Parowiec
Parowiec – statek lub okręt o napędzie parowym, napędzany tłokową maszyną parową (SS) lub turbiną parową (TSS).
Historia[edytuj | edytuj kod]
W 1783 roku francuski arystokrata, markiz Claude François Jouffroy d'Abbans (1751–1832), zbudował łódź, której wiosła były napędzane maszyną parową. Wynalazca nazwał łódź Pyroscaphe (ognisty statek) i pomyślnie przeprowadził na rzece próby pierwszego parowca.
Pierwszy parowiec wypłynął w rejs w 1807 roku. Początkowo parowce były dość niebezpieczne, gdyż często zdarzały się eksplozje niewystarczająco wytrzymałych kotłów. Udoskonalono je w drugiej połowie XIX wieku i wówczas rejsy parowcami stały się powszechne.
Paliwa[edytuj | edytuj kod]
Początkowo, gdy parowce wchodziły do użytku, kotły wytwarzające parę ogrzewane były przez spalanie najpopularniejszego opału, czyli węgla lub drewna. Po skonstruowaniu palników zasilanych paliwem ciekłym zaczęto budować parowce z kotłami na różne frakcje ropy naftowej (olej opałowy). Pozwoliło to na lepsze wykorzystanie przestrzeni na statkach, ponieważ ciekłe paliwo można umieścić w zbiornikach dennych, a miejsce wcześniej zajmowane przez zasobnie węgla (tendry) przeznaczyć na ładunek. Kolejną zmianę przyniosło wprowadzenie energii jądrowej. Jednostki pływające, na których źródłem ciepła jest reaktor atomowy, mają niespotykaną w innych rozwiązaniach autonomiczność (mogą nie uzupełniać paliwa przez kilka lat) – ale są bardzo drogie w budowie i eksploatacji, więc napęd ten jest stosowany na okrętach i lodołamaczach.
Współcześnie[edytuj | edytuj kod]
W drugiej połowie XX wieku liczba parowców zaczęła się zmniejszać, gdyż lepszy okazał się napęd spalinowy. Obecnie, poza jednostkami o napędzie jądrowym, napęd turbiną parową stosuje się sporadycznie na tankowcach transportujących ropę naftową, ze względu na dostępność taniego paliwa w portach załadunkowych, oraz na statkach pasażerskich, gdyż turbiny pracują ciszej i powodują mniej wibracji niż silniki spalinowe.
Znane parowce[edytuj | edytuj kod]
- TSS Stefan Batory
- SS Warszawa
- RMS Titanic
- RMS Lusitania
- RMS Olympic
- RMS Carpathia
- RMS Mauretania
- RMS Mauretania (II)
- SS Kaiser Wilhelm der Große
- Turbinia
Parowce jako muzea[edytuj | edytuj kod]
- SS Sołdek w Gdańsku – maszyna parowa z kotłami opalanymi węglem
- ORP Błyskawica w Gdyni – turbiny parowe z kotłami opalanymi mazutem
