Zaroślak czarnobrody

Zaroślak czarnobrody
	Atlapetes melanolaemus
	(P.L. Sclater & Salvin, 1879)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	wróblowe
Podrząd	śpiewające
Rodzina	pasówki
Rodzaj	Atlapetes
Gatunek	zaroślak czarnobrody
Synonimy
	Buarremon melanolaemus P.L. Sclater & Salvin, 1879;
	Buarremon melanolaemus P.L. Sclater & Salvin, 1879;
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski
	Zasięg występowania
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Zaroślak czarnobrody^[3]^[4] (Atlapetes melanolaemus) – gatunek małego ptaka z rodziny pasówek (Passerellidae). Endemit o niewielkim zasięgu występowania w południowo-wschodnim Peru i zachodniej Boliwii. Jest uznawany za gatunek najmniejszej troski^[2]^[5]^[6].

Systematyka

Gatunek po raz pierwszy zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego opisali Philip Lutley Sclater i Osbert Salvin, nadając mu nazwę Buarremon melanolaemus. Opis ukazał się w 1879 roku w czasopiśmie „Ibis”. Jako miejsce typowe autorzy wskazali Khachupata, Cuzco, Peru^[7]^[8]. IOC nie wyróżnia podgatunków^[9]^[10].

Etymologia

Atlapetes: połączenie słowa Atlas z gr. πετης petēs – „lotnik”, πετομαι petomai – „latać”^[11].
melanolaemus: gr. μελας melas – „czarny”, gr. λαιμος laimos – „gardło”^[12].

Morfologia

Nieduży ptak ze średniej wielkości, grubym u nasady dziobem w kolorze czarnym. Szczęka i żuchwa są lekko zakrzywione. Tęczówki w kolorze ciemnym czerwonobrązowym. Nogi czarniawe. Na głowie ruda czapeczka rozciągająca się od czoła do karku. Reszta głowy, podgardle i gardło czarne. Górna część ciała czarniawa, kuper czarniawy z lekkim oliwkowym odcieniem. Ogon czarniawy. Sterówki czarniawe z ciemnooliwkowymi brzegami. Pokrywy skrzydeł czarne, lotki także z nieco jaśniejszym odcieniem krawędzi. Pierś, dolna część brzucha i boki żółte z szarawymi odcieniami. Brak dymorfizmu płciowego. Długość ciała z ogonem 17 cm; masa ciała 27,5–30,3 g^[5]^[10].

Zasięg występowania

Zaroślak czarnobrody występuje w południowo-wschodnim Peru we wschodniej części regionu Cuzco i sąsiadującym z nim regionem Puno oraz w sąsiadującym z Puno departamentem La Paz w zachodniej Boliwii. Jest gatunkiem osiadłym^[5]^[10]. Jego zasięg występowania według szacunków organizacji BirdLife International obejmuje 186 tys. km²^[13].

Ekologia

Zaroślak czarnobrody jest gatunkiem endemicznym. Jego głównym habitatem jest wilgotny las górski i zakrzewione stoki wschodniej części Andów. Występuje na wysokościach od 1400 do 3200 m n.p.m.^[5] (BirdLife International podaje przedział wysokości 1500–3000 m n.p.m.^[13]). Jest najprawdopodobniej gatunkiem wszystkożernym. Żeruje na ziemi lub tuż nad jej powierzchnią^[5].

Rozmnażanie

Sezon rozrodczy trwa od późnego lipca do początku grudnia. Gniazdo w postaci niewielkiej miseczki, wykonane głównie z grubej trawy i liści bambusa Chusquea jest wyścielone cienkimi, suchymi źdźbłami traw. Gniazda są umieszczone średnio 0,9 m (od 0 do 3 m) nad ziemią, dobrze ukryte wśród gęstych traw, paproci lub krzewów. W lęgu 2 jaja o średnich wymiarach 23,2×16,8 mm. Jaja mają kremoworóżowy kolor z rdzawymi i/lub brązowymi plamkami, skoncentrowanymi w okolicy grubszego końca. Okres inkubacji 14–15 dni, młode opuszczają gniazdo po 13–14 dniach od wyklucia^[5].

Status

W Czerwonej księdze gatunków zagrożonych IUCN zaroślak czarnobrody klasyfikowany jest jako gatunek najmniejszej troski (LC – Least Concern). Liczebność populacji nie jest określona, zaś jej trend oceniany jest jako spadkowy ze względu na wylesianie Amazonii^[13]. Gatunek opisywany jest jako lokalnie pospolity lub dość pospolity^[5].

