Przejdź do zawartości

Wodowskaz w Zawichoście

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Wodowskaz w Zawichoście
Ilustracja
Widok ogólny
Państwo

 Polska

Miejscowość

Zawichost

Droga wodna

Wisła

Lokalizacja

obecne starorzecze, ul. Plażowa

Budowa i eksploatacja
Lata budowy

1924

Okres eksploatacji

od 1924

Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, po prawej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Wodowskaz w Zawichoście”
Położenie na mapie województwa świętokrzyskiego
Mapa konturowa województwa świętokrzyskiego, blisko prawej krawiędzi znajduje się punkt z opisem „Wodowskaz w Zawichoście”
Położenie na mapie powiatu sandomierskiego
Mapa konturowa powiatu sandomierskiego, blisko prawej krawędzi u góry znajduje się punkt z opisem „Wodowskaz w Zawichoście”
Położenie na mapie gminy Zawichost
Mapa konturowa gminy Zawichost, blisko prawej krawiędzi nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Wodowskaz w Zawichoście”
Położenie na mapie Zawichostu
Mapa konturowa Zawichostu, po prawej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Wodowskaz w Zawichoście”
Ziemia50°48′29,4880″N 21°51′46,4299″E/50,808191 21,862897
Multimedia w Wikimedia Commons

Wodowskaz w Zawichoście – historyczny wodowskaz wiślany przy ulicy Plażowej w Zawichoście, obecnie przy starorzeczu Wisły, na terenie rezerwatu przyrody Wisła pod Zawichostem w województwie świętokrzyskim

Historia

[edytuj | edytuj kod]

Okazyjnych, nieregularnych pomiarów stanów wód Wisły w Zawichoście dokonywano od 1813. Od 1848 weszły do użytku na rzece statki parowe, a w 1852 uruchomiono regularną komunikację do Warszawy. W związku z tym pojawiła się potrzeba regularnych pomiarów stanów wód, aby zapewnić bezpieczeństwo żeglugi. Jako punkt zerowy przyjęto wstępnie oznaczenie na spichlerzu Prendowskiego, a w 1842 roku zaktualizowano do stanu obecnego, odnosząc się do punktu zero w Kronsztadzie na Bałtyku (ta część Polski była wówczas pod zaborem rosyjskim). Ustalenie tego punktu upamiętniono istniejącym do dziś powyżej wodowskazu kamiennym obeliskiem z wyrytymi danymi liczbowymi (teren prywatny, nieuprzystępniony[1]). Obelisk ten istniał w 1900, a zatem prawdopodobnie został wzniesiony w XIX wieku (1848[1]). Na szczycie obelisku znajdował się w przeszłości dwugłowy orzeł rosyjski, zabrany przez okupantów austriackich w 1915[2][3]. Spichlerze zawichojskie z biegiem czasu były rozbierane bądź niszczone. Tablicę z zaznaczeniem stanu wody przeniesiono na łatę, ustawioną w miejscu spichlerza stojącego obecnie w parku etnograficznym w Tokarni. W 1924 zbudowano obecny, kamienny wodowskaz w formie smukłej wieżyczki. Obiekt wznieśli lokalni rzemieślnicy: Piotr Piekarski oraz Karol Wójcik[2][3].

Wodowskaz jest własnością Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej, a sam teren należał do Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej, potem został przejęty przez gminę Zawichost i uporządkowany. Planowane jest utworzenie miejsca wypoczynku wraz z przystanią kajakową[1].

Zasada działania

[edytuj | edytuj kod]

W przeszłości wody rzeki docierały niewielkim kanałem od linii brzegowej do aparatury pomiarowej. Uzyskane dane przekazywano telefonicznie (potem radiowo) do Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej w Sandomierzu[2][3].

Galeria

[edytuj | edytuj kod]
  • Wejście
    Wejście
  • Wnętrze
    Wnętrze
  • Upamiętnienie powodzi z 1934
    Upamiętnienie powodzi z 1934

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ a b c GOP, Słynny zawichojski wodowskaz bardziej dostępny. Władze miasta przejęły i uporządkowały teren, [w:] Echo Dnia [online], 22 sierpnia 2013.
  2. ↑ a b c Wirtualne Muzeum Ziemi Zawichojskiej, Wodowskaz [online], muzeum.zawichost.pl [dostęp 2024-08-03].
  3. ↑ a b c Michał Starzyk, Historia zawichojskiego wodowskazu na Wiśle, [w:] Muzeum Zawichost [online].
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Wodowskaz_w_Zawichoście&oldid=74689497”