Tekst źródłowy strony Ursula von der Leyen

{{Polityk infobox
 | imię i nazwisko     = Ursula von der Leyen
 | grafika             = Ursula von der Leyen 2024.jpg
 | opis grafiki        = Ursula von der Leyen (2024)
 | data urodzenia      = 8 października 1958
 | miejsce urodzenia   = [[Bruksela]]
 | data śmierci        = 
 | miejsce śmierci     = 
 | funkcja             = [[Przewodniczący Komisji Europejskiej]]
 | partia              = [[Europejska Partia Ludowa]]
 | od                  = 1 grudnia 2019
 | do                  = 
 | poprzednik          = [[Jean-Claude Juncker]]
 | następca            = 
 | 2 funkcja           = [[Federalne Ministerstwo Obrony|Minister obrony Niemiec]]
 | 2 partia            = [[Unia Chrześcijańsko-Demokratyczna (Niemcy)|Unia Chrześcijańsko-Demokratyczna]]
 | 2 od                = 17 grudnia 2013
 | 2 do                = 17 lipca 2019
 | 2 poprzednik        = [[Thomas de Maizière]]
 | 2 następca          = [[Annegret Kramp-Karrenbauer]]
 | 3 funkcja           = [[Federalne Ministerstwo Pracy i Spraw Socjalnych|Minister pracy i spraw społecznych Niemiec]]
 | 3 partia            = [[Unia Chrześcijańsko-Demokratyczna (Niemcy)|Unia Chrześcijańsko-Demokratyczna]]
 | 3 od                = 30 listopada 2009
 | 3 do                = 17 grudnia 2013
 | 3 poprzednik        = [[Franz Josef Jung]]
 | 3 następca          = [[Andrea Nahles]]
 | 4 funkcja           = [[Federalne Ministerstwo Rodziny, Seniorów, Kobiet i Młodzieży|Minister ds. rodziny, osób starszych, kobiet i młodzieży Niemiec]]
 | 4 partia            = [[Unia Chrześcijańsko-Demokratyczna (Niemcy)|Unia Chrześcijańsko-Demokratyczna]]
 | 4 od                = 22 listopada 2005
 | 4 do                = 30 listopada 2009
 | 4 poprzednik        = [[Renate Schmidt]]
 | 4 następca          = [[Kristina Schröder]]
 | odznaczenia         = {{order|OZL|WK}} {{order|UA-OKJM|1}}
 | commons             = Category:Ursula von der Leyen
 | quote               = Ursula von der Leyen
 | news                = 
}}
{{Wikinews|Szefowa Komisji Europejskiej pojedzie do Kijowa}}
{{Wymowa|GT UvdL.ogg|'''Ursula Gertrud von der Leyen'''}} z domu Albrecht (ur. [[8 października]] [[1958]] w [[Bruksela|Brukseli]]<ref name="bio">{{Cytuj stronę |url = https://web.archive.org/web/20161101180859/https://www.bundestag.de/abgeordnete18/biografien/L/leyen_ursula/258710 |tytuł = Dr. Ursula von der Leyen |opublikowany = bundestag.de |język = de |data dostępu = 2016-11-01}}</ref>) – [[Niemcy|niemiecka]] polityk i lekarka, działaczka [[Unia Chrześcijańsko-Demokratyczna (Niemcy)|Unii Chrześcijańsko-Demokratycznej]] (CDU), posłanka do [[Bundestag]]u, w latach 2005–2009 [[Federalne Ministerstwo Rodziny, Seniorów, Kobiet i Młodzieży|minister ds. rodziny, osób starszych, kobiet i młodzieży]], od 2009 do 2013 [[Federalne Ministerstwo Pracy i Spraw Socjalnych|minister pracy i spraw społecznych]], w latach 2013–2019 [[Federalne Ministerstwo Obrony|minister obrony]], od 2019 [[Przewodniczący Komisji Europejskiej|przewodnicząca]] [[Komisja Europejska|Komisji Europejskiej]].

