Prostatektomia radykalna: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
[wersja nieprzejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Linia 7: Linia 7:


== '''1. Techniki chirurgiczne''' ==
== '''1. Techniki chirurgiczne''' ==
Prostatektomię można wykonać metodą otwartą, laparoskopową lub wspomaganą robotem (RARP). Początkowo otwarta technika PR, opisana przez Younga w 1904 r., prowadzona była przez krocze [3], ale jej niedostatkiem był brak dostępu do węzłów limfatycznych (LN) miednicy. Otwarte dojście załonowe (RRP) zostało spopularyzowane przez Walsha w 1982 r. [3]. Pierwszą laparoskopową PR opisano w 1997 r. [4]. Robotyczna PR (RARP) została wprowadzona przez Binder w 2002 r. przy użyciu systemu Da Vinci [5]. Technologia ta łączy zalety minimalnie inwazyjnej laparoskopowej PR z poprawioną ergonomią chirurga i większą techniczną łatwością wykonania szwów zespolenia pęcherzowo-cewkowego. RARP stała się obecnie preferowanym, małoinwazyjnym zabiegiem wszędzie tam, gdzie dostępny jest odpowiedni sprzęt.
Prostatektomię można wykonać metodą otwartą, laparoskopową lub wspomaganą robotem (RARP). Początkowo otwarta technika PR, opisana przez Younga w 1904 r., prowadzona była przez krocze<ref name=":0">{{Cytuj |autor = M. Hatzinger, R. Hubmann, F. Moll, M. Sohn |tytuł = [The history of prostate cancer from the beginning to DaVinci] |czasopismo = Aktuelle Urologie |data = 2012-07 |data dostępu = 2020-09-26 |issn = 1438-8820 |wolumin = 43 |numer = 4 |s = 228–230 |doi = 10.1055/s-0032-1324651 |pmid = 23035261 |url = https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/23035261/}}</ref> , ale jej niedostatkiem był brak dostępu do węzłów limfatycznych (LN) miednicy. Otwarte dojście załonowe (RRP) zostało spopularyzowane przez Walsha w 1982 r.<ref name=":0" /> . Pierwszą laparoskopową PR opisano w 1997 r. <ref>{{Cytuj |autor = W. W. Schuessler, P. G. Schulam, R. V. Clayman, L. R. Kavoussi |tytuł = Laparoscopic radical prostatectomy: initial short-term experience |czasopismo = Urology |data = 1997-12 |data dostępu = 2020-09-26 |issn = 0090-4295 |wolumin = 50 |numer = 6 |s = 854–857 |doi = 10.1016/S0090-4295(97)00543-8 |pmid = 9426713 |url = https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/9426713/}}</ref> . Robotyczna PR (RARP) została wprowadzona przez Binder w 2002 r. przy użyciu systemu Da Vinci <ref>{{Cytuj |autor = J. Binder, J. Jones, W. Bentas, M. Wolfram, R. Bräutigam |tytuł = [Robot-assisted laparoscopy in urology. Radical prostatectomy and reconstructive retroperitoneal interventions] |czasopismo = Der Urologe. Ausg. A |data = 2002-03 |data dostępu = 2020-09-26 |issn = 0340-2592 |wolumin = 41 |numer = 2 |s = 144–149 |doi = 10.1007/s00120-002-0178-2 |pmid = 11993092 |url = https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/11993092/}}</ref>. Technologia ta łączy zalety minimalnie inwazyjnej laparoskopowej PR z poprawioną ergonomią chirurga i większą techniczną łatwością wykonania szwów zespolenia pęcherzowo-cewkowego. RARP stała się obecnie preferowanym, małoinwazyjnym zabiegiem wszędzie tam, gdzie dostępny jest odpowiedni sprzęt.


