Tolypella glomerata

*Tolypella glomerata*
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Gromada	Charophyta
Klasa	Charophyceae
Rząd	ramienicowce (Charales)
Rodzina	Characeae
Podrodzina	Nitelloideae
Rodzaj	Tolypella
Gatunek	Tolypella glomerata
	Nazwa systematyczna
	Tolypella glomerata (Desv.) Leonh. 1863; Peter Hermann von Leohnhardi (1863) Weitere Characeen-Fundorte. Lotos 13: 129-132, 145-148
Synonimy
	Chara glomerata; Nitella glomerata; Tolypella nidifica var. glomerata;
	Chara glomerata; Nitella glomerata; Tolypella nidifica var. glomerata;

Tolypella glomerata – gatunek ramienicy z rodzaju rozsocha.

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Pokrój

Stosunkowo mały makroglon (3–20 cm, zwykle do 15, długości). Cienka (0,2–1 mm średnicy), silnie rozgałęziona nibyłodyga. Dolne międzywęźla bardzo długie. Płodne nibyliście na długich rozgałęzieniach bocznych, skupiają się w główki. Plecha jasnozielona lub żółtozielona, gdy inkrustowana węglanem wapnia – szara. Roślina jednopienna^[1]^[2].

Nibyliście

Charakterystycznie powcinane w węzłach. Tępo zaokrąglone na końcach. W okółku zwykle do 6 płonnych i do 12 płodnych (choć zwykle tylko 5–8). Płodne i płonne różnią się od siebie. Płonne zwykle dłuższe od międzywęźli (do 8 cm długości), 3–5 członowe, nierozgałęzione. Płodne o różnej długości, ale zwykle do 2 cm, więc krótsze od płonnych. Rozgałęzione pojedynczo, przy czym odcinki boczne są zwykle wyraźnie krótsze od promienia głównego. Odcinki (promienie) boczne mają po 2–3 komórki i są skupione po dwa, trzy, podczas gdy główny jest zbudowany z 3–4 komórek. Odgałęzienia boczne mogą dalej się rozgałęziać. Ponieważ nibyliście płodne są dość liczne i powyginane, tworzą główki^[2].

Plemnie

Osadzone na trzoneczkach, czasem wyraźnie odstających od nibyliścia. Pojedyncze. Do 400 µm średnicy^[1]^[2].

Lęgnie

Na trzoneczkach. Dwie do sześciu. Otaczają plemnię, leżąc obok lub nieco poniżej. Nieznacznie od niej większe (do 600 µm). Koronka bardzo mała lub brak. Oospory brązowe do ciemnobrązowych, do 400 µm długości^[1]^[2].

Podobne gatunki

Rozsocha morska, która jednak występuje w wodach słonawych. Inne gatunki z rodziny ramienicowatych.

Biologia[edytuj | edytuj kod]

Roślina jednoroczna żyjąca w półroczu chłodnym – kiełkuje na przełomie lata i jesieni, zimuje, płodna wiosną i obumiera na początku lata^[2]. Może też żyć w półroczu ciepłym^[1].

Ekologia[edytuj | edytuj kod]

Gatunek słodkowodny (wody twarde). Zwykle w wodach płytkich (małe zbiorniki, także astatyczne – rzadko jeziora, rowy), do 3 m głębokości, na podłożu mineralnym^[2]. Często w łąkach ramienicowych z ramienicą przeciwstawną, a także pojedynczo lub w niewielkich skupieniach. Pod koniec rozwoju często pokryta glonami nitkowatymi^[2]. Często zasiedla dane siedlisko efemerycznie^[1]. Rzadko tworzy własne zbiorowisko Tolypelletum glomeratae Corillion 1957 (Charo-Tolypelletum glomeratae)^[3].

Występowanie

Występuje w rozproszeniu w dużej części Europy, jak również w Australii^[1]. W Polsce bardzo rzadka. Odkryte we wczesnych latach 70. XX w. stanowisko w Lednicy przez kilkadziesiąt lat było jedynym formalnie opublikowanym stanowiskiem w Polsce, jednak w XXI w. odkryto kilka nowych stanowisk w zachodniej części kraju^[4].

Zagrożenia i ochrona[edytuj | edytuj kod]

Podlega w Polsce ochronie gatunkowej^[5]. Status zagrożenia ma nieznany ze względu na niedostateczną ilość danych (DD)^[1].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h Anders Langangen: Tolypella glomerata (Desvaux) Leonhardi. AlgaeBase. [dostęp 2012-03-22]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Mariusz Pełechaty, Andrzej Pukacz: Klucz do oznaczania gatunków ramienic (Characeae) w rzekach i jeziorach. Warszawa: Główny Inspektorat Ochrony Środowiska / Wydawnictwo Naukowe Gabriel Borowski, 2008, s. 78–79, seria: Biblioteka Monitoringu Środowiska. ISBN 978-83-7217-200-5.
↑ Association VCB04. [w:] Vegetation of the Czech Republic [on-line]. [dostęp 2012-03-22]. (ang.).
↑ Mariusz Pełechaty, Andrzej Pukacz. Charophytes species and communities of different types of water ecosystems of the Ziemia Lubuska region (Western Poland). „Biodiversity: Research and Conservation”, s. 138-142, 2006. (ang.).
↑ Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 5 stycznia 2012 r. w sprawie ochrony gatunkowej roślin (Dz.U. z 2012 r. poz. 81)

[AB-1] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h Anders Langangen: Tolypella glomerata (Desvaux) Leonhardi. AlgaeBase. [dostęp 2012-03-22]. (ang.).

[klucz-2] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Mariusz Pełechaty, Andrzej Pukacz: Klucz do oznaczania gatunków ramienic (Characeae) w rzekach i jeziorach. Warszawa: Główny Inspektorat Ochrony Środowiska / Wydawnictwo Naukowe Gabriel Borowski, 2008, s. 78–79, seria: Biblioteka Monitoringu Środowiska. ISBN 978-83-7217-200-5.

[czech-3] Association VCB04. [w:] Vegetation of the Czech Republic [on-line]. [dostęp 2012-03-22]. (ang.).

[pp-4] Mariusz Pełechaty, Andrzej Pukacz. Charophytes species and communities of different types of water ecosystems of the Ziemia Lubuska region (Western Poland). „Biodiversity: Research and Conservation”, s. 138-142, 2006. (ang.).

[ochr-5] Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 5 stycznia 2012 r. w sprawie ochrony gatunkowej roślin (Dz.U. z 2012 r. poz. 81)

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]