Wikipedia:Propozycje do Dobrych Artykułów/Wielka akcja deportacyjna w getcie warszawskim

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Wielka akcja deportacyjna w getcie warszawskim[edytuj | edytuj kod]

Dyskusja zakończona
Rozpoczęcie: 4 lipca 2022 12:39:30 Zakończenie: 18 lipca 2022 12:39:30
Wynik: Przyznano
Uzasadnienie

Artykuł znacznie rozbudowany w ostatnim czasie przez @Dreamcatcher25. Opisuje wszystkie ważne aspekty LadyDaggy (dyskusja) 12:39, 4 lip 2022 (CEST)

Uwagi merytoryczne
  1. Kilka drobnych uwag:
  • trwająca od 22 lipca do 24 września 1942 roku − zastanawiam się, czy bardziej poprawnie nie byłoby jednak 21 września (ostatni transport, a nie informacja przekazana kilka dni później przez Niemców)?; tak podaje m.in. cytowany Leksykon Warszawa walczy
    Załatwione Faktycznie, także inni autorzy (m.in. Engelking i leociak, Libionka, Gutman) są skłonni tak datować zakończenie akcji, stąd poprawiłem.Dreamcatcher25 (dyskusja) 10:07, 7 lip 2022 (CEST)
  • Realną władzę w getcie przejęła Żydowska Organizacja Bojowa, a kolejne próby „wysiedlenia” spotkały się ze zbrojnym oporem, którego ukoronowaniem było powstanie w kwietniu 1943 roku − próba wysiedlenia była jeszcze tylko jedna (tzw. akcja styczniowa) + kolejne miesiące spokojne (a zdanie sugeruje trochę eskalację napięcia i wydarzeń)
    Wkroczenie do getta w kwietniu 1943 też było próbą wysiedlenia (na Lubelszczyznę), której efektem było powstanie, stąd też użyłem liczby mnogiej ("próby"). Uwazasz, że mimo wszystko należy to zmienić? Ewentualnie mógłbym zaproponować taki zapis: "Realną władzę w getcie przejęła Żydowska Organizacja Bojowa, a kolejna próba „wysiedlenia” w styczniu 1943 roku spotkała się ze zbrojnym oporem. Ukoronowaniem żydowskiego oporu było powstanie w kwietniu 1943 roku".Dreamcatcher25 (dyskusja) 10:07, 7 lip 2022 (CEST)
    Moim zdaniem to bardzo dobra propozycja Boston9 (dyskusja) 15:49, 8 lip 2022 (CEST)
    Załatwione W takim razie dokonałem zmiany j.w.Dreamcatcher25 (dyskusja) 19:53, 8 lip 2022 (CEST)
  • Jego obszar objął 307 ha powierzchni zabudowanej − powierzchni w ogóle, tj. nie tylko zabudowanej?
    Podaję w tym miejscu za Engelking i Leociak, którzy piszą wyłącznie o powierzchni zabudowanej.Dreamcatcher25 (dyskusja) 09:31, 7 lip 2022 (CEST)
  • Liczba mieszkańców getta ulegała jednak dużym zmianom. Spis ludności, który Judenrat przeprowadził 28 października 1939 roku, wskazywał, że w Warszawie mieszkało 359 827 Żydów. Wkrótce zaczęły jednak napływać fale uchodźców i przesiedleńców. Między listopadem 1939 roku a październikiem 1940 roku do Warszawy przybyło ok. 90 tys. Żydów, których wysiedlono z ziem wcielonych do III Rzeszy, przede wszystkim z terenów tzw. Kraju Warty oraz rejencji ciechanowskiej − pierwsze zdanie o getcie, a potem wskazywanie napływu przed utworzeniem getta nie do końca zręczne
    Załatwione Trochę przeredagowałem, mam nadzieję, że teraz lepiej.Dreamcatcher25 (dyskusja) 10:07, 7 lip 2022 (CEST)
  • przymus pracy dla osób w wieku od 14 do 60 lat − czy przymus nie obejmował wyłącznie mężczyzn?