== Życiorys ==
Studiowała ekonomię na [[Uniwersytet w Getyndze|Uniwersytecie w Getyndze]], na [[Westfalski Uniwersytet Wilhelma w Münsterze|Westfalskim Uniwersytecie Wilhelma w Münsterze]] oraz w [[London School of Economics]]. W 1987 ukończyła studia medyczne w {{link-interwiki |Medizinische Hochschule Hannover |Q=Q911561}}. Doktoryzowała się w 1991, a w 2001 uzyskała magisterium w zakresie zdrowia publicznego<ref name="bio" />. W 2015 wobec jej pracy doktorskiej pojawiły się zarzuty o plagiat, a przeprowadzone postępowanie wykazało uchybienia w tym zakresie. Zachowała jednak doktorat, co uzasadniano brakiem premedytacji i stosunkowo niewielkim zakresem splagiatowanych treści<ref>{{Cytuj stronę |url = https://business-and-science.de/plagiatsaffaere/ |tytuł = Plagiatsaffäre |opublikowany = business-and-science.de |język = de |data dostępu = 2019-07-18}}</ref><ref>{{Cytuj stronę |url = http://www.bbc.com/news/world-europe-35769001 |tytuł = German Defence Minister Von der Leyen cleared of plagiarism |data = 9 marca 2016 |opublikowany = bbc.com |język = en |data dostępu = 2019-08-03}}</ref>.

W latach 1988–1992 była zatrudniona jako lekarz w klinice ginekologii MHH. Następnie przez cztery lata przebywała w [[Stanford (Kalifornia)|Stanford]] w Kalifornii, gdzie jej mąż pracował jako nauczyciel akademicki. Od 1998 ponownie zawodowo związana z uczelnią medyczną w [[Hanower]]ze<ref name="bio" />.

Do Unii Chrześcijańsko-Demokratycznej wstąpiła w 1990. W latach 2001–2004 była radną i przewodniczącą frakcji radnych CDU w [[Sehnde]]<ref>{{Cytuj stronę |url = https://amp.welt.de/print-welt/article212150/Steile-berufliche-Karriere-mit-sieben-Kindern.html |tytuł = Steile berufliche Karriere mit sieben Kindern |data = 22 kwietnia 2006 |opublikowany = welt.de |język = de |data dostępu = 2019-07-09}}</ref>. W 2003 wybrana na posłankę do [[Landtag (Niemcy)|landtagu]] [[Dolna Saksonia|Dolnej Saksonii]], po czym w marcu tegoż roku objęła stanowisko ministra spraw społecznych w rządzie tego kraju związkowego kierowanym przez [[Christian Wulff|Christiana Wulffa]]<ref name="bio" />.

W powołanym w listopadzie 2005 [[Pierwszy rząd Angeli Merkel|pierwszym gabinecie]] [[Angela Merkel|Angeli Merkel]], tworzonym przez tzw. [[Wielka koalicja|wielką koalicję]] (CDU/[[Unia Chrześcijańsko-Społeczna w Bawarii|CSU]] i [[Socjaldemokratyczna Partia Niemiec|SPD]]), została powołana na stanowisko ministra ds. rodziny, osób starszych, kobiet i młodzieży. W 2009 po raz pierwszy uzyskała mandat posłanki do Bundestagu, z powodzeniem ubiegała się o reelekcję w wyborach w 2013<ref name="bio" /> i 2017<ref>{{Cytuj stronę |url = https://web.archive.org/web/20190528033623/https://www.bundeswahlleiter.de/bundestagswahlen/2017/gewaehlte.html |tytuł = Bundestagswahl 2017: Gewählte auf Landeslisten und in Wahlkreisen |opublikowany = bundeswahlleiter.de |język = de |data dostępu = 2017-09-26}}</ref>. W zaprzysiężonym w październiku 2009 [[Drugi rząd Angeli Merkel|rządzie koalicyjnym CDU-FDP]] dotychczasowej kanclerz początkowo pozostała na dotychczasowej funkcji. W listopadzie tegoż roku przeszła jednak na stanowisko ministra pracy i spraw społecznych. W grudniu 2013, po odnowieniu w kolejnej kadencji wielkiej koalicji i powołaniu [[Trzeci rząd Angeli Merkel|trzeciego gabinetu Angeli Merkel]], otrzymała nominację na ministra obrony<ref name="bio" />. Pozostała na tym stanowisku również w utworzonym w marcu 2018 [[Czwarty rząd Angeli Merkel|czwartym rządzie]] dotychczasowej kanclerz<ref>{{Cytuj stronę |url = https://web.archive.org/web/20180315161156/https://www.bundestag.de/dokumente/textarchiv/2018/kw11-de-kanzlerwahl-regierung-vereidigung/546772 |tytuł = Minister und Ministerinnen der neuen Bundesregierung vereidigt |data = 14 marca 2018 |opublikowany = bundestag.de |język = de |data dostępu = 2018-03-14}}</ref>.

