Świątynia III (Tikál)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Świątynia III

Świątynia III lub Świątynia Kapłana-Jaguara (hiszp. Templo III lub Templo del Gran Sacerdote) – piramida schodkowa Majów położona w starożytnym mieście Tikál w Gwatemali. Była jedną z najważniejszych i przypuszczalnie ostatnich świątyń wzniesionych w mieście[1]. Powstała w późnym okresie klasycznym. Na podstawie tekstów wyrytych na steli, znajdującej się u podnóża jej schodów, budowlę datuje się na 810-870 rok n.e. Jej wiek wskazuje, że w IX wieku Tikál było jeszcze stabilnym politycznie miastem, choć już chyliło się ku upadkowi. Z nie do końca jasnych przyczyn całkowicie zostało opuszczone około 900 roku[2].

Świątynia III jest powiązana z mało znanym królem Dark Sun i choć nie zostało to potwierdzone możliwe, że piramida skrywa jego grobowiec[3][4], był on ostatnim z wielkich władców Tikál[5].

W latach 60. XX wieku budowla została częściowo odrestaurowana, ale obecnie jest niedostępna dla zwiedzających. Nie została również gruntownie przebadana przez archeologów[6].

Charakterystyka[edytuj | edytuj kod]

Świątynia znajduje się na południe od grobli prowadzącej do Świątyni IV i jest zwrócona na wschód w stronę Wielkiego Placu. Mierzy 55 m wysokości i składa się z dziewięciu poziomów. Wewnątrz znajdują się jedynie dwa pomieszczenia, a nie trzy jak w pozostałych świątyniach. Nad wejściem znajduje się bardzo dobrze zachowane nadproże przedstawiające otyłą postać w skórze jaguara. Jest to także jedno z dwóch drewnianych nadproży w Tikál, które zachowało się w swoim oryginalnym miejscu[7].

W latach 1967–69 w ramach „Projektu Tikal” prowadzonego przez Uniwersytet Pensylwanii, odrestaurowano górną część piramidy oraz „grzebień” świątyni[8].


Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Rafał Ziemicki: Tikal, Gwatemala. pakal.kei.pl, 2009-04-30. [dostęp 2014-07-06]. (pol.).
  2. Joel Levy: Zaginione miasta starożytności. Elipsa, 2008, s. 170. ISBN 978-83-245-9557-0.
  3. Simon Martin, Nikolai Grube: Chronicle of the Maya Kings and Queens: Deciphering the Dynasties of the Ancient Maya. Londyn, Nowy Jork: Thames & Hudson, 2000, s. 53. ISBN 0-500-05103-8.
  4. Los Gobernantes de Tikal [online], www.mesoweb.com [dostęp 2023-07-19] (hiszp.).
  5. Temples of Tikal. tikalpark.com. [dostęp 2014-07-06]. (ang.).
  6. Oswaldo Gómez: El Proyecto Plaza de los Siete Templos de Tikal: Nuevas intervenciones. asociaciontikal.com. [dostęp 2014-07-06].
  7. William R. Coe: Tikal: Guía de las Antiguas Ruinas Mayas. Piedra Santa, 1967 (1988), s. 77. ISBN 84-8377-246-9.
  8. Christa Schieber de Lavarreda: Proyecto de conservación Tikal. asociaciontikal.com. [dostęp 2014-07-06].