    Większość źródeł używa w tym kontekście słów "Żydzi" lub "osoby". Rozporządzenie Franka z 26.10.1939 mówiło jedynie, że "Dla zamieszkałych w Generalnym Gubernatorstwie Żydów wprowadza się z natychmiastową mocą przymus pracy". Ten dokument wykonawczy zdaje się wskazywać, że przymus pracy dotyczył co do zasady całej ludności żydowskiej, aczkolwiek w pierwszym rzędzie mężczyzn.Dreamcatcher25 (dyskusja) 10:44, 7 lip 2022 (CEST)
  • Szpital Zakaźny „Czyste, Żydowskiego Szpitala Zakaźnego „Czyste”, Szpitala na Czystem − trzy różne nazwy, czy ew. jest możliwość ujednolicenia?
    Teoretycznie możemy, choć jak widzę Engelking i Leociak w swej monografii także używają ich zamiennie. Jeśli mamy ujednolicić, to byłbym wdzięczny za sugestię, czy stosować nazwę narzuconą przez Niemców w czasie okupacji (Żydowski Szpital Zakaźny „Czyste”), czy nieco bardziej neutralny Szpital na Czystem.Dreamcatcher25 (dyskusja) 09:31, 7 lip 2022 (CEST)
    Też byłbym za „Szpitalem na Czystem”, to była powszechnie używana przed wojną (chociaż nieformalna) nazwa. Boston9 (dyskusja) 15:49, 8 lip 2022 (CEST)
    Załatwione Ujednoliciłem.Dreamcatcher25 (dyskusja) 19:53, 8 lip 2022 (CEST)
  • O poranku grupa esesmanów wdarła się do jednego z mieszkań przy ul. Chłodnej, w którym polski lekarz prof. Franciszek Paweł Raszeja odwiedzał swego żydowskiego pacjenta − może warto uszczegółowić? To była kamienica Majewicza przy ul. Chłodnej 26 (Engelking i Leociak piszą o tym na s. 723)
    Faktycznie jest to adres, który pojawia się w niektórych źródłach. Jak jednak wskazuje w swym artykule Nawojka Cieślińska-Lobkowicz, w relacjach i zeznaniach pojawiają także inne nr domów na Chłodnej, stąd na ten moment nie można przesądzać tej kwestii jednoznacznie. Cytuję: "Rozbieżność podawanych numerów domu na Chłodnej, gdzie doszło do zabójstwa: nr 26 w wersji przyjętej za Hirszfeldem lub nr 18 ewentualnie 20 w relacjach Mitlak i Rozin, być może uda się zweryfikować".Dreamcatcher25 (dyskusja) 09:31, 7 lip 2022 (CEST)
  • Obie części getta rozdzielała ul. Chłodna, będąca swoistą ulicą tranzytową – w całości znajdującą się po „stronie aryjskiej” − z mapy nr 1 dołączonej do książki Engelking i Leociaka wynika, że do grudnia 1941 w getcie znajdował się (wraz z jednią) odcinek Chłodnej między Żelazną i Wronią
    Załatwione Faktycznie, poprawiłem.Dreamcatcher25 (dyskusja) 10:44, 7 lip 2022 (CEST)
  • lokal ŻTOS − może rozwinąć/wyjaśnić wcześniej ten skrót?
    Załatwione Rozwinąłem skrót.Dreamcatcher25 (dyskusja) 09:31, 7 lip 2022 (CEST)
  • Wydaje mi się, że artykule (sekcja „Polskie reakcje” lub „Epilog”) powinno być 1-2 zdania o losach małego getta, tj. że zostało włączone z powrotem do miasta a mieszkania przekazane przez Niemców Zarządowi Miejskiemu do zasiedlenia przez Polaków.
