Wyka płotowa

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Wyka płotowa
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

różopodobne

Rząd

bobowce

Rodzina

bobowate

Podrodzina

bobowate właściwe

Rodzaj

wyka

Gatunek

wyka płotowa

Nazwa systematyczna
Vicia sepium L.
Sp. pl. 2:737. 1753
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3]

Wyka płotowa (Vicia sepium L.) – gatunek rośliny wieloletniej należący do rodziny bobowatych. Występuje na dużej części Azji i w całej niemal Europie, rozprzestrzenia się też w innych regionach[4]. W Polsce gatunek pospolity na całym niżu i w niższych położeniach górskich.

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Pokrój
Bylina czepiająca się innych roślin za pomocą wąsów.
Łodyga
Wiotka, pokładająca się, rozgałęziona, graniasta, o długości 30–70 cm. Roślina wytwarza rozgałęziające się rozłogi.
Liście
Nieparzysto-pierzaście złożone z 5–7 par listków. Listki jajowate, orzęsione. Listek szczytowy oraz pierwsza para listków przekształcone są w wąsy czepne. U nasady liścia złożonego orzęsione przylistki o oszczepowatym kształcie.
Kwiaty
Liść
Strąk
Nasiona
Kwiaty
Jednostronne, wyrastające w kącie liścia i dużo krótsze od niego grono złożone z 2–5 siedzących lub krótkoszypułkowych kwiatów motylkowych. Kwiaty długości 1–1,5 cm, kielich o nierównych ząbkach (dwa górne wyraźnie mniejsze od pozostałych), nagi lub nieco tylko owłosiony. Korona dołem żółtawa, poza tym koloru ciemnoliliowego z czerwonymi smugami.
Owoc
Spłaszczony strąk zakończony dzióbkiem.

Biologia i ekologia[edytuj | edytuj kod]

Bylina, hemikryptofit. Siedlisko: łąki, lasy, zarośla, przydroża. Roślina miododajna, nektar powstaje w miodnikach u nasady rurki pręcików. Kwitnie od maja do czerwca, a czasami również jesienią. W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla związku (All.) Trifolion medii[5]. Jest wybitnie przystosowana do zapylania krzyżowego przez owady o długim aparacie gębowym, głównie duże trzmiele. Tylko one mogą dostać się do nektaru. Pod ciężarem owada siadającego na łódeczce wysuwa się słupek, który pod znamieniem ma gęste włoski z przyklejonym pyłkiem z pręcików (roślina jest przedprątna, nie może więc w tym czasie zapylić się własnym pyłkiem). Pyłek ten przykleja się do brzusznej strony owada i może być przez niego przeniesiony na inny kwiat wyki, w którym słupek jest już dojrzały. Mniejsze trzmiele nie mogąc się dostać do nektaru, często wygryzają otwór w dolnej części kwiatu nie pośrednicząc w jego zapylaniu.

Zastosowanie[edytuj | edytuj kod]

  • Roślina pastewna o średniej wartości użytkowej. Źle znosi zgryzanie i dlatego na pastwiskach szybko zanika.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. Peter F. Stevens, Fabales, [w:] Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-02-26] (ang.).
  3. Vicia sepium, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
  4. Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-03-01].
  5. Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych. Warszawa. ISBN 83-01-14439-4.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8.
  • D. Gayówna, Ewa Śliwińska: Rośliny łąk. Warszawa: PZWS, 1960.