Metaekonomia: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja nieprzejrzana][wersja nieprzejrzana]
następna edycja →
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
Definicja zagadnienia
 
Dodanie sekcji historia pojęcia
Linia 6: Linia 6:
* jako element pierwotny względem nauk ekonomicznych: zbiór założeń, systemy wartości oraz poglądy dotyczące natury ludzkiej, na których opierają się modele i teorie stosowane w ekonomii<ref>{{Cytuj |tytuł = metaekonomia - Encyklopedia PWN - źródło wiarygodnej i rzetelnej wiedzy |data dostępu = 2018-04-05 |opublikowany = encyklopedia.pwn.pl |url = https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/metaekonomia;3939971.html |język = pl}}</ref>; w tym sensie metaekonomia może być rozumiana jako [[metateoria]] a przedrostek meta- tłumaczony jest jako "o sobie samym" (podobnie jak określeniu [[metadane]] - dane o danych);
* jako element pierwotny względem nauk ekonomicznych: zbiór założeń, systemy wartości oraz poglądy dotyczące natury ludzkiej, na których opierają się modele i teorie stosowane w ekonomii<ref>{{Cytuj |tytuł = metaekonomia - Encyklopedia PWN - źródło wiarygodnej i rzetelnej wiedzy |data dostępu = 2018-04-05 |opublikowany = encyklopedia.pwn.pl |url = https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/metaekonomia;3939971.html |język = pl}}</ref>; w tym sensie metaekonomia może być rozumiana jako [[metateoria]] a przedrostek meta- tłumaczony jest jako "o sobie samym" (podobnie jak określeniu [[metadane]] - dane o danych);
* jako element wtórny względem nauk ekonomiczny: naukowego narzędzie analizy i oceny skutków modeli organizacji gospodarczej na społeczeństwo i środowisko naturalne, których suma definiuje całość bogactwa narodów<ref>{{Cytuj |tytuł = Metaeconomics : Journal Papers and Book Chapters on Metaeconomics : University of Nebraska - Lincoln, USA |data = 2014-05-23 |data dostępu = 2018-04-05 |url = https://web.archive.org/web/20140523102127/http://agecon-cpanel.unl.edu/lynne/metapape.htm}}</ref>; w tym sensie grecki przedrostek meta- rozumiany jest jak jako łaciński odpowiednik post- (podobnie jak w określeniu [[Postmodernizm (filozofia)|postmodernizm]] - podnoszący kwestię wyczerpania się tradycyjnych i modernistycznych koncepcji);
* jako element wtórny względem nauk ekonomiczny: naukowego narzędzie analizy i oceny skutków modeli organizacji gospodarczej na społeczeństwo i środowisko naturalne, których suma definiuje całość bogactwa narodów<ref>{{Cytuj |tytuł = Metaeconomics : Journal Papers and Book Chapters on Metaeconomics : University of Nebraska - Lincoln, USA |data = 2014-05-23 |data dostępu = 2018-04-05 |url = https://web.archive.org/web/20140523102127/http://agecon-cpanel.unl.edu/lynne/metapape.htm}}</ref>; w tym sensie grecki przedrostek meta- rozumiany jest jak jako łaciński odpowiednik post- (podobnie jak w określeniu [[Postmodernizm (filozofia)|postmodernizm]] - podnoszący kwestię wyczerpania się tradycyjnych i modernistycznych koncepcji);
* jako nauka badająca wpływ czynników, które w sposób istotny wpływają na [[Teoria ekonomii|teorię ekonomii]] i/lub [[Gospodarka|gospodarkę]], lecz ze swej natury są trudne lub niemożliwe do zmierzenia<ref>{{Cytuj |autor = Tomas Sedlacek |tytuł = Ekonomia dobra i zła |data = |isbn = 978-83-62304-44-8 |s = 20-21}}</ref>; w tym sensie przedrostek tłumaczony jest jako "wychodzący poza", "[[Transcendentność|transcendentny]]", opisujący koncepcję, która jest [[Abstrakcja (filozofia)|abstrakcją]], kryjącą się za inną koncepcją, używaną do uzupełnienia tej drugiej (podobnie jak w określeniu [[metafizyka]] - rozważania natury poza fizyczną rzeczywistość). Tak rozumiana metaekonomia zamiennie nazywana jest również filozofią ekonomii<ref>{{Cytuj |autor = Opracowanie zbiorowe |tytuł = Metaekonomia. Zagadnienia z filozofii ekonomii |data = |isbn = 978-83-7886-276-5}}</ref>.
* jako nauka badająca wpływ czynników, które w sposób istotny wpływają na [[Teoria ekonomii|teorię ekonomii]] i/lub [[Gospodarka|gospodarkę]], lecz ze swej natury są trudne lub niemożliwe do zmierzenia<ref>{{Cytuj |autor = Tomáš Sedláček |tytuł = Ekonomia dobra i zła |data = |isbn = 978-83-62304-44-8 |s = 20-21}}</ref>; w tym sensie przedrostek tłumaczony jest jako "wychodzący poza", "[[Transcendentność|transcendentny]]", opisujący koncepcję, która jest [[Abstrakcja (filozofia)|abstrakcją]], kryjącą się za inną koncepcją, używaną do uzupełnienia tej drugiej (podobnie jak w określeniu [[metafizyka]] - rozważania natury poza fizyczną rzeczywistość). Tak rozumiana metaekonomia zamiennie nazywana jest również filozofią ekonomii<ref>{{Cytuj |autor = Opracowanie zbiorowe |tytuł = Metaekonomia. Zagadnienia z filozofii ekonomii |data = |isbn = 978-83-7886-276-5}}</ref>.