W randomizowanym badaniu III fazy wykazano, że RARP skraca czas hospitalizacji i zmniejsza stopień utraty krwi, ale nie poprawia wczesnych (12 tygodni) wyników czynnościowych lub onkologicznych w porównaniu z otwartą PR [6]. Zaktualizowana analiza z obserwacji po 24 miesiącach nie ujawniła żadnych istotnych różnic w wynikach czynnościowych między tymi metodami [7]. W systematycznym przeglądzie i metaanalizie wykazano, że RARP ma mniejszą zachorowalność okołooperacyjną i mniejsze ryzyko dodatnich marginesów chirurgicznych w porównaniu z laparoskopową prostatektomią (LPR) [8]. Przegląd Cochrane, porównujący RARP lub LPR z otwartą PR nie wykazał istotnych różnic zarówno w wynikach onkologicznych jak i w funkcjach trzymania moczu i seksualnych. Zarówno RARP jak i LRP doprowadziły do ​​statystycznie istotnej poprawy czasu pobytu w szpitalu i transfuzji krwi w porównaniu z otwartą RP [9]. Jednak w chwili obecnej nie można wskazać na wyższość którejś z opisanych metod.
W randomizowanym badaniu III fazy wykazano, że RARP skraca czas hospitalizacji i zmniejsza stopień utraty krwi, ale nie poprawia wczesnych (12 tygodni) wyników czynnościowych lub onkologicznych w porównaniu z otwartą PR<ref>{{Cytuj |autor = John W. Yaxley, Geoffrey D. Coughlin, Suzanne K. Chambers, Stefano Occhipinti, Hema Samaratunga |tytuł = Robot-assisted laparoscopic prostatectomy versus open radical retropubic prostatectomy: early outcomes from a randomised controlled phase 3 study |czasopismo = Lancet (London, England) |data = 09 10, 2016 |data dostępu = 2020-09-26 |issn = 1474-547X |wolumin = 388 |numer = 10049 |s = 1057–1066 |doi = 10.1016/S0140-6736(16)30592-X |pmid = 27474375 |url = https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/27474375/}}</ref> . Zaktualizowana analiza z obserwacji po 24 miesiącach nie ujawniła żadnych istotnych różnic w wynikach czynnościowych między tymi metodami <ref>{{Cytuj |autor = Geoffrey D. Coughlin, John W. Yaxley, Suzanne K. Chambers, Stefano Occhipinti, Hema Samaratunga |tytuł = Robot-assisted laparoscopic prostatectomy versus open radical retropubic prostatectomy: 24-month outcomes from a randomised controlled study |czasopismo = The Lancet. Oncology |data = 08 2018 |data dostępu = 2020-09-26 |issn = 1474-5488 |wolumin = 19 |numer = 8 |s = 1051–1060 |doi = 10.1016/S1470-2045(18)30357-7 |pmid = 30017351 |url = https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/30017351/}}</ref>. W systematycznym przeglądzie i metaanalizie wykazano, że RARP ma mniejszą zachorowalność okołooperacyjną i mniejsze ryzyko dodatnich marginesów chirurgicznych w porównaniu z laparoskopową prostatektomią (LPR)<ref>{{Cytuj |autor = C. Ramsay, R. Pickard, C. Robertson, A. Close, L. Vale |tytuł = Systematic review and economic modelling of the relative clinical benefit and cost-effectiveness of laparoscopic surgery and robotic surgery for removal of the prostate in men with localised prostate cancer |czasopismo = Health Technology Assessment (Winchester, England) |data = 2012 |data dostępu = 2020-09-26 |issn = 2046-4924 |wolumin = 16 |numer = 41 |s = 1–313 |doi = 10.3310/hta16410 |pmid = 23127367 |pmc = 4780976 |url = https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/23127367/}}</ref> . Przegląd Cochrane, porównujący RARP lub LPR z otwartą PR nie wykazał istotnych różnic zarówno w wynikach onkologicznych jak i w funkcjach trzymania moczu i seksualnych. Zarówno RARP jak i LRP doprowadziły do ​​statystycznie istotnej poprawy czasu pobytu w szpitalu i transfuzji krwi w porównaniu z otwartą RP <ref>{{Cytuj |autor = Dragan Ilic, Sue M. Evans, Christie Ann Allan, Jae Hung Jung, Declan Murphy |tytuł = Laparoscopic and robotic-assisted versus open radical prostatectomy for the treatment of localised prostate cancer |czasopismo = The Cochrane Database of Systematic Reviews |data = 09 12, 2017 |data dostępu = 2020-09-26 |issn = 1469-493X |wolumin = 9 |s = CD009625 |doi = 10.1002/14651858.CD009625.pub2 |pmid = 28895658 |pmc = 6486168 |url = https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/28895658/}}</ref>. Jednak w chwili obecnej nie można wskazać na wyższość którejś z opisanych metod.