Przypisy

↑ Atlapetes melanolaemus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ ^a ^b Atlapetes melanolaemus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
↑ P. Mielczarek & W. Cichocki. Polskie nazewnictwo ptaków świata. „Notatki Ornitologiczne”. Tom 40. Zeszyt specjalny, s. 378, 1999.
↑ Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: PASSERELLIDAE Cabanis & Heine, 1850-51 – PASÓWKI – NEW WORLD SPARROWS AND ALLIES (Wersja: 2022-05-16). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2022-08-05].
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Alvaro Jaramillo: Black-faced Brushfinch Atlapetes melanolaemus, version 1.0. [w:] Birds of the World (red. J. del Hoyo, A. Elliott, J. Sargatal, D.A. Christie & E. de Juana) [on-line]. Cornell Lab of Ornithology, Ithaca, NY, USA, 2020. [dostęp 2022-08-08]. (ang.).
↑ HBW and BirdLife International, Handbook of the Birds of the World and BirdLife International digital checklist of the birds of the world. Version 6 [online], grudzień 2021 [dostęp 2022-08-05] .
↑ Denis Lepage: Black-faced Brush-Finch Atlapetes melanolaemus Sclater & Salvin, 1879. Avibase. [dostęp 2022-08-07]. (ang.).
↑ P.L. Slater & O.P.L.S.& O. Salvin P.L. Slater & O.P.L.S.& O., Descriptions of some new Tanagers of the Genus Buarremon, „The IBIS a Quarterly Journal od Ornithology”, ser. 4, t. 3, Londyn 1879, s. 425 (ang. • łac.).
↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): New World sparrows, bush tanagers. IOC World Bird List (v12.1). [dostęp 2022-08-07]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c Handbook of the Birds of the World. Josep del Hoyo, Andrew Elliott & David Christie (red.). T. 16: Tanagers to New World Blackbirds. Barcelona: Lynx Edicions, 2011, s. 592. ISBN 978-84-96553-78-1. (ang.).
↑ Atlapetes, [w:] The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2022-08-07] (ang.).
↑ melanolaemus, [w:] The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2022-08-07] (ang.).
↑ ^a ^b ^c Black-faced Brush-finch Atlapetes melanolaemus, Data table and detailed info. BirdLife International, 2022. [dostęp 2022-08-07]. (ang.).

Linki zewnętrzne

Zdjęcia i nagrania audiowizualne. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).
Nagrania głosów. [w:] xeno-canto [on-line].

[itis-1] Atlapetes melanolaemus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[iucn-2] Atlapetes melanolaemus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).

[mc-3] P. Mielczarek & W. Cichocki. Polskie nazewnictwo ptaków świata. „Notatki Ornitologiczne”. Tom 40. Zeszyt specjalny, s. 378, 1999.

[Mielczarek&Kuziemko-4] Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: PASSERELLIDAE Cabanis & Heine, 1850-51 – PASÓWKI – NEW WORLD SPARROWS AND ALLIES (Wersja: 2022-05-16). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2022-08-05].

[botw-5] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Alvaro Jaramillo: Black-faced Brushfinch Atlapetes melanolaemus, version 1.0. [w:] Birds of the World (red. J. del Hoyo, A. Elliott, J. Sargatal, D.A. Christie & E. de Juana) [on-line]. Cornell Lab of Ornithology, Ithaca, NY, USA, 2020. [dostęp 2022-08-08]. (ang.).

[hbwcheck6-6] HBW and BirdLife International, Handbook of the Birds of the World and BirdLife International digital checklist of the birds of the world. Version 6 [online], grudzień 2021 [dostęp 2022-08-05] .

[AviBase-7] Denis Lepage: Black-faced Brush-Finch Atlapetes melanolaemus Sclater & Salvin, 1879. Avibase. [dostęp 2022-08-07]. (ang.).

[oryg-8] P.L. Slater & O.P.L.S.& O. Salvin P.L. Slater & O.P.L.S.& O., Descriptions of some new Tanagers of the Genus Buarremon, „The IBIS a Quarterly Journal od Ornithology”, ser. 4, t. 3, Londyn 1879, s. 425 (ang. • łac.).

[ioc-9] F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): New World sparrows, bush tanagers. IOC World Bird List (v12.1). [dostęp 2022-08-07]. (ang.).

[HBW_16-10] Handbook of the Birds of the World. Josep del Hoyo, Andrew Elliott & David Christie (red.). T. 16: Tanagers to New World Blackbirds. Barcelona: Lynx Edicions, 2011, s. 592. ISBN 978-84-96553-78-1. (ang.).

[11] Atlapetes, [w:] The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2022-08-07] (ang.).

[12] melanolaemus, [w:] The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2022-08-07] (ang.).

[birdlife-13] Black-faced Brush-finch Atlapetes melanolaemus, Data table and detailed info. BirdLife International, 2022. [dostęp 2022-08-07]. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]