2 lipca 2019 przywódcy państw [[Unia Europejska|Unii Europejskiej]] podczas szczytu [[Rada Europejska|Rady Europejskiej]] wysunęli wspólnie jej kandydaturę na funkcję [[Przewodniczący Komisji Europejskiej|przewodniczącej]] [[Komisja Europejska|Komisji Europejskiej]]<ref>{{Cytuj stronę |url = https://www.politico.eu/article/eu-european-leaders-pick-germany-defense-minister-ursula-von-der-leyen-to-lead-commission-charles-michel-council/ |tytuł = EU leaders pick Germany’s von der Leyen to lead Commission |data = 2 lipca 2019 |opublikowany = politico.eu |język = en |data dostępu = 2019-07-02}}</ref><ref>{{Cytuj stronę |url = https://web.archive.org/web/20190702180305/https://www.tvn24.pl/wiadomosci-ze-swiata,2/kandydatka-na-szefowa-komisji-europejskiej-ursula-von-der-leyen,949416.html |tytuł = Jest porozumienie w sprawie unijnych stanowisk |opublikowany = tvn24.pl |data = 2 lipca 2019 |data dostępu = 2019-07-02}}</ref>. 15 lipca, dzień przed debatą i głosowaniem w [[Parlament Europejski|Parlamencie Europejskim]], zapowiedziała rezygnację z urzędu ministra niezależnie od decyzji PE<ref>{{Cytuj stronę |url = https://www.politico.eu/article/european-commission-president-candidate-ursula-von-der-leyen-to-resign-as-german-defense-minister/ |tytuł = Von der Leyen to resign as German defense minister |data = 15 lipca 2019 |opublikowany = politico.eu |język = en |data dostępu = 2019-07-16}}</ref>. 16 lipca 2019 Europarlament wybrał ją na funkcję przewodniczącej Komisji Europejskiej<ref name="wp.pl">{{Cytuj stronę |url = https://wiadomosci.wp.pl/parlament-europejski-zdecydowal-ursula-von-der-leyen-nowa-przewodniczaca-komisji-europejskiej-6403265557665409a |tytuł = Parlament Europejski zdecydował. Ursula von der Leyen nową przewodniczącą Komisji Europejskiej |autor = Violetta Baran |data = 16 lipca 2019 |opublikowany = wp.pl |data dostępu = 2019-07-16}}</ref><ref>{{Cytuj stronę |url = https://web.archive.org/web/20190716182359/https://www.tvn24.pl/ue-ursula-von-der-leyen-przewodniczaca-komisji-europejskiej,953276,s.html |tytuł = Parlament Europejski zdecydował w sprawie kandydatury Ursuli von der Leyen |opublikowany = tvn24.pl |data = 16 lipca 2019 |data dostępu = 2019-07-16}}</ref> stosunkiem głosów 383 głosów „za” do 327 „przeciw”<ref>{{Cytuj stronę |url = https://www.dw.com/pl/ursula-von-der-leyen-wybrana-na-now%C4%85-przewodnicz%C4%85c%C4%85-komisji-europejskiej/a-49613013 |tytuł = Ursula von der Leyen wybrana na nową przewodniczącą Komisji Europejskiej |autor = |data = 16 lipca 2019 |opublikowany = dw.com |data dostępu = 2019-07-16}}</ref><ref>{{Cytuj stronę |url = https://www.tagesspiegel.de/politik/erste-frau-an-der-eu-spitze-von-der-leyen-mit-knapper-mehrheit-zur-eu-kommissionschefin-gewaehlt/24668640.html |tytuł = Von der Leyen mit knapper Mehrheit zur EU-Kommissionschefin gewählt |opublikowany = tagesspiegel.de |data = 16 lipca 2019 |język = de |data dostępu = 2019-07-16}}</ref>. Objęcie urzędu zaplanowano na 1 listopada tego samego roku<ref name="wp.pl" />. 17 lipca zakończyła pełnienie funkcji ministra.