== '''2. ELND podczas PR''' ==
== '''2. ELND podczas PR''' ==
Elementem radykalnej prostatektomii może być usunięcie niektórych grup węzłów chłonnych, nazywane limfadenektomią (ELND). Przegląd systematyczny piśmiennictwa wykazał, że wykonanie ELND podczas PR nie poprawiło wyników onkologicznych, w tym przeżycia [10]. Jednak ogólnie przyjmuje się, że ELND dostarcza ważnych informacji dotyczących oceny zaawansowania choroby i rokowania, których nie można uzyskać żadną inną obecnie dostępną procedurą [10]. Potencjalną możliwość znalezienia zajętych węzłów chłonnych (LN) można oszacować za pomocą nomogramów przed operacją. Metaanaliza wykazała podobną dokładność diagnostyczną w przewidywaniu inwazji LN dla nomogramów Briganti, Partin i Memorial Sloan Kettering Cancer Center (MSKCC) [11].
Elementem radykalnej prostatektomii może być usunięcie niektórych grup węzłów chłonnych, nazywane limfadenektomią (ELND). Przegląd systematyczny piśmiennictwa wykazał, że wykonanie ELND podczas PR nie poprawiło wyników onkologicznych, w tym przeżycia <ref name=":1">{{Cytuj |autor = Nicola Fossati, Peter-Paul M. Willemse, Thomas Van den Broeck, Roderick C. N. van den Bergh, Cathy Yuhong Yuan |tytuł = The Benefits and Harms of Different Extents of Lymph Node Dissection During Radical Prostatectomy for Prostate Cancer: A Systematic Review |czasopismo = European Urology |data = 07 2017 |data dostępu = |issn = 1873-7560 |wolumin = 72 |numer = 1 |s = 84–109 |doi = 10.1016/j.eururo.2016.12.003 |pmid = 28126351 |url = https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/28126351/}}</ref>. Jednak ogólnie przyjmuje się, że ELND dostarcza ważnych informacji dotyczących oceny zaawansowania choroby i rokowania, których nie można uzyskać żadną inną obecnie dostępną procedurą<ref name=":1" /> . Potencjalną możliwość znalezienia zajętych węzłów chłonnych (LN) można oszacować za pomocą nomogramów przed operacją. Metaanaliza wykazała podobną dokładność diagnostyczną w przewidywaniu inwazji LN dla nomogramów Briganti, Partin i Memorial Sloan Kettering Cancer Center (MSKCC)<ref>{{Cytuj |autor = Sebastiano Cimino, Giulio Reale, Tommaso Castelli, Vincenzo Favilla, Raimondo Giardina |tytuł = Comparison between Briganti, Partin and MSKCC tools in predicting positive lymph nodes in prostate cancer: a systematic review and meta-analysis |czasopismo = Scandinavian Journal of Urology |data = 2017-06-23 |data dostępu = 2020-09-26 |issn = 2168-1805 |wolumin = 51 |numer = 5 |s = 345–350 |doi = 10.1080/21681805.2017.1332680 |url = http://dx.doi.org/10.1080/21681805.2017.1332680}}</ref> .


