Wojownik górski
| Nisaetus nipalensis[1] | |||
| Hodgson, 1836 | |||
| |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Plemię | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
wojownik górski | ||
| Synonimy | |||
| |||
| Podgatunki | |||
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2] | |||
 | |||
| Zasięg występowania | |||
| |||
Wojownik górski[3] (Nisaetus nipalensis) – gatunek dużego ptaka drapieżnego z rodziny jastrzębiowatych (Accipitridae), zamieszkujący Himalaje oraz Azję Wschodnią i Południowo-Wschodnią. Nie jest zagrożony wyginięciem.
Systematyka i zasięg występowania[edytuj | edytuj kod]
Międzynarodowy Komitet Ornitologiczny (IOC) oraz autorzy Kompletnej listy ptaków świata wyróżniają dwa podgatunki N. nipalensis[4][3]:
- N. n. nipalensis Hodgson, 1836 – wojownik górski – Himalaje na wschód po wschodnie Chiny, Tajwan i Hajnan oraz na południe po Półwysep Malajski
- N. n. orientalis (Temminck & Schlegel, 1845) – wojownik japoński – Japonia
Za podgatunek wojownika górskiego uznawano też powszechnie wojownika jarzębatego (N. kelaarti)[5], zamieszkującego południowo-zachodnie Indie i Sri Lankę. Część badaczy zaproponowała, by na podstawie różnic w morfologii, upierzeniu i wokalizacji uznać go za osobny gatunek[6]. Nie wszyscy jednak tę zmianę zaakceptowali, np. Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) nadal wlicza tę populację do N. nipalensis[2]. Proponowane podgatunki z południowych Chin: fokiensis i whiteheadi nie są uznawane[5].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Grzbiet jest brązowy, głowa rdzawoczerwona, klatka piersiowa i brzuch jasne z ciemnobrązowymi elementami. Ogon od strony zewnętrznej jest szaro-brązowy, od wewnętrznej zaś biały. Osobniki tego gatunku osiągają długość 67–86 cm, a rozpiętość ich skrzydeł wynosi 130–165 cm. Masa ciała samców waha się od 1,8 do 2,5 kg natomiast samic ok. 3,5 kg[7].
Ekologia i zachowanie[edytuj | edytuj kod]
Wojowniki górskie żyją w lasach górskich i na terenach pagórkowatych, w pierwotnych lasach wiecznie zielonych, lasach nadrzecznych i w zadrzewieniach na równinach. W Himalajach pojawiają się na wysokościach od 600 do 2800 m n.p.m., a w chińskiej prowincji Junnan nawet powyżej 4000 m n.p.m.[7]
Żywią się małymi ssakami, ptakami i gadami (wężami i jaszczurkami[6][7]).
Okres godowy trwa od lutego do czerwca w Himalajach, od kwietnia do lipca w Japonii. Samice składają od 1 do 2 jaj. Okresy inkubacji i gniazdowania młodych nie są dokładnie znane, ale szacuje się, że łącznie trwają około 80 dni[7].
Status[edytuj | edytuj kod]
Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) uznaje wojownika górskiego za gatunek bliski zagrożenia (NT – Near Threatened) od 2021 roku. Wcześniej, od 1988 roku klasyfikowany był jako gatunek najmniejszej troski (LC – Least Concern). Liczebność populacji szacuje się na 1200–6700 dorosłych osobników. Trend liczebności populacji uznaje się za spadkowy. Do głównych zagrożeń dla gatunku należy wylesianie[2].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Nisaetus nipalensis, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b c Nisaetus nipalensis, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ a b Systematyka i nazewnictwo polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Plemię: Accipitrini Vigors, 1824 (Wersja: 2021-10-27). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2022-01-10].
- ↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): IOC World Bird List (v11.2). [dostęp 2022-01-10]. (ang.).
- ↑ a b Mountain Hawk-eagle (Spizaetus nipalensis). IBC: The Internet Bird Collection. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-17)]. (ang.).
- ↑ a b Species account: Mountain Hawk-eagle Nisaetus nipalensis. [w:] Global Raptor Information Network [on-line]. The Peregrine Fund. [dostęp 2020-11-17]. (ang.).
- ↑ a b c d Nisaetus nipalensis. [w:] The Eagle Directory [on-line]. [dostęp 2020-11-17]. (ang.).
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- James Ferguson-Lees, David A. Christie: Raptors of the World. Christopher Helm, 2001. ISBN 0-7136-8026-1.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Zdjęcia i nagrania audiowizualne. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).