{{W edycji}}
== Historia pojęcia ==
Pierwszy terminu metaekonomia użył w 1936 roku [[Karl Menger]], wskazując, iż w studiach niektórych wybitnych teoretyków ekonomii nad prawem malejącego dochodu występują jawne i niejawne założenia<ref>w szczególności zarzuty K .Mengera dotyczyły traktowania niektórych pojęć jako równoważnych, podczas gdy w rzeczywistości nie były one synonimami</ref>, których nieścisłości powodują konieczność podważenia wniosków<ref>{{Cytuj |autor = Karl Menger |tytuł = Remarks on the Law of Diminishing Returns a Study in Meta-Economics |data = 1979 |data dostępu = 2018-04-05 |isbn = 9789027703217 |opis = Vienna Circle Collection |wydawca = Springer, Dordrecht |s = 279–302 |doi = 10.1007/978-94-009-9347-1_26 |url = https://link.springer.com/chapter/10.1007/978-94-009-9347-1_26 |język = en}}</ref>. Opierając się na pracach współczesnych mu logików, zaproponował uzupełnienie tych badań o metateorie, a tak powstałej dziedzinie nadał nazwę metaekonomia<ref>{{Cytuj |autor = Karl Menger |tytuł = Law of Diminishing Returns. A Study in Meta-economics |data = 1936}}</ref>. W późniejszych opracowaniach dorobku Karla Mengera podkreślano: "Wprowadzając określenie metaekonomia, nie miał na myśli jakiegoś ponownego scalenia etyki z ekonomią. Chodziło mu raczej o włączenie ekonomii i etyki w pewien logiczny układ bez doszukiwania się jakiś związków między nimi"<ref>{{Cytuj |autor = Book Depository |tytuł = Unexplored Dimensions : Giandomenica Becchio : 9781848559981 |data dostępu = 2018-04-05 |opublikowany = www.bookdepository.com |url = https://www.bookdepository.com/Unexplored-Dimensions-Giandomenica-Becchio/9781848559981 |język = en}}</ref>. {{W edycji}}

== Przypisy ==

Wersja z 21:37, 5 kwi 2018

Metaekonomia - nurt teorii ekonomii, badający koncepcje i idee, stojące za ujawnionymi i nieujawnionymi założeniami teorii ekonomii.