== '''3. Chirurgia oszczędzająca pęczki nerwowe''' ==
== '''3. Chirurgia oszczędzająca pęczki nerwowe''' ==
PR z zachowaniem pęczków nerwowo-naczyniowych z przywspółczulnymi odgałęzieniami nerwowymi splotu miednicy może oszczędzać zaburzenie funkcji erekcji [12,13]. Chociaż wiek i funkcja przedoperacyjna mogą pozostać najważniejszymi predyktorami pooperacyjnej erekcji, oszczędzanie nerwów wiąże się również z poprawą wyników w zakresie trzymania moczu a także może mieć znaczenie dla mężczyzn z zaburzeniami erekcji [14]. Oszczędzanie nerwów podczas PR nie zagraża kontroli raka, jeśli pacjenci są starannie dobierani w zależności od lokalizacji guza oraz wielkości i stopnia jego zaawansowania [15].
PR z zachowaniem pęczków nerwowo-naczyniowych z przywspółczulnymi odgałęzieniami nerwowymi splotu miednicy może oszczędzać zaburzenie funkcji erekcji<ref>{{Cytuj |autor = P. C. Walsh, J. L. Mostwin |tytuł = Radical prostatectomy and cystoprostatectomy with preservation of potency. Results using a new nerve-sparing technique |czasopismo = British Journal of Urology |data = 1984-12 |data dostępu = 2020-09-26 |issn = 0007-1331 |wolumin = 56 |numer = 6 |s = 694–697 |doi = 10.1111/j.1464-410x.1984.tb06149.x |pmid = 6534493 |url = https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/6534493/}}</ref> <ref>{{Cytuj |autor = Jochen Walz, Jonathan I. Epstein, Roman Ganzer, Markus Graefen, Giorgio Guazzoni |tytuł = A Critical Analysis of the Current Knowledge of Surgical Anatomy of the Prostate Related to Optimisation of Cancer Control and Preservation of Continence and Erection in Candidates for Radical Prostatectomy: An Update |czasopismo = European Urology |data = 08 2016 |data dostępu = 2020-09-26 |issn = 1873-7560 |wolumin = 70 |numer = 2 |s = 301–311 |doi = 10.1016/j.eururo.2016.01.026 |pmid = 26850969 |url = https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/26850969/}}</ref>. Chociaż wiek i funkcja przedoperacyjna mogą pozostać najważniejszymi predyktorami pooperacyjnej erekcji, oszczędzanie nerwów wiąże się również z poprawą wyników w zakresie trzymania moczu a także może mieć znaczenie dla mężczyzn z zaburzeniami erekcji<ref>{{Cytuj |autor = Svetlana Avulova, Zhiguo Zhao, Daniel Lee, Li-Ching Huang, Tatsuki Koyama |tytuł = The Effect of Nerve Sparing Status on Sexual and Urinary Function: 3-Year Results from the CEASAR Study |czasopismo = The Journal of Urology |data = 05 2018 |data dostępu = 2020-09-26 |issn = 1527-3792 |wolumin = 199 |numer = 5 |s = 1202–1209 |doi = 10.1016/j.juro.2017.12.037 |pmid = 29253578 |url = https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/29253578/}}</ref> . Oszczędzanie nerwów podczas PR nie zagraża kontroli raka, jeśli pacjenci są starannie dobierani w zależności od lokalizacji guza oraz wielkości i stopnia jego zaawansowania<ref>{{Cytuj |autor = Mischel G. Neill, Mark Louie-Johnsun, Charles Chabert, Christopher Eden |tytuł = Does intrafascial dissection during nerve-sparing laparoscopic radical prostatectomy compromise cancer control? |czasopismo = BJU international |data = 2009-12 |data dostępu = 2020-09-26 |issn = 1464-410X |wolumin = 104 |numer = 11 |s = 1730–1733 |doi = 10.1111/j.1464-410x.2009.08670.x |pmid = 20063449 |url = https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/20063449/}}</ref> .


== '''4. Ostre i przewlekłe powikłania po PR''' ==
== '''4. Ostre i przewlekłe powikłania po PR''' ==
Częstymi powikłaniami, występującymi po PR, jest nietrzymanie moczu i zaburzenia erekcji. Kluczową kwestią jest to, czy problemy te można zmniejszyć dzięki zastosowaniu nowszych technik, takich jak RALP. Prospektywne, kontrolowane badanie [16,17] na pacjentach poddawanych PR w 14 ośrodkach z zastosowaniem metody RALP lub RRP wykazało, że w 12 miesięcy po RALP nietrzymających moczu dotykało 21,3% badanych, a po RRP 20,2%. Zaburzenia erekcji obserwowano u 70,4% badanych po RALP i u 74,7% po RRP.
Częstymi powikłaniami, występującymi po PR, jest nietrzymanie moczu i zaburzenia erekcji. Kluczową kwestią jest to, czy problemy te można zmniejszyć dzięki zastosowaniu nowszych technik, takich jak RALP. Prospektywne, kontrolowane badanie<ref>{{Cytuj |autor = Giacomo Novara, Vincenzo Ficarra, Simone Mocellin, Thomas E. Ahlering, Peter R. Carroll |tytuł = Systematic review and meta-analysis of studies reporting oncologic outcome after robot-assisted radical prostatectomy |czasopismo = European Urology |data = 2012-09 |data dostępu = 2020-09-26 |issn = 1873-7560 |wolumin = 62 |numer = 3 |s = 382–404 |doi = 10.1016/j.eururo.2012.05.047 |pmid = 22749851 |url = https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/22749851/}}</ref> <ref>{{Cytuj |autor = Giacomo Novara, Vincenzo Ficarra, Raymond C. Rosen, Walter Artibani, Anthony Costello |tytuł = Systematic review and meta-analysis of perioperative outcomes and complications after robot-assisted radical prostatectomy |czasopismo = European Urology |data = 2012-09 |data dostępu = 2020-09-26 |issn = 1873-7560 |wolumin = 62 |numer = 3 |s = 431–452 |doi = 10.1016/j.eururo.2012.05.044 |pmid = 22749853 |url = https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/22749853/}}</ref> na pacjentach poddawanych PR w 14 ośrodkach z zastosowaniem metody RALP lub RRP wykazało, że w 12 miesięcy po RALP nietrzymających moczu dotykało 21,3% badanych, a po RRP 20,2%. Zaburzenia erekcji obserwowano u 70,4% badanych po RALP i u 74,7% po RRP.


