Xyronotidae
| Xyronotidae | |
| Bolívar, 1909 | |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Gromada | |
| Rząd | |
| Podrząd | |
| Infrarząd | |
| Nadrodzina | |
| Rodzina |
Xyronotidae |
Xyronotidae – rodzina prostoskrzydłych z podrzędu krótkoczułkowych i nadrodziny Trigonopterygoidea. Należą tu cztery endemiczne dla Meksyku gatunki.
Taksonomia[edytuj | edytuj kod]
Rodzina ta obejmuje 4 gatunki należące do 2 rodzajów: Xyronotus i Axyronotus[1][2].
Jako pierwszy takson rangi ponadrodzajowej dla monotypowego wówczas rodzaju Xyronotus wprowadził Ignacio Bolívar w 1909 roku – była to sekcja "Xyronoti" w obrębie Pyrgomorphinae. W 1952 Kevan umieścił ten rodzaj w monotypowym plemieniu Xyronotini w obrębie Trigonopteryginae[2]. Rangę rodziny nadał temu taksonowi W.M. Dirsh w 1955[3], a w 1975 tenże autor zaliczył ją do nadrodziny Pneumoroidea. W 1979 W.M. Dirsz i J.B. Mason opublikowali rewizję rodziny, w której opisali 3 nowe gatunki i rodzaj Axyronotus[2]. Wyniki badań filogenetycznych z 2015 autorstwa Songa i współpracowników wskazują, że Xyronotidae stanowią grupę siostrzaną dla Trigonopterygidae[4], w związku z czym są wraz z nimi są klasyfikowane w nadrodzinie Trigonopterygoidea[1].
Opis[edytuj | edytuj kod]
Średniej wielkości prostoskrzydłe o ciele przypłaszczonym bocznie, długości od 17 do blisko 30 mm, pokrytym pomarszczonym oskórkiem. Ostro stożkowata głowa wyposażona jest w kanciaste, wystające do przodu fastigium. Przedtułów z wyrostkiem przedpiersia i dachowatym wierzchem przedplecza. Obie pary skrzydeł nieobecne. Tylna para odnóży z narządami Brunnera. Na narządy dźwiękowe składa się listwa na wewnętrznej stronie uda i rządek drobnych, poprzecznych listewek na trzecim tergicie odwłoka, przy czym narządy te mogą być zanikłe. Przysadki odwłokowe u samicy stożkowate, natomiast u samca mogą być stożkowate lub podwójnie bądź potrójnie rozwidlone. Samica ma niewielkie pokładełko z prostymi i smukłymi walwami. Samiec ma ectophallus prawie całkiem błoniasty, tylko w części proksymalno-grzbietowej występuje para lekko zesklerotyzownaych płytek, połączonych z walwami. Jego endophallus tworzy woreczek i para grzbietowych sklerotyzacji. Tarczowate, czasem nieco mostkowate nadprącie odznacza się błoniastym fragmentem pośrodku części proksymalnej, po bokach którego wyrastają dwa listewkowane i guzkowane rogi. Samice charakteryzują się speramateką o wąskim, zakrzywionym głównym zbiorniczku i krótkim, wąskim przewodzie[2].
Występowanie[edytuj | edytuj kod]
Wszystkie znane gatunki są endemitami Meksyku[2].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b D.C. Eades, D. Otte, M.M. Cigliano, H. Braun: family Xyronotidae Bolívar, 1909. [w:] Orthoptera Species File Online [on-line]. [dostęp 2016-06-01]. (ang.).
- ↑ a b c d e V.M. Dirsh, J.B. Mason. Systematic and phylogenetic position of the family Xyronotidae (Acridomorpha, Insecta). „Zeitschr. zool. Syst. u. Evol.-Forsch.”. 17 (3), s. 201-209, 1979.
- ↑ V.M. Dirsh. XXXVI.—Tanaoceridae and Xyronotidae: Two new families of Acridoidea (Orthoptera). „Annals and Magazine of Natural History: Series 12”. 88 (8), s. 285-288, 1955. DOI: 10.1080/00222935508655641.
- ↑ Hojun Song, Christiane Amédégnato, Maria Marta Cigliano, Laure Desutter-Grandcolas, Sam W. Heads, Yuan Huang, Daniel Otte, Michael F. Whiting. 300 million years of diversification: elucidating the patterns of orthopteran evolution based on comprehensive taxon and gene sampling. „Cladistics”. 31 (6), s. 621–651, 2015. DOI: 10.1111/cla.12116.