Wiąz Wiedźmin
 pomnik przyrody ustanowiony w 1971 roku
| |
 Pień wiązu, widoczna potężna dziupla. | |
| Państwo | |
|---|---|
| Nazwa systematyczna |
Ulmus laevis |
| Obwód |
930 cm |
Położenie na mapie województwa lubuskiego  | |
Położenie na mapie Polski  | |
 51°57′49,74″N 14°45′51,64″E/51,963817 14,764344
| |
Wiąz Wiedźmin – pomnikowy wiąz szypułkowy, zwany także Mieszkiem. To najgrubszy w Polsce i Europie udokumentowany okaz tego gatunku i prawdopodobnie także najstarszy[1]. Drzewo rośnie przy zabudowaniach w Komorowie, w powiecie krośnieńskim, w województwie lubuskim.
Charakterystyka[edytuj | edytuj kod]
To drzewo z krótkim, pustym w środku pniem, w którym występuje duża, pionowa dziupla, sięgająca 5 metrów wysokości. Część odziomkowa pnia jest guzowata, ażurowa, z widocznymi przyporami korzeniowymi. Okaz miał niegdyś 35 m wysokości, jednakże podczas wichury w 2005 roku odłamał się najdłuższy konar, stąd w 2016 roku wysokość drzewa nie przekraczała 19 metrów[1][2].
Obwód wiązu rósł na przestrzeni lat. Na tablicy informacyjnej obok drzewa podano wartość 887 cm, bez informacji o dacie wykonania pomiaru. W 2011 roku jego obwód wynosił już 930 cm[1][3].
Według badań, drzewo miało (w 2016 roku) około 463 lata[1].
Historia[edytuj | edytuj kod]
Wiąz jest pomnikiem przyrody od 1971 roku[4]. Wiek drzewa został zbadany metodami dendrochronologicznymi, a ich wynik i informację o drzewie zamieszczono w publikacji Najstarsze drzewa w Polsce z 1992 roku, autorstwa Cezarego Pacyniaka. Podano tam obwód drzewa wraz z wysokością (887 cm, 35 m wysokości) oraz wiek – 431 lat w 1984 roku.
Wiekowy okaz był także wymieniony w nowszych opracowaniach. Fotografie i pomiary drzewa, wraz z opisem, zamieszczono między innymi w publikacjach: Polskie drzewa z 2014 roku oraz Drzewa Polski z roku 2016[1][2].
Wiąz posiada dwa imiona. Jest zwany Wiedźminem za sprawą konkursu na nazwę dla tego wiekowego wiązu, urządzonego przez lubuski oddział Ligi Ochrony Przyrody. Leśnicy z pobliskiego Nadleśnictwa Gubin zwą go Mieszkiem[1].
13 czerwca 2020 roku wskutek wichury drzewo poważnie ucierpiało. Złamany został osiemnastometrowy konar, uszkodzeniom uległ pień na całej jego wysokości, a także korzenie, które z jednej strony drzewa zostały wyrwane z ziemi[5].
Lokalizacja i turystyka[edytuj | edytuj kod]
Wiąz rośnie przy ulicy Wiązowej (do 2017 r. ulica Karola Świerczewskiego[6]), w Komorowie (gmina Gubin), w zachodniej części województwa lubuskiego. Drzewo jest ogrodzone siatką ochronną[1].
Opodal przebiega „Szlak krzyży pokutnych po obu stronach Odry”[7].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e f g Krzysztof Borkowski, Robert Tomusiak, Paweł Zarzyński. Drzewa Polski, s. 404
- ↑ a b Krzysztof Borkowski. Polskie drzewa, s. 148
- ↑ Robert Tomusiak, Paweł Zarzyński. 90 drzew. Okazy niezwykłe, s. 148
- ↑ Rejestr form ochrony przyrody województwa lubuskiego. [w:] RDOŚ Gorzów Wielkopolski [on-line]. [dostęp 2015-01-08].
- ↑ Prawdopodobnie najstarszy wiąz w Polsce powalony przez burzę. "Tracimy świadków historii" [online], gazetapl [dostęp 2020-06-14] (pol.).
- ↑ Uchwała Rady gminy Gubin nr XXIX/184/2017 z dnia 30 sierpnia 2017 r. w sprawie zmiany nazwy ulicy na terenie wsi Komorów. 2017-08-30.
- ↑ Szlakiem krzyży pokutnych po obu stronach Odry: kamienne zabytki dawnego prawa : informator-przewodnik turystyczny terenu Euroregionu-Sprewa-Nysa-Bóbr, s. 9
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Krzysztof Borkowski, Robert Tomusiak, Paweł Zarzyński: Drzewa Polski. Warszawa: PWN, 2016. ISBN 978-83-01-18438-4.
- Robert Tomusiak, Paweł Zarzyński: 90 drzew. Okazy niezwykłe. Warszawa: Centrum Informacyjne Lasów Państwowych, 2014. ISBN 978-83-63895-16-7.
- Krzysztof Borkowski: Polskie drzewa. Poznań: DALPO, 2014. ISBN 978-83-61766-08-7.
- Szlakiem krzyży pokutnych po obu stronach Odry: kamienne zabytki dawnego prawa: informator-przewodnik turystyczny terenu Euroregionu-Sprewa-Nysa-Bóbr. Zielona Góra: Lubuska Regionalna Organizacja Turystyczna „LOTUR”, s. 9. ISBN 978-83-930067-0-0.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Rejestr Polskich Drzew Pomnikowych – Wiąz Wiedźmin
- Fotografie wiązu. pomniki-przyrody.odskok.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-09-15)].