Wielkook

Wielkook
	Chiroderma
	W. Peters, 1860
	; Przedstawiciel rodzaju – wielkook białopręgi (Ch. salvini)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ssaki
Podgromada	żyworodne
Infragromada	łożyskowce
Rząd	nietoperze
Podrząd	mroczkokształtne
Nadrodzina	Noctilionoidea
Rodzina	liścionosowate
Podrodzina	owocnikowce
Plemię	owocnikowce
Rodzaj	wielkook
	Typ nomenklatoryczny
	Chiroderma villosum W. Peters, 1860
Synonimy
	Mimetops J.E. Gray, 1866; Chirodesma: Thenius, 1989;
	Mimetops J.E. Gray, 1866; Chirodesma: Thenius, 1989;
Gatunki
	7 gatunków – zobacz opis w tekście
	7 gatunków – zobacz opis w tekście
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Wielkook^[4] (Chiroderma) – rodzaj ssaków z podrodziny owocnikowców (Stenodermatinae) w obrębie rodziny liścionosowatych (Phyllostomidae).

Zasięg występowania

Rodzaj obejmuje gatunki występujące w Ameryce Środkowej i Południowej^[5]^[6]^[7].

Morfologia

Długość ciała 50–89 mm, długość ucha 11–21,5 mm, długość tylnej stopy 8–17 mm, długość przedramienia 34,9–58,4 mm; masa ciała 11–45 g^[6]^[8].

Systematyka

Rodzaj zdefiniował w 1860 roku niemiecki zoolog Wilhelm Peters w artykule poświęconym nowemu rodzajowi nietoperzy z Brazylii opublikowanym na łamach Monatsberichte der Königlichen Preussische Akademie des Wissenschaften zu Berlin^[1]. Na gatunek typowy Peters wyznaczył (oznaczenie monotypowe) wielkooka owłosionego (Ch. villosum).

Etymologia

Chiroderma (Chirodesma): gr. χειρ kheir, χειρος kheiros ‘ręka’; δερμα derma, δερματος dermatos ‘skóra’^[9].
Mimetops: gr. μιμητης mimētēs ‘imitator, mimik’, od μιμεομαι mimeomai ‘imitować’, od μιμος mimos ‘mimik, aktor’; ωψ ōps, ωπος ōpos ‘wygląd’^[10]. Gatunek typowy: Gray wymienił dwa gatunki – Chiroderma villosum W. Peters, 1860 i Chiroderma pictum J.E. Gray, 1866 – nie wyznaczając typu nomenklatorycznego.

Podział systematyczny

Do rodzaju należą następujące gatunki^[11]^[8]^[5]^[4]:

Chiroderma improvisum R.J. Baker & Genoways, 1976 – wielkook antylski
Chiroderma trinitatum G.G. Goodwin, 1958 – wielkook mały
Chiroderma gorgasi Handley, 1960
Chiroderma salvini Dobson, 1878 – wielkook białopręgi
Chiroderma scopaeum Handley, 1966
Chiroderma villosum W. Peters, 1860 – wielkook owłosiony
Chiroderma doriae O. Thomas, 1891 – wielkook brazylijski

Uwagi

↑ Nomen nudum.
↑ Niepoprawna późniejsza pisownia Chiroderma Peters, 1860.

Przypisy

↑ ^a ^b W.C.H. Peters. Eine neue Gattung von Flederthieren, Chiroderma villosum, aus Brasilien vor. „Monatsberichte der Königlichen Preussische Akademie des Wissenschaften zu Berlin”. Aus dem Jahre 1860, s. 747, 1860. (niem.).
↑ J.E. Gray. Revision of the Genera of Phyllostomidæ, or Leaf-nosed Bats. „Proceedings of the Zoological Society of London”. 1866, s. 117, 1866. (ang.).
↑ E. Thenius: Zähne und Gebiss de Säugetiere. Berlin: De Gruyter, 1989, s. 113, seria: Handbuch der Zoologie. ISBN 978-3-11-010993-1. (niem.).
↑ ^a ^b Nazwy zwyczajowe za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 107–108. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
↑ ^a ^b C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 2: Eulipotyphla to Carnivora. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 180. ISBN 978-84-16728-35-0. (ang.).
↑ ^a ^b S. Solari, R. Medellín, B. Rodríguez-Herrera, V. da Cunha Tavares, G. Garbino, M.A. Camacho, D.T. Saá, B. Lim, J. Arroyo-Cabrales, A. Rodríguez-Durán, E. Dumont, S. Burneo, L.F. A. Urioste, M. Tschapka & D. Espinosa: Family Phyllostomidae (New World Leaf-nosed Bats). W: D.E. Wilson & R.A. Mittermeier (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 9: Bats. Barcelona: Lynx Edicions, 2019, s. 553–555. ISBN 978-84-16728-19-0. (ang.).
↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Genus Chiroderma. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2021-02-15]. (ang.).
↑ ^a ^b Class Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 506–507. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).
↑ Palmer 1904 ↓, s. 182.
↑ Palmer 1904 ↓, s. 425.
↑ N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.11) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2023-01-15]. (ang.).

Bibliografia

T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 1–984, 1904. (ang.).

[2] Nomen nudum.

[4] Niepoprawna późniejsza pisownia Chiroderma Peters, 1860.

[Peters-1] W.C.H. Peters. Eine neue Gattung von Flederthieren, Chiroderma villosum, aus Brasilien vor. „Monatsberichte der Königlichen Preussische Akademie des Wissenschaften zu Berlin”. Aus dem Jahre 1860, s. 747, 1860. (niem.).

[Gray-3] J.E. Gray. Revision of the Genera of Phyllostomidæ, or Leaf-nosed Bats. „Proceedings of the Zoological Society of London”. 1866, s. 117, 1866. (ang.).

[the-5] E. Thenius: Zähne und Gebiss de Säugetiere. Berlin: De Gruyter, 1989, s. 113, seria: Handbuch der Zoologie. ISBN 978-3-11-010993-1. (niem.).

[Cichocki&inni-6] Nazwy zwyczajowe za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 107–108. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).

[Burgin&inni-7] C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 2: Eulipotyphla to Carnivora. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 180. ISBN 978-84-16728-35-0. (ang.).

[Solari&inni-8] S. Solari, R. Medellín, B. Rodríguez-Herrera, V. da Cunha Tavares, G. Garbino, M.A. Camacho, D.T. Saá, B. Lim, J. Arroyo-Cabrales, A. Rodríguez-Durán, E. Dumont, S. Burneo, L.F. A. Urioste, M. Tschapka & D. Espinosa: Family Phyllostomidae (New World Leaf-nosed Bats). W: D.E. Wilson & R.A. Mittermeier (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 9: Bats. Barcelona: Lynx Edicions, 2019, s. 553–555. ISBN 978-84-16728-19-0. (ang.).

[Wilson&Reeder-9] D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Genus Chiroderma. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2021-02-15]. (ang.).

[amw-10] Class Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 506–507. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).

[CITEREFPalmer1904[https://www.biodiversitylibrary.org/page/27791929_182]-11] Palmer 1904 ↓, s. 182.

[CITEREFPalmer1904[https://www.biodiversitylibrary.org/page/27792172_425]-12] Palmer 1904 ↓, s. 425.

[mdd-13] N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.11) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2023-01-15]. (ang.).

[1]

[a]

[2]

[b]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]