Data ta nie została dotrzymana z uwagi na problemy ze skompletowaniem składu KE (głównie przez zmianę rządu w Rumunii). Ostatecznie 27 listopada 2019 Parlament Europejski zaaprobował zaprezentowany przez Ursulę von der Leyen skład [[Pierwsza Komisja Ursuli von der Leyen|nowej Komisji Europejskiej]]<ref name=":0">{{Cytuj stronę |url = https://wydarzenia.interia.pl/zagranica/news-europarlament-poparl-komisje-europejska-pod-przewodnictwem-u,nId,3357560 |tytuł = Jest decyzja europarlamentu w sprawie komisji Ursuli von der Leyen |opublikowany = interia.pl |data = 27 listopada 2019 |data dostępu = 2019-11-27}}</ref> (za zagłosowało 461 posłów, 157 było przeciw, a 89 wstrzymało się od głosu)<ref name=":0" />. Nowa Komisja Europejska pod jej przewodnictwem rozpoczęła urzędowanie 1 grudnia 2019. Ursula von der Leyen stała się pierwszą kobietą na stanowisku przewodniczącego KE<ref>{{Cytuj stronę |url = https://www.politico.eu/article/european-parliament-confirms-von-der-leyen-commission/ |tytuł = European Parliament confirms von der Leyen Commission |opublikowany = politico.eu |język = en |data dostępu = 2019-11-27}}</ref>.

18 lipca 2024 Parlament Europejski ponownie przyjął jej kandydaturę na stanowisko przewodniczącej KE, nadając jej mandat do utworzenia [[Druga Komisja Ursuli von der Leyen|nowej Komisji Europejskiej]]. Przy wymaganej większości 361 głosów uzyskała 401 głosy „za” (przy 284 głosach „przeciw” i 15 głosach wstrzymujących się)<ref>{{Cytuj stronę|tytuł = Ursula von der Leyen reelected for EU top job |data=18 lipca 2024 |data dostępu = 2024-07-18 |opublikowany = dw.com |url = https://www.dw.com/en/ursula-von-der-leyen-reelected-for-eu-top-job/a-69698616 |język = en}}</ref><ref name=":02">{{Cytuj stronę|tytuł = Parliament re-elects Ursula von der Leyen as Commission President |data = 18 lipca 2024 |data dostępu = 2024-07-18 |opublikowany = europarl.europa.eu |url = https://www.europarl.europa.eu/news/en/press-room/20240710IPR22812/parliament-re-elects-ursula-von-der-leyen-as-commission-president |język = en}}</ref>.

