Wojownik górski

Wojownik górski
	Nisaetus nipalensis
	Hodgson, 1836
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	szponiaste
Rodzina	jastrzębiowate
Podrodzina	jastrzębie
Plemię	Accipitrini
Rodzaj	Nisaetus
Gatunek	wojownik górski
Synonimy
	Spizaetus nipalensis (Hodgson, 1836);
	Spizaetus nipalensis (Hodgson, 1836);
Podgatunki
	N. n. nipalensis Hodgson, 1836; N. n. orientalis (Temminck & Schlegel, 1845);
	N. n. nipalensis Hodgson, 1836; N. n. orientalis (Temminck & Schlegel, 1845);
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; bliski zagrożenia
	Zasięg występowania
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Wojownik górski^[3] (Nisaetus nipalensis) – gatunek dużego ptaka drapieżnego z rodziny jastrzębiowatych (Accipitridae), zamieszkujący Himalaje oraz Azję Wschodnią i Południowo-Wschodnią. Nie jest zagrożony wyginięciem.

Systematyka i zasięg występowania

Międzynarodowy Komitet Ornitologiczny (IOC) oraz autorzy Kompletnej listy ptaków świata wyróżniają dwa podgatunki N. nipalensis^[4]^[3]:

N. n. nipalensis Hodgson, 1836 – wojownik górski – Himalaje na wschód po wschodnie Chiny, Tajwan i Hajnan oraz na południe po Półwysep Malajski
N. n. orientalis (Temminck & Schlegel, 1845) – wojownik japoński – Japonia

Za podgatunek wojownika górskiego uznawano też powszechnie wojownika jarzębatego (N. kelaarti)^[5], zamieszkującego południowo-zachodnie Indie i Sri Lankę. Część badaczy zaproponowała, by na podstawie różnic w morfologii, upierzeniu i wokalizacji uznać go za osobny gatunek^[6]. Nie wszyscy jednak tę zmianę zaakceptowali, np. Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) nadal wlicza tę populację do N. nipalensis^[2]. Proponowane podgatunki z południowych Chin: fokiensis i whiteheadi nie są uznawane^[5].

Morfologia

Grzbiet jest brązowy, głowa rdzawoczerwona, klatka piersiowa i brzuch jasne z ciemnobrązowymi elementami. Ogon od strony zewnętrznej jest szaro-brązowy, od wewnętrznej zaś biały. Osobniki tego gatunku osiągają długość 67–86 cm, a rozpiętość ich skrzydeł wynosi 130–165 cm. Masa ciała samców waha się od 1,8 do 2,5 kg natomiast samic ok. 3,5 kg^[7].

Ekologia i zachowanie

Wojowniki górskie żyją w lasach górskich i na terenach pagórkowatych, w pierwotnych lasach wiecznie zielonych, lasach nadrzecznych i w zadrzewieniach na równinach. W Himalajach pojawiają się na wysokościach od 600 do 2800 m n.p.m., a w chińskiej prowincji Junnan nawet powyżej 4000 m n.p.m.^[7]

Żywią się małymi ssakami, ptakami i gadami (wężami i jaszczurkami^[6]^[7]).

Okres godowy trwa od lutego do czerwca w Himalajach, od kwietnia do lipca w Japonii. Samice składają od 1 do 2 jaj. Okresy inkubacji i gniazdowania młodych nie są dokładnie znane, ale szacuje się, że łącznie trwają około 80 dni^[7].

Status

Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) uznaje wojownika górskiego za gatunek bliski zagrożenia (NT – Near Threatened) od 2021 roku. Wcześniej, od 1988 roku klasyfikowany był jako gatunek najmniejszej troski (LC – Least Concern). Liczebność populacji szacuje się na 1200–6700 dorosłych osobników. Trend liczebności populacji uznaje się za spadkowy. Do głównych zagrożeń dla gatunku należy wylesianie^[2].

Przypisy

↑ ^a ^b Nisaetus nipalensis, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ ^a ^b ^c Nisaetus nipalensis, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
↑ ^a ^b Systematyka i nazewnictwo polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Plemię: Accipitrini Vigors, 1824 (Wersja: 2021-10-27). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2022-01-10].
↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): IOC World Bird List (v11.2). [dostęp 2022-01-10]. (ang.).
↑ ^a ^b Mountain Hawk-eagle (Spizaetus nipalensis). IBC: The Internet Bird Collection. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-17)]. (ang.).
↑ ^a ^b Species account: Mountain Hawk-eagle Nisaetus nipalensis. [w:] Global Raptor Information Network [on-line]. The Peregrine Fund. [dostęp 2020-11-17]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d Nisaetus nipalensis. [w:] The Eagle Directory [on-line]. [dostęp 2020-11-17]. (ang.).

Bibliografia

James Ferguson-Lees, David A. Christie: Raptors of the World. Christopher Helm, 2001. ISBN 0-7136-8026-1.

Linki zewnętrzne

Zdjęcia i nagrania audiowizualne. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).

[itis-1] Nisaetus nipalensis, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[iucn-2] Nisaetus nipalensis, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).

[mk-3] Systematyka i nazewnictwo polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Plemię: Accipitrini Vigors, 1824 (Wersja: 2021-10-27). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2022-01-10].

[ioc-4] F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): IOC World Bird List (v11.2). [dostęp 2022-01-10]. (ang.).

[ibc-5] Mountain Hawk-eagle (Spizaetus nipalensis). IBC: The Internet Bird Collection. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-17)]. (ang.).

[gr-6] Species account: Mountain Hawk-eagle Nisaetus nipalensis. [w:] Global Raptor Information Network [on-line]. The Peregrine Fund. [dostęp 2020-11-17]. (ang.).

[ed-7] Nisaetus nipalensis. [w:] The Eagle Directory [on-line]. [dostęp 2020-11-17]. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]