Systematyczny przegląd i metaanaliza wpływu przedoperacyjnych ćwiczeń dna miednicy (PFE) przed PR na pooperacyjne nietrzymanie moczu wykazała znaczną poprawę częstości nietrzymania moczu [18].
Systematyczny przegląd i metaanaliza wpływu przedoperacyjnych ćwiczeń dna miednicy (PFE) przed PR na pooperacyjne nietrzymanie moczu wykazała znaczną poprawę częstości nietrzymania moczu<ref>{{Cytuj |autor = John I. Chang, Vincent Lam, Manish I. Patel |tytuł = Preoperative Pelvic Floor Muscle Exercise and Postprostatectomy Incontinence: A Systematic Review and Meta-analysis |czasopismo = European Urology |data = 2016-03 |data dostępu = 2020-09-26 |issn = 1873-7560 |wolumin = 69 |numer = 3 |s = 460–467 |doi = 10.1016/j.eururo.2015.11.004 |pmid = 26610857 |url = https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/26610857/}}</ref> .


== '''5. Ablacja androgenowa przed PR''' ==
== '''5. Ablacja androgenowa przed PR''' ==
W kilku badaniach przeanalizowano celowość stosowania neoadiuwantowej ablacji androgenowej (ADT) przed PR. Główne ustalenia zostały podsumowane w przeglądzie Cochrane [19]. Neoadiuwantowa ADT wiązała się z obniżeniem stopnia zaawansowania raka, zmniejszonymi dodatnimi marginesami i mniejszą częstością dodatnich LN. Korzyści te są większe wraz z wydłużeniem czasu trwania leczenia (do 8 miesięcy). Ponieważ jednak ani przeżycie bez nawrotu PSA, ani przeżycie swoiste dla raka (CSS) nie uległy poprawie, neoadiuwantowa ADT nie powinna być traktowana jako standardowa praktyka kliniczna.
W kilku badaniach przeanalizowano celowość stosowania neoadiuwantowej ablacji androgenowej (ADT) przed PR. Główne ustalenia zostały podsumowane w przeglądzie Cochrane <ref>{{Cytuj |autor = John I. Chang, Vincent Lam, Manish I. Patel |tytuł = Preoperative Pelvic Floor Muscle Exercise and Postprostatectomy Incontinence: A Systematic Review and Meta-analysis |czasopismo = European Urology |data = 2016-03 |data dostępu = 2020-09-26 |issn = 1873-7560 |wolumin = 69 |numer = 3 |s = 460–467 |doi = 10.1016/j.eururo.2015.11.004 |pmid = 26610857 |url = https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/26610857/}}</ref>. Neoadiuwantowa ADT wiązała się z obniżeniem stopnia zaawansowania raka, zmniejszonymi dodatnimi marginesami i mniejszą częstością dodatnich LN. Korzyści te są większe wraz z wydłużeniem czasu trwania leczenia (do 8 miesięcy). Ponieważ jednak ani przeżycie bez nawrotu PSA, ani przeżycie swoiste dla raka (CSS) nie uległy poprawie, neoadiuwantowa ADT nie powinna być traktowana jako standardowa praktyka kliniczna.