== Życie prywatne ==
Jest córką [[Ernst Albrecht (polityk)|Ernsta Albrechta]], byłego premiera [[Dolna Saksonia|Dolnej Saksonii]]. Jej mężem jest profesor {{link-interwiki |Heiko von der Leyen |Q=Q108594}}, wywodzący się z niemieckiej rodziny szlacheckiej. Ma siedmioro dzieci: Davida (ur. 1987), Sophie (ur. 1989), Donatę (ur. 1992), bliźnięta Victorię i Johannę (ur. 1994), Egmonta (ur. 1998) i Gracie (ur. 1999)<ref name="who">{{Cytuj stronę |url = https://web.archive.org/web/20170710180515/http://www.whoswho.de/bio/ursula-von-der-leyen.html |tytuł = Ursula von der Leyen |opublikowany = whoswho.de |język = de |data dostępu = 2016-11-01}}</ref>. Należy do [[Kościół Ewangelicki w Niemczech|Kościoła Ewangelickiego w Niemczech]]<ref>{{Cytuj stronę |url = https://www.irishtimes.com/news/world/europe/ursula-von-der-leyen-profile-who-is-proposed-new-eu-commission-president-1.3944513 |tytuł = Ursula von der Leyen profile: Who is proposed new EU Commission president? |autor = Derek Scally |data = 2 lipca 2019 |opublikowany = irishtimes.com |język = en |data dostępu = 2019-07-08}}</ref>.

== Odznaczenia i wyróżnienia ==
* Krzyż Wielki [[Order „Za Zasługi dla Litwy”|Orderu „Za Zasługi dla Litwy”]] (2017)<ref>{{Cytuj stronę |url = https://augengeradeaus.net/2017/03/von-der-leyen-im-baltikum-reisen-im-schatten-der-zwei-prozent/ |tytuł = Von der Leyen im Baltikum: Reisen im Schatten der zwei Prozent |data = 2 marca 2017 |opublikowany = augengeradeaus.net |język = de |data dostępu = 2019-07-08}}</ref>
* [[Order Księcia Jarosława Mądrego]] I klasy (2022)<ref>{{Cytuj stronę |url = https://www.president.gov.ua/documents/5952022-43765 |tytuł = УКАЗ ПРЕЗИДЕНТА УКРАЇНИ №595/2022 Про відзначення державними нагородами України |data = 23 sierpnia 2022 |opublikowany = president.gov.ua |język = uk |data dostępu = 2022-08-29}}</ref>
* Tytuł doktora honoris causa [[Uniwersytet Ben Guriona|Uniwersytetu Ben Guriona]] w Izraelu (2022)<ref>{{Cytuj stronę |url = https://in.bgu.ac.il/en/pages/news/hondoc_vdleyen.aspx |tytuł = European Commission President Ursula von der Leyen awarded Honorary Doctorate from BGU |opublikowany = bgu.ac.il |język = en |data = 14 czerwca 2022 |data dostępu = 2022-06-18}}</ref>

== Przypisy ==
{{Przypisy}}

{{Pierwszy rząd Angeli Merkel}}
{{Drugi rząd Angeli Merkel}}
{{Trzeci rząd Angeli Merkel}}
{{Czwarty rząd Angeli Merkel}}
{{Ministrowie obrony narodowej Niemiec}}
{{Ministrowie pracy i spraw socjalnych Niemiec}}
{{Ministrowie ds. rodziny, osób starszych, kobiet i młodzieży Niemiec}}
{{Przewodniczący Komisji Europejskiej}}
{{Pierwsza Komisja Ursuli von der Leyen}}
{{Rada Europejska}}

{{Kontrola autorytatywna}}

{{SORTUJ:Leyen, Ursula von der}}
[[Kategoria:Absolwenci i studenci Uniwersytetu w Getyndze]]
[[Kategoria:Deputowani Bundestagu]]
[[Kategoria:Ludzie urodzeni w Brukseli]]
[[Kategoria:Niemieccy lekarze]]
[[Kategoria:Niemieccy ministrowie]]
[[Kategoria:Niemieccy posłowie do landtagów]]
[[Kategoria:Niemieccy samorządowcy]]
[[Kategoria:Odznaczeni Orderem Księcia Jarosława Mądrego]]
[[Kategoria:Odznaczeni Orderem „Za Zasługi dla Litwy”]]
[[Kategoria:Politycy CDU]]
[[Kategoria:Przewodniczący Komisji Europejskiej]]
[[Kategoria:Urodzeni w 1958]]
[[Kategoria:Doktorzy honoris causa uczelni w Izraelu]]