Zlata Bartl
| |
| Data i miejsce urodzenia |
20 lutego 1920 |
|---|---|
| Data śmierci |
30 lipca 2008 |
Zlata Bartl (ur. 20 lutego 1920 w Dolacu, zm. 30 lipca 2008) – chorwacka chemiczka, twórczyni Vegety.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Po ukończeniu szkoły w 1938 roku w Sarajewie studiowała na Uniwersytecie w Zagrzebiu. Studia ukończyła w 1942 roku. Znała niemiecki, francuski, hiszpański i włoski. Pracowała jako nauczycielka w liceum w Sarajewie. Za zorganizowanie wycieczki do Włoch w 1945 roku władze Jugosławii skazały ją na 8 lat więzienia i pozbawienie praw obywatelskich Zarzucono jej przynależność do ustaszy i sprzyjanie włoskiemu faszyzmowi. W więzieniu w Zenicy spędziła 15 miesięcy. Wyszła na wolność 28 czerwca 1946 roku. Podczas pobytu w więzieniu zachorowała na gruźlicę kręgosłupa. Pracowała w Instytucie badań przemysłowych. Od 1955 roku była zatrudniona w przedsiębiorstwie Podravka. W 1957 roku rozpoczęto produkcję opracowanych przez zespół pod jej kierownictwem odwodnionych zup. Najpierw warzywnych, a rok później z wołowiny i kurczaka z makaronem. W 1958 roku opracowała recepturę przyprawy do potraw Vegety, której produkcję rozpoczęto w 1959 roku[1]. W 1976 roku przeszła na emeryturę. Pod koniec życia mieszkała i zmarła w domu starców[2] w Kropivnicy i tam została pochowana[3]. W pogrzebie wzięli udział wicepremier Republiki Chorwacji Damir Polančec i prezes zarządu Podravki Zdravko Šestak[4].
Odznaczenia[edytuj | edytuj kod]
- 2 listopada 2006 miasto Koprivnica nadało jej honorowe obywatelstwo[4]
- 1998 Zlatna Kuna (Złota Kuna) Chorwackiej Izby Handlowej[5]
- Order Chorwackiej Jutrzenki w kategorii wynalazczość z wizerunkiem Nikoli Tesli[4]
- 1996 Nagroda za całokształt twórczości, za wieloletnią pracę i wybitne osiągnięcia od miasta Koprivnica[4]
- 1997 Dyplom z okazji 50. rocznicy Chorwackiego Stowarzyszenia Kultury Technicznej za jej wkład w rozwój i promowanie kultury technicznej[6]
- 1985 Chorwacka nagroda techniczna[7]
Fundacja[edytuj | edytuj kod]
W 2001 roku została założona przez firmę Podravka Fundacja im. Zlaty Bartl. Przyznaje stypendia studentom, zachęcając ich do kreatywnej, innowacyjnej i naukowej pracy badawczej[6][8]. Pierwsze stypendia przyznano w roku akademickim 2004/2005[9].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Samozatajna teta Vegeta [online], www.vecernji.hr [dostęp 2020-05-14] (chorw.).
- ↑ ‘Zaboravljena’ Zlata Bartl: Unatoč obećanjima grob ‘Tete Vegete’ nije uređen! [online], www.hercegbosna.org, 30 lipca 2010 [dostęp 2020-05-14] (chorw.).
- ↑ Peta je obljetnica smrti prof. Zlate Bartl [online], Grad Koprivnica, 29 lipca 2013 [dostęp 2020-05-14] (chorw.).
- ↑ a b c d IN MEMORIAM Prof. Zlata Bartl Otišla je omiljena Podravkina profesorica Zlata Bartl, „Podravka”, 22 sierpnia 2008, s. 4–5.
- ↑ Dosadašnji dobitnici Zlatne kune za životno djelo [online], Hrvatska gospodarska komora [dostęp 2020-05-14].
- ↑ a b Božo Cicvarić, Hrvatski inženjeri: Zlata Bartl [online], European Young Engineers Hrvatska, 15 lipca 2019 [dostęp 2020-05-14] (chorw.).
- ↑ Zlata Bartl rođena je 20.02.1920. [online] [dostęp 2020-05-14].
- ↑ Stipendije.info – Stipendije – Predstavljamo – Zaklada prof. Zlata Bartl [online], www.stipendije.info [dostęp 2020-05-14].
- ↑ Uručene stipendije i potpore Zaklade «prof. Zlata Bartl» – Zagrebačka burza [online], zse.hr [dostęp 2020-05-14] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-15].