== '''6. PR a radioterapia''' ==
== '''6. PR a radioterapia''' ==
W badaniu ProtecT porównano PR z radioterapią (EBRT) [20]. Przy medianie czasu obserwacji wynoszącej 10 lat nie stwierdzono różnic między operacją a radioterapią we wszystkich wynikach onkologicznych.
W badaniu ProtecT porównano PR z radioterapią (EBRT) <ref>{{Cytuj |autor = Freddie C. Hamdy, Jenny L. Donovan, J. Athene Lane, Malcolm Mason, Chris Metcalfe |tytuł = 10-Year Outcomes after Monitoring, Surgery, or Radiotherapy for Localized Prostate Cancer |czasopismo = The New England Journal of Medicine |data = 10 13, 2016 |data dostępu = 2020-09-26 |issn = 1533-4406 |wolumin = 375 |numer = 15 |s = 1415–1424 |doi = 10.1056/NEJMoa1606220 |pmid = 27626136 |url = https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/27626136/}}</ref> . Przy medianie czasu obserwacji wynoszącej 10 lat nie stwierdzono różnic między operacją a radioterapią we wszystkich wynikach onkologicznych.


===== Lista przypisów =====
===== Lista przypisów =====

Wersja z 15:39, 26 wrz 2020

PROSTATEKTOMIA RADYKALNA

Prostatektomia radykalna (PR) jest operacją polegającą na wycięciu całego gruczołu krokowego (prostaty, stercza) wraz z odcinkiem sterczowym cewki moczowej i pęcherzykami nasiennymi, a następnie wykonaniu zespolenia pęcherzowo-cewkowego[1] .

Prostatektomia radykalna (PR) jest uznaną metodą leczenia raka gruczołu krokowego, szczególnie we wczesnym stadium zaawansowania klinicznego, umożliwiającą osiągnięcie wyników 5- i 10-letniego przeżycia całkowitego na poziomie 80% i 75% oraz wolnego od wznowy biochemicznej odpowiednio

90-70% i 80-60% [2].

1. Techniki chirurgiczne

Prostatektomię można wykonać metodą otwartą, laparoskopową lub wspomaganą robotem (RARP). Początkowo otwarta technika PR, opisana przez Younga w 1904 r., prowadzona była przez krocze[3] , ale jej niedostatkiem był brak dostępu do węzłów limfatycznych (LN) miednicy. Otwarte dojście załonowe (RRP) zostało spopularyzowane przez Walsha w 1982 r.[3] . Pierwszą laparoskopową PR opisano w 1997 r. [4] . Robotyczna PR (RARP) została wprowadzona przez Binder w 2002 r. przy użyciu systemu Da Vinci [5]. Technologia ta łączy zalety minimalnie inwazyjnej laparoskopowej PR z poprawioną ergonomią chirurga i większą techniczną łatwością wykonania szwów zespolenia pęcherzowo-cewkowego. RARP stała się obecnie preferowanym, małoinwazyjnym zabiegiem wszędzie tam, gdzie dostępny jest odpowiedni sprzęt.

W randomizowanym badaniu III fazy wykazano, że RARP skraca czas hospitalizacji i zmniejsza stopień utraty krwi, ale nie poprawia wczesnych (12 tygodni) wyników czynnościowych lub onkologicznych w porównaniu z otwartą PR[6] . Zaktualizowana analiza z obserwacji po 24 miesiącach nie ujawniła żadnych istotnych różnic w wynikach czynnościowych między tymi metodami [7]. W systematycznym przeglądzie i metaanalizie wykazano, że RARP ma mniejszą zachorowalność okołooperacyjną i mniejsze ryzyko dodatnich marginesów chirurgicznych w porównaniu z laparoskopową prostatektomią (LPR)[8] . Przegląd Cochrane, porównujący RARP lub LPR z otwartą PR nie wykazał istotnych różnic zarówno w wynikach onkologicznych jak i w funkcjach trzymania moczu i seksualnych. Zarówno RARP jak i LRP doprowadziły do ​​statystycznie istotnej poprawy czasu pobytu w szpitalu i transfuzji krwi w porównaniu z otwartą RP [9]. Jednak w chwili obecnej nie można wskazać na wyższość którejś z opisanych metod.

