Tvrđa

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
(Przekierowano z Tvrða)
Tvrđa od strony Drawy
Kościół św. Michała
Fragment, w tle Brama Wodna i mury twierdzy
Podwórko

Tvrđa (czytaj: twrdzia – dosł. twierdza) – starówka w Osijeku, położona nieco na uboczu (na wschód) od obecnego centrum miasta, powstała w miejscu dawnej habsburskiej twierdzy[1].

Historia od średniowiecza do czasów osmańskich[edytuj | edytuj kod]

Nazwa Osijek pojawiła się po raz pierwszy w 1196[2]. Miasto było ośrodkiem handlowym i portem od początków XII w. dzięki swemu położeniu na szlaku z Peczu i Budy na południe[3]. Znajdował się tu romański kościół Świętej Trójcy. W latach 1526–1687 Osijek znajdował się w granicach imperium osmańskiego. Miasto nie uległo w tym okresie poważniejszym zmianom, ale powstałe w tym czasie miejsca kultu islamskiego, nadały mu orientalny charakter[2]. Ślady średniowiecznego i tureckiego miasta zachowały się do dzisiaj, w tym resztki murów starej, tureckiej fortecy, znanej dziś jako "turecki mur" (Turski zid) lub "fort Filibeja" (Filebejeva utvrda), leżący obok drogi prowadzącej do Tvrđi[4][5].

W czasach osmańskich Osijek uzyskał międzynarodowy rozgłos dzięki mostowi Sulejmana[2]. Budowa mostu została rozpoczęta przez Ibrahima Paszę 16.08.1526 na rozkaz Sulejmana Wspaniałego[6]. Most, łączący Osijek z Dardą, miał formę drogi opartej na palach o długości ok. 7 km i szerokości 6 m[2]. Uważany za wielkie zagrożenie dla chrześcijańskiej Europy, był atakowany wiele razy. Zniszczono go w 1664 r., kiedy został podpalony na rozkaz bana chorwackiego Nikoli Zrinskiego (chorw. Nikola VII Zrinski), (węg. VII Zrínyi Miklós)[7][2]. Most został odbudowany za panowania Sulejmana II[2]]. Ostatecznie został spalony przez armię habsburską w 1686 r[2]].

Status i położenie[edytuj | edytuj kod]

Tvrđa jest najlepiej zachowaną w Chorwacji zabytkową barokową starówką miejską. Oddzielona od reszty miasta pasem parków i zieleni, a także szeroką ulicą Europska Avenija, pozostawała przez lata niewykorzystana turystycznie. Obecnie stan ten się zmienia, lecz długoletnie położenie na uboczu pozwoliło zachować autentyczne walory zabytkowe zespołu.

Zabudowa[edytuj | edytuj kod]

Zabudowa skoncentrowana jest przy ulicach wybiegających z rynku (Trg Svetoga Trojstva), a od północy ograniczona rzeką Drawą, nad którą zaaranżowano bulwar spacerowy. Z pozostałych stron zlokalizowane są planty i rozległe parki miejskie. Część murów obronnych twierdzy jest zachowana, ocalała też Brama Wodna (Vodena vrata). Większość zabytków pochodzi z XVIII wieku, a główne z nich to:

Możliwy jest wstęp na mury miejskie, które stanowią dobry punkt widokowy na dachy starówki.

Rozrywka i dojazd[edytuj | edytuj kod]

Na terenie całego zespołu intensywnie rozwija się funkcja gastronomiczna i hotelowa (głównie tanie hostele). Dojazd możliwy tramwajami do przystanku Tvrđa.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Wojciech Tyluś, Osijek – największe miasto Slavonii [online], CroLove.pl, 18 stycznia 2021 [dostęp 2021-01-19] (pol.).
  2. ↑ a b c d e f g Croatian Ministry of Culture Directorate for the Protection of Cultural Heritage: Historical-Town Planning Ensemble Tvrda (Fort) in Osijek. UNESCO, 1 lutego, 2005. [dostęp 2010-05-11]. (ang.).
  3. ↑ Damir Krajnik, Mladen Obad Šćitaroci. Preobrazba bastionskih utvrđenja grada Osijeka. „Prostor”. 16 (2), s. 168–179, December 2008. Uniwersytet w Zagrzebiu. ISSN 1330-0652. (chorw.). 
  4. ↑ World Monuments Watch List of 100 Most Endangered Sites 1996. New York: World Monuments Fund, s. 22. ISBN 0-9627931-7-5. (ang.).
  5. ↑ Tvrđa. [w:] gctvrdja.com [on-line]. Tvrđa City District, 22 grudnia, 2008. [dostęp 2010-09-12]. (ang.).
  6. ↑ Kemal Çiçek: Great Ottoman Turkish civilization. Yeni Türkiye, 2000. ISBN 978-975-6782-21-7. (ang.).
  7. ↑ Yugoslav review. Wyd. 9th. Jugoslovenska Revija, 1979, s. 41. (ang.).

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Jarosław Swajdo, Joanna Stovrag, Chorwacja – praktyczny przewodnik, Bielsko-Biała: wyd. Pascal, 1999, s. 213, ISBN 83-87696-63-3, OCLC 749244721.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Tvrđa&oldid=73660572”