Zasady norymberskie
Zasady norymberskie (ang. The Nuremberg Principles), sformułowane w statucie Międzynarodowego Trybunału Wojskowego w Norymberdze (1945), zatwierdzone rezolucją Zgromadzenia Ogólnego ONZ nr 3(I) z 13 lutego 1946[1] oraz nr 95(I) z 11 grudnia 1946 roku[2], stanowią podstawę odpowiedzialności karnej jednostek w prawie międzynarodowym.
Wyróżniamy 6 głównych zasad:
- prawo międzynarodowe może penalizować czyny nieścigane w prawie wewnętrznym poszczególnych państw
- prawo międzynarodowe może bezpośrednio nakładać obowiązki na jednostki
- pełnione funkcje państwowe nie zwalniają od odpowiedzialności przed międzynarodowymi sądami karnymi
- działania na rozkaz nie stanowi czynnika zwalniającego z odpowiedzialności za popełnione czyny
- katalog zbrodni podlegających ściganiu zostanie ustalony aktami prawa międzynarodowego (pierwszy taki katalog znajdujemy już w statucie MTW)
- jednostki mogą ponosić odpowiedzialność za te zbrodnie z mocy samego prawa międzynarodowego
Zasady te (takie jak zakaz brutalnego traktowania jeńców i ludności cywilnej; rabunku czy dokonywania zniszczeń nie usprawiedliwionych koniecznością wojenną) formułowano wzorując się na normach konwencji genewskich i haskich od dawna akceptowanych przez większość państw (w tym Niemcy)[3].
21 listopada 1947 Komisja Prawa Międzynarodowego otrzymała od Zgromadzenia Ogólnego polecenie ułożenia projektu Międzynarodowego Kodeksu Karnego wzorowanego na Zasadach Norymberskich[4].
Projekt w ostatecznej wersji omawiał w art. 1 przestępstwa przeciwko pokojowi i bezpieczeństwu ludzkości[5]. Był oparty na wspomnianych Zasadach oraz na Konwencji z 1948 r.[6] a w sprawie przestępstw przeciw pokojowi na Konwencji z 1933 r.[7] z uzupełnieniami[8].
Przedstawiony w Zgromadzeniu został 4 grudnia 1954 odłożony[9] do czasu zdefiniowania agresji (co nastąpiło 14 grudnia 1974)[10], następnie sprawa została ponownie odłożona. Dopiero w latach 90 wznowiono działania, w wyniku których powstał oparty na Zasadach Norymberskich Międzynarodowy Trybunał Karny[11].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ UN General Assembly, Resolution 3(I), Extradition and Punishment of War Criminals, 13 February 1946, 3(I)
- ↑ Affirmation of the Principles of International Law recognized by the Charter of the Nürnberg Tribunal General Assembly resolution 95(I)
- ↑ Paragraf 47 niemieckiego Kodeksu Karnego Wojskowego z 1872 obowiązującego nadal w czasach II Wojny Światowej stanowił, że przestępstwo popełnione na rozkaz nie usprawiedliwia sprawcy o ile wiedział on, iż rozkaz zmierza do przestępstwa w rozumieniu powszechnego lub wojskowego prawa karnego.
- ↑ A/RES/177(II): Formulation of the principles recognized in the Charter of the Nurnberg Tribunal and in the judgment of the Tribunal
- ↑ Draft Code of Offences against the Peace and Security of Mankind with commentaries 1954
- ↑ Konwencja w sprawie zapobiegania i karania zbrodni ludobójstwa uchwalona przez Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych w Paryżu 9 grudnia 1948
- ↑ Konwencja o określeniu napaści podpisana w Londynie dnia 3 lipca 1933 r.
- ↑ Jan Waszczyński, Projekty międzynarodowego kodeksu karnego
- ↑ A/RES/897(IX): Draft Code of Offences against the Peace and Security of Mankind
- ↑ A/RES/3314(XXIX): Definition of Aggression
- ↑ Międzynarodowy Trybunał Karny