Urazek czteroplamkowy
| Glischrochilus quadripunctatus | |||
| (Linnaeus, 1758) | |||
_(38084807251).png) Widok od góry | |||
 Widok od spodu | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Gromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Podrodzaj |
Glischrochilus (Glischrochilus) | ||
| Gatunek |
urazek czteroplamkowy | ||
| Synonimy | |||
| |||
Urazek czteroplamkowy[1] (Glischrochilus quadripunctatus) – gatunek chrząszcza z rodziny łyszczynkowatych i podrodziny Cryptarchinae.
Gatunek ten opisany został po raz pierwszy w 1758 roku przez Karola Linneusza jako Silpha quadripunctata[2].
Chrząszcz o płaskim, podługowato-owalnym, nagim ciele długości od 3 do 8 mm. Ubarwiony jest błyszcząco czarno z czterema dużymi, rdzawoczerwonymi do żółtawych plamami na pokrywach[3][4]. Przedplecze ma podstawę węższą od nasady pokryw[4]. Przedpiersie ma wyrostek rozszerzony i u wierzchołka ścięty[3][4]. Punkty na pokrywach rozmieszczone są bezładnie, tylko gdzieniegdzie układając się w nieregularne rządki, przy czym rządek przyszwowy jest z tyłu pokryw wyraźny. Wierzchołki pokryw są u samca zaokrąglone, zaś u samicy wyciągnięte w dzióbek[3]. Powierzchnia zapiersia jest gładka, niepunktowana[4].
Urazek ten zaliczany jest do chrząszczy podkorowych[5]. Najliczniej występuje pod korą drzew iglastych w chodnikach kornikowatych, zwłaszcza cetyńców (Blastophagus) i korników (Ips)[6], których to larwy padają jego łupem[1]. Bytuje także pod korą, na ściętych powierzchniach i przy wyciekającym soku innych drzew, także liściastych[6]. Larwy tego urazka również przechodzą rozwój pod korą drzew[5].
Owad palearktyczny, w Europie znany z prawie wszystkich krajów[2], w tym z Polski, a na północ sięgający po północne skraje Fennoskandii[6]. W Azji rozsiedlony na Bliskim Wschodzie[2] oraz przez Syberię po Kraj Nadmorski na Dalekim Wschodzie Rosji[6]. Znany także z Afryki Północnej[2].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Jiří Zahradník: Przewodnik: Owady. Warszawa: Multico, 2000, s. 168.
- ↑ a b c d Glischrochilus quadripunctatus (Linnaeus, 1758). [w:] Fauna Europaea [on-line]. [dostęp 2019-03-12].
- ↑ a b c Marian Nunberg: Klucze do oznaczania owadów Polski. Część XIX Chrząszcze — Coleoptera. Zeszyt 65 Łyszczynkowate — Nitidulidae. Warszawa: Polskie Towarzystwo Entomologiczne, PWN, 1976, s. 83.
- ↑ a b c d Andrzej Lasoń. Nowe dane o wystêpowaniu w Polsce przedstawicieli rodzaju Glischrochilus Reitter, 1873 (Coleoptera: Nitidulidae: Cryptarchinae). „Wiadomości entomologiczne”. 17 (3-4), s. 169-173, 1998.
- ↑ a b Andrzej Lasoń, Marek Holly. Glischrochilus grandis Tournier, 1872 – nowy gatunek chrząszcza dla fauny Polski oraz nowe dane o rozsiedleniu przedstawicieli rodzaju Glischrochilus Reitter, 1873 (Coleoptera: Nitidulidae: Cryptarchinae). „Acta entomologica silesiana”. 23, s. 1–4, 2015. ISSN 2353-1703.
- ↑ a b c d B. Burakowski, M. Mroczkowski, J. Stefańska. Chrząszcze – Coleoptera. Cucujoidea, część 1. „Katalog Fauny Polski”. XXIII (12), 1986.