Ustawa o izbie lekarskiej (II RP)
Ustawa o izbach lekarskich (II RP) – samorząd zawodu lekarskiego istniejący w latach 1921–1950, zajmujący się nadzorem nad należytym wykonywaniem zawodu lekarza. Pod względem organizacyjnym izba lekarska zrzeszała i reprezentowała lekarzy.
Ustawa o izbach z 1921 r.[edytuj | edytuj kod]
Na podstawie ustawy z 1921 r. o ustroju i zakresie działania Izb Lekarskich powołano izby lekarskie[1].
Izby powołano dla:
- samorządnego uporządkowania spraw, dotyczących interesów i bytu stanu lekarskiego, jego zadań i celów przy wykonywaniu obowiązków lekarskich względem społeczeństwa i w stosunkach lekarzy między sobą, jak również strzeżenia jego praw, godności i sumienności,
- współdziałania z urzędami państwowymi i samorządowymi w sprawach zdrowia publicznego na obszarze Państwa Polskiego, ustanawia się samorządne urzędowe przedstawicielstwo stanu lekarskiego - Izby Lekarskie oraz Naczelną Izbę Lekarską.
Ustawa o izbach z 1934 r.[edytuj | edytuj kod]
Na podstawie ustawy z 1934 r. znowelizowano ustawę z 1921 r. o izbach lekarskich[2].
Zakres działania izb[edytuj | edytuj kod]
Do zakresu działania izb lekarskich należały następujące sprawy[3]:
- współdziałanie z władzami rządowemu i samorządowymi w sprawach zdrowia publicznego,
- krzewienie i strzeżenie etyki, godności i sumienności zawodowej wśród członków,
- współdziałanie z władzami rządowymi w sprawach wykonywania nadzoru nad praktyką lekarską,
- przedstawicielstwo zawodu lekarskiego i obrona jego interesów,
- piecza nad stanem materialnym członków izby,
- popieranie instytucji naukowych,
- zakładanie, prowadzenie lub popieranie prac i instytucji społecznych,
- sądownictwo dyscyplinarne.
Regulamin pracy izby[edytuj | edytuj kod]
Regulamin pracy izby zawierał następujące przepisy o:
- organizacji i trybie urzędowania organów, instytucji oraz biur izby,
- sposobie prowadzenia ewidencji członków izby,
- sposobie uiszczania składek rocznych oraz innych opłat na rzecz izby,
- sprawach zleconych przez Ministra Opieki Społecznej,
- innych sprawach, przewidzianych ustawą.
Okręgowe izby lekarskie[edytuj | edytuj kod]
Okręgową izbę lekarską tworzyli lekarze wpisani na listę jej członków.
Na listę członków okręgowej izby lekarskiej wpisani byli:
- wszyscy lekarze, mający stałe lub czasowe prawo wykonywania praktyki lekarskiej,
- wszyscy lekarze, którzy mieszkali w okręgu działalności danej izby.
Zarządowi izby przysługuje prawo zwolnienia od powyższego obowiązku lekarzy nie wykonywających praktyki lekarskiej.
Członkowie okręgowych izb lekarskich obowiązani byli przestrzegać zasad etyki, godnie zachowywać się i sumiennie wykonywać swoje obowiązki zawodowe. Członkowie okręgowej izby lekarskiej płacili na jej potrzeby składki roczne oraz opłaty, uchwalone przez radę izby na rzecz instytucji ubezpieczeniowych, wzajemnej pomocy i innych.
Ustrój i działalność okręgowych izb[edytuj | edytuj kod]
Organami okręgowej izby lekarskiej były[2]:
- rada izby,
- zarząd izby,
- komisja rewizyjna,
- sąd dyscyplinarny.
Rada izby[edytuj | edytuj kod]
Do zakresu działania rady okręgowej izby lekarskiej należało w szczególności:
- uchwalanie budżetu izby oraz ustalanie wysokości składki wpisowej i rocznej na potrzeby izby,
- zatwierdzanie rocznego sprawozdania zarządu i zamknięcia rachunkowego,
- rozporządzanie majątkiem izby oraz decydowanie w sprawach nabywania lub zbywania nieruchomości, ich obciążeń i regulacji hipotecznych,
- uchwalanie i zmiany regulaminu izby oraz regulaminów sądów dyscyplinarnych i statutów instytucji, utworzonych przy izbie,
- uchwalanie wniosków, regulujących warunki pracy i płacy lekarzy,
- wybór członków Naczelnej Izby Lekarskiej,
- sprawy przekazane radzie przez regulamin izby, Naczelną Izbę Lekarską lub przez Ministra Opieki Społecznej.
