Wielkoduszność Scypiona
| |
| Autor | |
|---|---|
| Data powstania |
1645–1675 |
| Medium | |
| Wymiary |
109 × 140 cm |
| Miejsce przechowywania | |
| Lokalizacja | |
Wielkoduszność Scypiona – obraz holenderskiego malarza Jacoba de Weta starszego, namalowany w latach 1645–1675[1], znajdujący się w Muzeum Narodowe we Wrocławiu (nr inw. VIII-2623).
Opis obrazu[edytuj | edytuj kod]
Obraz ukazuje scenę opisaną przez Tytus Liwiusza w Ab urbe condita libri (ks. XXVI), akt miłosierdzia rzymskiego wodza Scypiona Afrykańskiego St., który zwraca narzeczonemu i rodzinie swój "łup wojenny" - piękną dziewczynę z podbitej Nowej Kartaginy. Obraz utrzymany jest w ciemnej, brunatnej tonacji. W kolumnowej sali rozjaśnionej światłem padającym z góry, na podwyższeniu, stoi w złotej tunice i w czerwonym płaszczu Scypion. Za nim stoją żołnierze w zbrojach, dostojnicy w turbanach i poczty sztandarowe[2]. W centrum kompozycji stoi dziewczyna w złotej sukni, do której wódz zwraca się łaskawym gestem oddając ją tym samym klęczącemu obok niej narzeczonemu, przywódcy Alluciusowi odzianemu w ciemnooliwkową tunikę i w niebieski płaszcz. Za parą stoją rodzice dziewczyny: ojciec kłaniający się oraz matka stojąca tyłem do wodza, wskazująca na złożone kosztowności, w które Scypion wyposażył dziewczynę[3].
Temat wielkoduszności Scypiona ze względu na swoją teatralną oprawę był tematem często wykorzystywanym w nowożytnym malarstwie[2].
Atrybucja i proweniencja[edytuj | edytuj kod]
Początkowo obraz, który w osiemnastym wieku znajdował się w kolekcji Carla Bacha, profesora wrocławskiej Szkoły Sztuki i radcy dworu pruskiego, był uznawany za dzieło Rembrandta. Pod taką proweniencją znajdował się w katalogu zbiorów Bacha oraz w katalogu wrocławskiego Ständehaus[4], gdzie znajdował się od 1859 roku[a]. W 1880 roku dzieło zostało przeniesione do Śląskiego Muzeum Sztuk Pięknych (Schlesisches Museum der bildenden Künste) (nr inw. 112); w 1886 roku w katalogu muzeum za autora obrazu uznawano naśladowcę Rembrandta. Dopiero w 1898 roku nadano obrazowi obecną atrybucję. W 1954 roku, historyk Anna Dobrzycka w opracowaniu Gerrit Willemsz. Horst w poznańskich zbiorach błędnie jeszcze przypisywała autorstwo Gerritowi Willemszowi Horstowi[5]. Wcześniejszą atrybucję potwierdziły jednak dwie inne powojenne publikacje: katalog wystawy w Muzeum Narodowym w Warszawie z 1956 roku pt. Rembrandt i jego krąg[6] i opracowanie Adama Chudzikowskiego z 1958 Wystawa Rembrandtowska w Muzeum Narodowym w Warszawie[7].
Atrybucję de Wetowi nadano po analizie szeregu innych jego dzieł. Podobieństwa wykazano głównie z Bałwochwalstwem Salomona z Muzeum w Lille, gdzie występują identyczne elementy architektoniczne i jej niefunkcjonalność oraz szereg analogii w typach twarzy. Postać dziewczyny występuje w innym obrazie Weta Salomon i królowa Saba[8].
W 1942 roku obraz został wywieziony do składnicy w Kamieńcu Ząbkowickim, a w 1947 roku przekazany Muzeum Narodowemu w Warszawie (nr inw. 186035). W latach 1947–1954 obraz był wypożyczony do Muzeum Narodowego w Poznaniu, a od 1981 do Muzeum Narodowego we Wrocławiu[2].
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Werner Sumowski Gemälde der Rembrandt-Schüler, T.6, Landau 1989, poz. 1862 za: Steinborn, s. 205
- ↑ a b c d Steinborn 2006 ↓, s. 204.
- ↑ Lejman 2001 ↓, s. 66.
- ↑ Katalog der Bildergalerie im Ständehause zu Breslau, III, Breslau 1863, s.14, nr57
- ↑ Anna Dobrzycka Gerrit Willemsz. Horst w poznańskich zbiorach w Biuletyn Historii Sztuki XVI, 1954, nr 4, s.475-479
- ↑ Rembrandt i jego krąg, Muzeum Narodowe w Warszawie 1956, s.124-125
- ↑ Adam Chudzikowski, Wystawa Rembrandtowska w Muzeum Narodowym w Warszawie, "Rocznik Muzeum Narodowego w Warszawie", III, 1958, s. 454
- ↑ Białostocki 1956 ↓, s. 124.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Bożena Steinborn: Katalog zbiorów malarstwa niderlandzkiego. Wrocław: Muzeum Narodowe we Wrocławiu, 2006. ISBN 83-86766-28-X.
- Beata Lejman: Złote Niderlandy. Obrazy holenderskie i flamandzkie XVII wieku ze zbiorów Muzeum Narodowego we Wrocławiu (katalog wystawy). Wrocław: Muzeum Narodowe we Wrocławiu, 2001. ISBN 83-86766-02-6.
- Jan Białostocki (opracowanie katalogu): Rembrandt i jego krąg. Warszawa: Muzeum Narodowe w Warszawie, 1956.