2. ELND podczas PR

Elementem radykalnej prostatektomii może być usunięcie niektórych grup węzłów chłonnych, nazywane limfadenektomią (ELND). Przegląd systematyczny piśmiennictwa wykazał, że wykonanie ELND podczas PR nie poprawiło wyników onkologicznych, w tym przeżycia [10]. Jednak ogólnie przyjmuje się, że ELND dostarcza ważnych informacji dotyczących oceny zaawansowania choroby i rokowania, których nie można uzyskać żadną inną obecnie dostępną procedurą[10] . Potencjalną możliwość znalezienia zajętych węzłów chłonnych (LN) można oszacować za pomocą nomogramów przed operacją. Metaanaliza wykazała podobną dokładność diagnostyczną w przewidywaniu inwazji LN dla nomogramów Briganti, Partin i Memorial Sloan Kettering Cancer Center (MSKCC)[11] .

3. Chirurgia oszczędzająca pęczki nerwowe

PR z zachowaniem pęczków nerwowo-naczyniowych z przywspółczulnymi odgałęzieniami nerwowymi splotu miednicy może oszczędzać zaburzenie funkcji erekcji[12] [13]. Chociaż wiek i funkcja przedoperacyjna mogą pozostać najważniejszymi predyktorami pooperacyjnej erekcji, oszczędzanie nerwów wiąże się również z poprawą wyników w zakresie trzymania moczu a także może mieć znaczenie dla mężczyzn z zaburzeniami erekcji[14] . Oszczędzanie nerwów podczas PR nie zagraża kontroli raka, jeśli pacjenci są starannie dobierani w zależności od lokalizacji guza oraz wielkości i stopnia jego zaawansowania[15] .

4. Ostre i przewlekłe powikłania po PR

Częstymi powikłaniami, występującymi po PR, jest nietrzymanie moczu i zaburzenia erekcji. Kluczową kwestią jest to, czy problemy te można zmniejszyć dzięki zastosowaniu nowszych technik, takich jak RALP. Prospektywne, kontrolowane badanie[16] [17] na pacjentach poddawanych PR w 14 ośrodkach z zastosowaniem metody RALP lub RRP wykazało, że w 12 miesięcy po RALP nietrzymających moczu dotykało 21,3% badanych, a po RRP 20,2%. Zaburzenia erekcji obserwowano u 70,4% badanych po RALP i u 74,7% po RRP.

Systematyczny przegląd i metaanaliza wpływu przedoperacyjnych ćwiczeń dna miednicy (PFE) przed PR na pooperacyjne nietrzymanie moczu wykazała znaczną poprawę częstości nietrzymania moczu[18] .

5. Ablacja androgenowa przed PR

W kilku badaniach przeanalizowano celowość stosowania neoadiuwantowej ablacji androgenowej (ADT) przed PR. Główne ustalenia zostały podsumowane w przeglądzie Cochrane [19]. Neoadiuwantowa ADT wiązała się z obniżeniem stopnia zaawansowania raka, zmniejszonymi dodatnimi marginesami i mniejszą częstością dodatnich LN. Korzyści te są większe wraz z wydłużeniem czasu trwania leczenia (do 8 miesięcy). Ponieważ jednak ani przeżycie bez nawrotu PSA, ani przeżycie swoiste dla raka (CSS) nie uległy poprawie, neoadiuwantowa ADT nie powinna być traktowana jako standardowa praktyka kliniczna.

6. PR a radioterapia

W badaniu ProtecT porównano PR z radioterapią (EBRT) [20] . Przy medianie czasu obserwacji wynoszącej 10 lat nie stwierdzono różnic między operacją a radioterapią we wszystkich wynikach onkologicznych.

