Wybory generalne w Zimbabwe w 2018 roku
Wybory generalne w Zimbabwe w 2018 roku – wybory prezydenta, parlamentu i władz lokalnych przeprowadzone 30 lipca 2018 r., po raz pierwszy od obalenia prezydenta Roberta Mugabe.
Tło i kampania wyborcza
[edytuj | edytuj kod]O prezydenturę starało się 23 kandydatów, jednak faworytami byli dotychczasowy prezydent Emmerson Mnangagwa z ZANU-PF oraz Nelson Chamisa z Ruchu na rzecz Demokratycznej Zmiany. O miejsca w parlamencie ubiegało się 55 partii politycznych, przy czym największe szanse na zwycięstwo miały ZANU-PF i Ruch na rzecz Demokratycznej Zmiany[1]. Głosować można było w ponad 10 tys. lokali wyborczych[2].
Wybory w 2018 r. były pierwszymi od obalenia Roberta Mugabego, którego zastąpił dotychczasowy wiceprezydent Mnangagwa. Głównym celem nowego prezydenta było uzyskanie demokratycznej legitymacji dla swoich rządów, co miało mu ułatwić kontakty z państwami zachodnimi. W związku z tym Mnangagwa wpuścił do kraju obserwatorów z USA i Unii Europejskiej, nie stosował jawnie przemocy wobec opozycji i otworzył granice dla białych farmerów wysiedlonych z kraju za rządów Mugabego[1].
Pomimo oznak liberalizacji, partia władzy i jej kandydat na prezydenta byli nadreprezentowani w mediach i na plakatach wyborczych, a nagłe podniesienie płac w sektorze publicznym mimo złego stanu finansów państwa odebrano jako kupowanie poparcia, zaś komisja praw człowieka ONZ donosiła o zastraszaniu wyborców, grożeniu przemocą, nękaniu i przymuszaniu do udziału w wiecach wyborczych, a opozycja skarżyła się na stronniczość komisji wyborczej oraz wpisywanie na listy wyborców osób zmarłych[1].
29 lipca w wieczornej konferencji prasowej były prezydent Robert Mugabe ogłosił, że nie poprze ZANU-PF i Emmersona Mnangagwy, którzy obalili go pół roku wcześniej. Jednocześnie zadeklarował poparcie dla Ruchu na rzecz Demokratycznej Zmiany[3].
W przypadku braku rozstrzygnięcia w wyborach prezydenckich, ich drugą turę zaplanowano na 9 września 2018 roku[2].
Wyniki
[edytuj | edytuj kod]1 sierpnia państwowa komisja wyborcza poinformowała, że frekwencja wyborcza wyniosła 70%[2]. Według oficjalnych wyników 144 mandatów w parlamencie uzyskał ZANU-PF, a Ruch na rzecz Demokratycznej Zmiany 64[4]. Jednocześnie komisja wstrzymała publikację wyników wyborów prezydenckich z powodu niezgłoszenia się przedstawicieli dwóch kandydatów – przedstawiciele kandydatów mieli prawo weryfikować wyniki przed ich publikacją[5]. Dwa dni później komisja wyborcza ogłosiła, że Mnangagwa zdobył 50,8% głosów, a Chamisa 44,3%[4].
Reakcje krajowe i międzynarodowe
[edytuj | edytuj kod]Na wieść o wynikach wyborów parlamentarnych w stołecznym Harare doszło do zamieszek, demonstranci uznali wyniki za sfałszowane i ruszyli w kierunku siedziby partii ZANU-PF, blokowali ulice, palili opony i obrzucali policjantów kamieniami. Siły bezpieczeństwa używały działek wodnych, gazu łzawiącego i strzelały w powietrze, choć w jednym incydencie wojsko strzelało do demonstrantów[5], zabijając sześć osób[4]. Opozycyjny Ruch na Rzecz Demokratycznej Zmiany ogłosił, że w ich ocenie zwycięstwo odniósł kandydat tej partii, Nelson Chamisa. Minister spraw wewnętrznych Obert Mpofu w odpowiedzi oświadczył, że bezprawne podawanie się za zwycięzcę wyborów może być uznane za przestępstwo[2].
Obserwatorzy z Unii Afrykańskiej uznali, że wybory przebiegały prawidłowo i nie zgłosili do nich zastrzeżeń. Obserwatorzy z UE i USA wskazywali na liczne nieprawidłowości w trakcie kampanii i wyborów, jednak nie orzekli czy miały one charakter systemowy i powstrzymali się od całościowej oceny wyborów[5].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c Robert Stefanicki: Dziś najważniejsze wybory w historii Zimbabwe. Pierwsze od obalenia w zeszłym roku Roberta Mugabego. [w:] Gazeta Wyborcza [on-line]. Agora SA, 2018-07-29. [dostęp 2018-07-30]. (pol.).
- ↑ a b c d Zimbabwe opposition says its candidate won, „BBC News”, 31 lipca 2018 [dostęp 2018-08-02] (ang.).
- ↑ Zimbabwe’s Robert Mugabe refuses to back successor Mnangagwa in election, „Sky News” [dostęp 2018-07-30] (ang.).
- ↑ a b c Zimbabwe. Emmerson Mnangagwa wygrywa wybory prezydenckie [online], wyborcza.pl, 3 sierpnia 2018 [dostęp 2018-08-03] .
- ↑ a b c Robert Stefanicki , Zamieszki w Zimbabwe po wyborach. Umiera nadzieja na zmianę, „wyborcza.pl”, 1 sierpnia 2018 [dostęp 2018-08-02] (pol.).