    Załatwione Dopisałem jedno zdanie.Dreamcatcher25 (dyskusja) 10:44, 7 lip 2022 (CEST)
  • Karl Georg Brandt, potem Karl Brandt
    Załatwione Ujednoliciłem.Dreamcatcher25 (dyskusja) 09:31, 7 lip 2022 (CEST)
  • Szczerze mówiąc mam trochę mieszane uczucia co do samego tytułu hasła. W kontekście getta warszawskiego oczywiście wiadomo o jakie wydarzenie chodzi, ale w literaturze chyba częściej stosuje się nazwę bardziej opisową, tj. wielka akcja deportacyjna/wysiedleńcza w getcie warszawskim. Leksykon rzeczywiście tak podaje, ale już nazwa niemiecka się nie zgadza (jest samo Grossaktion, nie Grossaktion Warschau). Może przynajmniej dodać z 1-2 przypisy? Boston9 (dyskusja) 21:34, 6 lip 2022 (CEST)
    Tytuł odziedziczyłem po poprzednikach więc nie ingerowałem póki co :) Faktycznie ...Warschau nie występuje w moich źródłach, stąd usunąłem. Co zaś do samego tytułu, źródła podają różnie: "Wielka akcja wysiedleńcza" lub "Wysiedlenie" (Engelking i Leociak, I. Gutman), "Wielka akcja deportacyjna" (D. Libionka), Grossaktion (Leksykon), "Akcja Likwidacyjna" (R. Sakowska), "Wielka Akcja" (A. Puławski), "Pierwsza akcja likwidacyjna" (Paulsson). Jeśli pytasz o moje zdanie, to mam trochę wątpliwości wobec użycia słowa wysiedlenie, które jest nazistowskim eufemizmem. Dlatego wolałbym zostawić "Wielką Akcję" lub ew. iść tropem D. Libionki ("Wielka akcja deportacyjna [w getcie warszawskim]"). Niemniej jestem otwarty na sugestie.Dreamcatcher25 (dyskusja) 09:31, 7 lip 2022 (CEST)
    Alan przeniósł w 2017 roku, o ile dobrze pamiętam powołując się na hasło w leksykonie getta o takim tytule na stronach ŻiH (już go nie ma, bo prawdopodobnie zastąpi go tej projekt). Ja byłbym za bardziej opisowym, tak jak zaproponowałeś, Wielka akcja deportacyjna w getcie warszawskim, zostawiając oczywiście po przecinku jako drugą równorzędną nazwę „Wielką Akcję” (niem. Grossaktion), co pozwoli nie zmieniać redakcyjnie tego w treści hasła, gdzie bardzo często używasz tej nazwy. Jako przypis proponuję np. artykuł profesorów Libionki i Leociaka 75. rocznica akcji „Reinhardt” z „Zagłady Żydów” z 2017 roku, gdzie taki tytuł ma podrozdział na ten temat (s. 32). Polecam oczywiście cały artykuł, jak i cały ten numer ZŻ. Oczywiście to propozycja, pod rozwagę. Boston9 (dyskusja) 15:49, 8 lip 2022 (CEST)
    Załatwione Przeniosłem pod nową nazwę.Dreamcatcher25 (dyskusja) 19:53, 8 lip 2022 (CEST)
Uwagi do stylu (język, struktura)
Uwagi do uźródłowienia
Uwagi dot. neutralności
Uwagi dot. problemów technicznych
Sprawdzone przez
  1. Boston9 (dyskusja) 21:34, 6 lip 2022 (CEST) Moim zdaniem artykuł powinien był zostać zgłoszony do AnM (a nie DA). Gratuluję i dziękuję.
  2. Hermod (dyskusja) 23:51, 6 lip 2022 (CEST)
  3. Witold1977 (dyskusja) 03:04, 7 lip 2022 (CEST)
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Wikipedia:Propozycje_do_Dobrych_Artykułów/Wielka_akcja_deportacyjna_w_getcie_warszawskim&oldid=67620774”