Rada izby wybierała spośród siebie:
- zarząd izby w liczbie 6 - 12 członków i 3 - 6 zastępców;
- spośród wszystkich członków izby: komisję rewizyjną izby w liczbie 3 - 5 członków i 2 - 3 zastępców;
- sąd dyscyplinarny izby.
Zarząd izby[edytuj | edytuj kod]
Zarząd izby lekarskiej był jej organem wykonawczym. Zarząd izby wybierał spośród siebie na 3 lata prezesa, sekretarza i skarbnika.
Zarząd izby decydował we wszystkich sprawach, nie zastrzeżonych radzie izby, składał radzie i Naczelnej Izbie Lekarskiej sprawozdania roczne ze swej działalności oraz załatwiał wszelkie sprawy, przekazane izbie lekarskiej przez władze państwowe, radę lub Naczelną Izbę Lekarską.
Komisja rewizyjna[edytuj | edytuj kod]
Komisja rewizyjna była organem, kontrolującym działalność finansową i gospodarczą izby oraz prowadzonych przez nią instytucji.
W szczególności komisja rewizyjna:
- przeprowadzała kontrolę finansową i gospodarczą organów i instytucji izby,
- opracowywała sprawozdania ze swej działalności dla użytku Ministra Opieki Społecznej, Naczelnej Izby Lekarskiej i rady okręgowej izby,
- zgłaszała wniosków co do ulepszania gospodarki organów i instytucji izby.
Sąd dyscyplinarny[edytuj | edytuj kod]
Członkowie izby za naruszenie swoich obowiązków podlegali karze dyscyplinarnej.
Kary dyscyplinarne były następujące:
- upomnienie,
- nagana,
- zawieszenie w prawach członka izby na ściśle określony przeciąg czasu,
- skreślenie z listy członków izby lekarskiej.
Sądy dyscyplinarne okręgowych izb lekarskich orzekały w składzie 3 członków.
Sąd dyscyplinarny Naczelnej Izby Lekarskiej orzekał w składzie 5 członków, w skład którego wchodziło 2 członkowie spośród wybranych przez walne zebranie Naczelnej Izby Lekarskiej, 2 spośród mianowanych przez Ministra Opieki Społecznej i 1 spośród sędziów, mianowanych przez Ministra Sprawiedliwości - jako przewodniczący.
Sądy dyscyplinarne były w zakresie orzecznictwa niezawisłe
Naczelna Izba Lekarska[edytuj | edytuj kod]
Naczelną Izbę Lekarską tworzyli przedstawiciele okręgowych izb lekarskich[2].
Naczelna Izba Lekarska, jako przedstawicielka całego zawodu lekarskiego i władza nadzorcza wszystkich okręgowych izb lekarskich, powołana była do:
- uzgadniania działalności okręgowych izb lekarskich,
- zatwierdzania budżetów okręgowych izb lekarskich,
- rozstrzygania odwołań od postanowień okręgowych izb lekarskich,
- rozstrzygania sporów, powstałych między poszczególnymi okręgowymi izbami lub między izbami a lekarzami,
- opracowania, ramowych regulaminów izb lekarskich i sądów dyscyplinarnych oraz ramowych statutów instytucji powoływanych przez izby,
- ustalania ogólnych zasad etyki lekarskiej,
- wydawania dziennika urzędowego izb lekarskich.
Nadzór państwowy nad izbami[edytuj | edytuj kod]
Nadzór zwierzchni nad działalnością Naczelnej Izby Lekarskiej, poszczególnych okręgowych izb lekarskich oraz ich organów sprawował Minister Opieki Społecznej.
Zniesienie izby[edytuj | edytuj kod]
Na podstawie ustawy z 1950 r. o zniesieniu izb lekarskich i lekarsko-dentystycznych zlikwidowano izby lekarskie[4]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Ustawa z dnia 2 grudnia 1921 r. o ustroju i zakresie działania Izb Lekarskich. Dz.U. z 1921 r. nr 105, poz. 763
- ↑ a b c Ustawa z dnia 15 marca 1934 r. o izbach lekarskich. Dz.U. z 1934 r. nr 31, poz. 275
- ↑ Ustawa z dnia 15 marca 1934 r. o izbach lekarskich. Dz.U. z 1934 r. nr 31, poz. 275
- ↑ Ustawa z dnia 18 lipca 1950 r. o zniesieniu izb lekarskich i lekarsko-dentystycznych. Dz.U. z 1950 r. nr 36, poz. 326