Trigava
| Trigava | |
| O’Brien, 1999 | |
 A i B: T. brachycephala, C i D: T. obrieni, E: T. peruensis, F: T. recurva | |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Gromada | |
| Rząd | |
| Podrząd | |
| Nadrodzina | |
| Rodzina | |
| Podrodzina | |
| Plemię | |
| Rodzaj |
Trigava |
| Typ nomenklatoryczny | |
|
Igava brachycephala Melichar, 1912 | |
| Zasięg występowania | |
| |
Trigava – rodzaj pluskwiaków z rodziny Dictyopharidae i podrodziny Dictyopharinae. Obejmuje cztery opisane gatunki. Takson neotropikalny, południowoamerykański, znany z południowego Peru, północno-zachodniej Brazylii i północno-zachodniej Boliwii[1].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Piewiki o ciele długości od 10,8 do 14,1 mm, ubarwione bladozielono lub słomkowozielono z zielonymi, ochrowymi i czarnymi znakami[1].
Głowa przed oczami wyciągnięta jest w krótki, stożkowaty, stopniowo ku szczytowi zwężony, silnie odgięty ku górze wyrostek. Przedustek i zaustek są klinowate, a szew epistomalny wygięty łukowato. Czoło jest płaskie i wydłużone, o lekko listewkowatych i nieco pod czułkami rozszerzonych żeberkach bocznych równoległych na prawie całej długości. Za dużymi i okrągłymi oczami leżą nabrzmiałości formujące parę skierowanych w tył trójkątnych wyrostków. W widoku grzbietowym ciemię jest szersze niż szerokość oczu, o kilowatych i zbieżnych żeberkach bocznych oraz niewyraźnym żeberku środkowym; w widoku bocznym żeberka boczne są gwałtownie przed oczami przewężone i ku górze przed oczami wygięte, a dalej zbieżne. Tył ciemienia leży powyżej przedplecza. Długa kłujka sięga środka tylnej pary bioder[1].
Pośrodku wyraźnie krótsze niż śródplecze, wąskie na przedzie i szerokie w tyle przedplecze ma łukowato wypukły pośrodku brzeg przedni, kątowo wypukły i niewcięty brzeg tylny, wyraźne żeberko środkowe, kilowate i niemal osiągające brzeg tylny żeberka pośrednie, a brzegi boczne obrzeżone dwoma żeberkami podłużnymi, z których górne są zgrubiałe, a dolne w widoku grzbietowym tuż za oczami rozszerzone. Tegule pozbawione są żeberek. Na śródpleczu występują trzy żeberka, z których boczne zakrzywiają się z przodu i osiągają środkowe. Skrzydła są w pełni wykształcone, przezroczyste. Przednia ich para (tegminy) cechuje się porośniętymi od spodu żyłkami, długą żyłką ScP+R+MP oraz rozwidlonymi w pobliżu linii nodalnej żyłkami MP1+2, MP3+4 i CuA1. Odnóża są długie. Te przedniej pary mają wydłużone, niespłaszczone, pozbawione kolców uda. Tylna para odnóży cechuje się ośmioma ząbkami na szczycie goleni[1].
Odwłok samca ma czworo- lub pięciokątny, od spodu wyraźnie szerszy niż od góry pygofor z kątowo zgiętymi krawędziami tylno-grzbietowymi, a gonostyliki symetryczne, w widoku bocznym wąskie u nasady, szerokie pośrodku i zwężone ku zaokrąglonym szczytom, a w widoku grzbietowym opatrzone na krawędzi pazurkowatym wyrostkiem dogrzbietowym i pośrodkowym haczykowatym wyrostkiem dobrzuszym. Edeagus ma parę zakrzywionych, u szczytu zesklerotyzowanych, a w pozostałej części błoniastych wyrostków endosomalnych oraz zesklerotyzowaną u nasady, rozdętą i błoniastą u szczytu fallobazę z parą wyposażonych w duże i tęgie kolce płatów. Podługowato-owalny dziesiąty segment odwłoka samca ma w widoku grzbietowym wykrojenie na szczycie, w które wchodzi długa i duża lingula[1].
Odwłok samicy ma ósmy segment o gonokoksytach zaopatrzonych w spłaszczone i błoniaste wyrostki endogonokoksalne, gonapofizach zaś połączonych dużą, siedmiozębną blaszką przednią. Segment dziewiąty ma symetrycznie trójkątną z rozdwojonym wierzchołkiem tylną blaszkę łącznikową gonapofiz zrośniętą u podstawy z płytką intergonokoksalną. Gonoplace mają płat pierwszy duży i toporowaty, płat drugi zaś duży, u nasady szeroki i ku tyłowi zwężony. Dziesiąty segment odwłoka samicy jest duży i trapezowaty, na szczycie z wykrojeniem, w które wchodzi lingula[1].
Taksonomia i ewolucja[edytuj | edytuj kod]
Takson ten wprowadzony został w 1999 roku przez Lois B. O’Brien na łamach pisma „Reichenbachia” dla dwóch gatunków[2] opisanych w 1912 roku przez Leopolda Melichara w rodzaju Igava[3]. W 2024 roku Song Zhisun i inni dokonali rewizji rodzaju, opisując dwa nowe jego gatunki. W sumie do Trigava zalicza się więc cztery opisane gatunki[1]:
- Trigava brachycephala (Melichar, 1912)
- Trigava obrieni Song, Malenovský et Deckert, 2024
- Trigava peruensis Song, O’Brien et Bartlett, 2024
- Trigava recurva (Melichar, 1912)
Według wyników morfologicznej analizy filogenetycznej Song i innych z 2018 roku Trigava tworzy klad z Paralappida, Crocodictya, Mitrops, Rhynchomitra i nienazwanym jeszcze rodzajem obejmującym Dictyopharoides inficita, przy czym najbliżej spokrewniona wydaje się być z Paralappida[4][1].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e f g h Zhi-Shun Song, Lois B. O’Brien, Igor Malenovský, Jürgen Deckert, Charles R. Bartlett. Revision of the Neotropical genus Trigava O’Brien, 1999 (Hemiptera, Fulgoromorpha, Dictyopharidae, Nersiini), with descriptions of two new species from Peru and Brazil. „ZooKeys”. 1188. s. 27-45. DOI: 10.3897/zookeys.1188.89881.
- ↑ Lois B. O’Brien. New species of Toropa and Igava and a new genus, Trigava gen. n. (Hemiptera: Auchenorrhyncha: Fulgoromorpha: Dictyopharidae). „Reichenbachia”. 33 (1), s. 55–60, 1999.
- ↑ Leopold Melichar. Monographie der Dictyophorinen (Homoptera). „Abhandlungen der K. K. Zoologisch-Botanischen Gesellschaft in Wien”. 7 (1), s. 1–221, 1912.
- ↑ Zhi-Shun Song, Charles R. Bartlett, Lois B. O'Brien, Ai-Ping Liang, Thierry Bourgoin. Morphological phylogeny of Dictyopharidae (Hemiptera: Fulgoromorpha). „Systematic Entomology”. 43 (4), s. 637–658, 2018. DOI: 10.1111/syen.12293.