Definicja

Definicje metaekonomii akcentują wybrane tłumaczenie przedrostka meta-:

  • jako element pierwotny względem nauk ekonomicznych: zbiór założeń, systemy wartości oraz poglądy dotyczące natury ludzkiej, na których opierają się modele i teorie stosowane w ekonomii[1]; w tym sensie metaekonomia może być rozumiana jako metateoria a przedrostek meta- tłumaczony jest jako "o sobie samym" (podobnie jak określeniu metadane - dane o danych);
  • jako element wtórny względem nauk ekonomiczny: naukowego narzędzie analizy i oceny skutków modeli organizacji gospodarczej na społeczeństwo i środowisko naturalne, których suma definiuje całość bogactwa narodów[2]; w tym sensie grecki przedrostek meta- rozumiany jest jak jako łaciński odpowiednik post- (podobnie jak w określeniu postmodernizm - podnoszący kwestię wyczerpania się tradycyjnych i modernistycznych koncepcji);
  • jako nauka badająca wpływ czynników, które w sposób istotny wpływają na teorię ekonomii i/lub gospodarkę, lecz ze swej natury są trudne lub niemożliwe do zmierzenia[3]; w tym sensie przedrostek tłumaczony jest jako "wychodzący poza", "transcendentny", opisujący koncepcję, która jest abstrakcją, kryjącą się za inną koncepcją, używaną do uzupełnienia tej drugiej (podobnie jak w określeniu metafizyka - rozważania natury poza fizyczną rzeczywistość). Tak rozumiana metaekonomia zamiennie nazywana jest również filozofią ekonomii[4].

Historia pojęcia

Pierwszy terminu metaekonomia użył w 1936 roku Karl Menger, wskazując, iż w studiach niektórych wybitnych teoretyków ekonomii nad prawem malejącego dochodu występują jawne i niejawne założenia[5], których nieścisłości powodują konieczność podważenia wniosków[6]. Opierając się na pracach współczesnych mu logików, zaproponował uzupełnienie tych badań o metateorie, a tak powstałej dziedzinie nadał nazwę metaekonomia[7]. W późniejszych opracowaniach dorobku Karla Mengera podkreślano: "Wprowadzając określenie metaekonomia, nie miał na myśli jakiegoś ponownego scalenia etyki z ekonomią. Chodziło mu raczej o włączenie ekonomii i etyki w pewien logiczny układ bez doszukiwania się jakiś związków między nimi"[8].

Przypisy

  1. ↑ metaekonomia - Encyklopedia PWN - źródło wiarygodnej i rzetelnej wiedzy [online], encyklopedia.pwn.pl [dostęp 2018-04-05] (pol.).
  2. ↑ Metaeconomics : Journal Papers and Book Chapters on Metaeconomics : University of Nebraska - Lincoln, USA [online], 23 maja 2014 [dostęp 2018-04-05] [zarchiwizowane z adresu 2014-05-23].
  3. ↑ Tomáš Sedláček, Ekonomia dobra i zła, s. 20-21, ISBN 978-83-62304-44-8.
  4. ↑ Opracowanie, Metaekonomia. Zagadnienia z filozofii ekonomii, ISBN 978-83-7886-276-5.
  5. ↑ w szczególności zarzuty K .Mengera dotyczyły traktowania niektórych pojęć jako równoważnych, podczas gdy w rzeczywistości nie były one synonimami
  6. ↑ Karl Menger, Remarks on the Law of Diminishing Returns a Study in Meta-Economics, Vienna Circle Collection, Springer, Dordrecht, 1979, s. 279–302, DOI: 10.1007/978-94-009-9347-1_26, ISBN 978-90-277-0321-7 [dostęp 2018-04-05] (ang.).
  7. ↑ Karl Menger, Law of Diminishing Returns. A Study in Meta-economics, 1936.
  8. ↑ Book Depository, Unexplored Dimensions : Giandomenica Becchio : 9781848559981 [online], www.bookdepository.com [dostęp 2018-04-05] (ang.).
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Metaekonomia&oldid=53080157”