podtlenek ma budowę polimeryczną, –P–O–P–O–, a nadtlenek może być mieszaniną P₄O₁₁ i P₄O₁₂, w których mostki tlenowe P₄O₁₀ zastąpione zostały mostkami natlenkowymi, –O–O–.

Zobacz też

• tlenki azotu
• tlenki siarki

Bibliografia

• Norman Neill Greenwood, Alan Earnshaw: Chemistry of the elements. Oxford; New York: Pergamon Press, 1984, s. 577-581. ISBN 0-08-022057-6.