Zastrzeżenie własności

Zastrzeżenie własności (łac. pactum reservati domini) – porozumienie umowne, zgodnie z którym sprzedawca pozostaje właścicielem danego towaru do czasu zapłaty jego ceny w całości (a nie z chwilą zawarcia umowy lub przeniesienia posiadania rzeczy jak to ma miejsce na zasadach ogólnych). Klauzula znajduje zastosowanie przy sprzedaży na raty albo z odroczonym terminem płatności ceny i wzmacnia interesy sprzedającego, który do chwili otrzymania całej zapłaty pozostaje właścicielem rzeczy sprzedanej. Do tego momentu kupujący posiada jedynie prawo do używania rzeczy i czerpania z niej korzyści. Rzadziej spotykana jest kodeksowa postać zastrzeżenia własności, a to jej przeniesienie na nabywcę pod warunkiem zawieszającym.

Rozbudowanym wariantem klauzuli jest przedłużone zastrzeżenie własności, które strony wprowadzają do umowy, gdy kupujący nabywa rzecz w celu dalszej odsprzedaży planowanej jeszcze przed uiszczeniem ceny za nabytą rzecz. Obok pozostawienia własności rzeczy przy sprzedającym, kupujący dodatkowo przelewa na rzecz sprzedającego wierzytelność o zapłatę ceny, którą ma uzyskać w przyszłości z tytułu dokonanej przez siebie odsprzedaży. Równocześnie klauzula upoważnia kupującego do skutecznego przeniesienia własności rzeczy sprzedanej na rzecz osoby trzeciej, mimo że nie jest właścicielem rzeczy.

Przedłużone zastrzeżenie własności również służy ochronie interesów sprzedającego, którym zazwyczaj jest producent towaru udzielający nabywcy – hurtownikowi krótkoterminowego kredytu kupieckiego.

Zobacz też

• umowa sprzedaży
• klauzula umowna