Życiorkowate
| Hemerobiidae[1] | |
| Latreille, 1802 | |
 Drepanepteryx phalaenoides | |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Gromada | |
| Podgromada | |
| Rząd | |
| Rodzina |
życiorkowate |
Życiorkowate (Hemerobiidae) – szeroko rozprzestrzeniona w różnych strefach klimatycznych i liczna w gatunki rodzina drapieżnych owadów z rzędu sieciarek (Neuroptera) związanych głównie ze środowiskiem leśnym. Obejmuje zarówno gatunki kosmopolityczne, jak i endemiczne. Są wśród nich gatunki odgrywające istotną rolę w biologicznej kontroli szkodników upraw, zwłaszcza mszyc, czerwców i roztoczy. W zapisie kopalnym znane są od jury. Najstarszy znany gatunek zaliczany do tej rodziny to znaleziony w Kazachstanie †Promegalomus anomalus[2].
Typem nomenklatorycznym rodziny jest rodzaj Hemerobius.
W Polsce występują 34 gatunki z tej rodziny[3], w tym kilka szeroko rozprzestrzenionych na obszarze kraju[4].
Życiorkowate są niewielkimi sieciarkami o długości skrzydeł od kilku do kilkunastu milimetrów i kryptycznym ubarwieniu ciała oraz skrzydeł[4]. U niektórych tylne skrzydła są mocno zredukowane lub ich brak. Larwy i osobniki dorosłe prowadzą drapieżny tryb życia. Odżywiają się małymi stawonogami i ich jajami. Imagines niektórych gatunków uzupełniają dietę pokarmem pochodzenia roślinnego. Biologia i rozwój larwalny wielu gatunków pozostają nieznane[5].
Klasyfikacja życiorkowatych opiera się na pracy J.D. Oswalda z 1993 roku[6][7]. Dotychczas wyróżniono 30 rodzajów obejmujących około 550 współcześnie żyjących gatunków[4] oraz kilkanaście wymarłych[2], zgrupowanych w kilku (według Oswalda dziewięciu) podrodzinach, wyróżnianych na podstawie użyłkowania skrzydeł, budowy głowy i przysadek płciowych.
Są to, m.in.:
- Drepanepteryginae
- Hemerobiinae
- Megalominae
- Microminae
- Notiobiellinae
- Sympherobiinae
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Hemerobiidae, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b M.S. Engel, D.A. Grimaldi. The Neuropterid Fauna of Dominican and Mexican Amber (Neuropterida: Megaloptera, Neuroptera). „American Museum Novitates”. 3587, s. 1–58, 2007. (ang.). (pdf)
- ↑ Roland Dobosz: The current state of knowledge of Polish Chrysopidae: Research history, distribution and present-day problems. [w:] Proceedings of the XIII International Symposium of Neuropterology, 17–22 June 2018, Laufen, Germany [on-line]. 2019-12-15. s. 217. [dostęp 2020-04-11]. (ang.).
- ↑ a b c Fauna Polski – charakterystyka i wykaz gatunków. Bogdanowicz W., Chudzicka E., Pilipiuk I. i Skibińska E. (red.). T. II. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2007, s. 286. ISBN 978-83-881470-7-4.
- ↑ V.J. Monserrat, Z. Deretsky. New Faunistical, Taxonomic and Systematic Data on Brown Lacewings (Neuroptera: Hemerobiidae). „Journal of Neuropterology”. 2, s. 45–66, 1999. (ang.). (pdf)
- ↑ J.D. Oswald. Revision and cladistic analysis of the world genera of the family Hemerobiidae (Insecta: Neuroptera). „Journal of the New York Entomological Society”. 101 (2), 1993. (ang.).
- ↑ V.J. Monserrat. Nuevos datos sobre algunas especies de hemeróbidos. (Insecta: Neuroptera: Hemerobiidae). „Graellsia”. 64 (2), s. 233–253, 2008. (hiszp.). (pdf)