Lista przypisów
  1. Drewa T., Juszczak K., Urologia. Ilustrowany podręcznik dla studentów i stażystów., PZWL, 2018, s. 126, ISBN 978-83-200-5624-2.
  2. Huland H: Radical prostatectomy: options and issues. Eur Urol 2001; 39: 3-9.
  3. a b M. Hatzinger i inni, [The history of prostate cancer from the beginning to DaVinci], „Aktuelle Urologie”, 43 (4), 2012, s. 228–230, DOI10.1055/s-0032-1324651, ISSN 1438-8820, PMID23035261 [dostęp 2020-09-26].
  4. W.W. Schuessler i inni, Laparoscopic radical prostatectomy: initial short-term experience, „Urology”, 50 (6), 1997, s. 854–857, DOI10.1016/S0090-4295(97)00543-8, ISSN 0090-4295, PMID9426713 [dostęp 2020-09-26].
  5. J. Binder i inni, [Robot-assisted laparoscopy in urology. Radical prostatectomy and reconstructive retroperitoneal interventions], „Der Urologe. Ausg. A”, 41 (2), 2002, s. 144–149, DOI10.1007/s00120-002-0178-2, ISSN 0340-2592, PMID11993092 [dostęp 2020-09-26].
  6. John W. Yaxley i inni, Robot-assisted laparoscopic prostatectomy versus open radical retropubic prostatectomy: early outcomes from a randomised controlled phase 3 study, „The Lancet”, 388 (10049), 2016, s. 1057–1066, DOI10.1016/S0140-6736(16)30592-X, ISSN 1474-547X, PMID27474375 [dostęp 2020-09-26].
  7. Geoffrey D. Coughlin i inni, Robot-assisted laparoscopic prostatectomy versus open radical retropubic prostatectomy: 24-month outcomes from a randomised controlled study, „The Lancet. Oncology”, 19 (8), 2018, s. 1051–1060, DOI10.1016/S1470-2045(18)30357-7, ISSN 1474-5488, PMID30017351 [dostęp 2020-09-26].
  8. C. Ramsay i inni, Systematic review and economic modelling of the relative clinical benefit and cost-effectiveness of laparoscopic surgery and robotic surgery for removal of the prostate in men with localised prostate cancer, „Health Technology Assessment (Winchester, England)”, 16 (41), 2012, s. 1–313, DOI10.3310/hta16410, ISSN 2046-4924, PMID23127367, PMCIDPMC4780976 [dostęp 2020-09-26].
  9. Dragan Ilic i inni, Laparoscopic and robotic-assisted versus open radical prostatectomy for the treatment of localised prostate cancer, „The Cochrane Database of Systematic Reviews”, 9, 2017, CD009625, DOI10.1002/14651858.CD009625.pub2, ISSN 1469-493X, PMID28895658, PMCIDPMC6486168 [dostęp 2020-09-26].
  10. a b Nicola Fossati i inni, The Benefits and Harms of Different Extents of Lymph Node Dissection During Radical Prostatectomy for Prostate Cancer: A Systematic Review, „European Urology”, 72 (1), 2017, s. 84–109, DOI10.1016/j.eururo.2016.12.003, ISSN 1873-7560, PMID28126351.
  11. Sebastiano Cimino i inni, Comparison between Briganti, Partin and MSKCC tools in predicting positive lymph nodes in prostate cancer: a systematic review and meta-analysis, „Scandinavian Journal of Urology”, 51 (5), 2017, s. 345–350, DOI10.1080/21681805.2017.1332680, ISSN 2168-1805 [dostęp 2020-09-26].
  12. P.C. Walsh, J.L. Mostwin, Radical prostatectomy and cystoprostatectomy with preservation of potency. Results using a new nerve-sparing technique, „British Journal of Urology”, 56 (6), 1984, s. 694–697, DOI10.1111/j.1464-410x.1984.tb06149.x, ISSN 0007-1331, PMID6534493 [dostęp 2020-09-26].
  13. Jochen Walz i inni, A Critical Analysis of the Current Knowledge of Surgical Anatomy of the Prostate Related to Optimisation of Cancer Control and Preservation of Continence and Erection in Candidates for Radical Prostatectomy: An Update, „European Urology”, 70 (2), 2016, s. 301–311, DOI10.1016/j.eururo.2016.01.026, ISSN 1873-7560, PMID26850969 [dostęp 2020-09-26].
  14. Svetlana Avulova i inni, The Effect of Nerve Sparing Status on Sexual and Urinary Function: 3-Year Results from the CEASAR Study, „The Journal of Urology”, 199 (5), 2018, s. 1202–1209, DOI10.1016/j.juro.2017.12.037, ISSN 1527-3792, PMID29253578 [dostęp 2020-09-26].
  15. Mischel G. Neill i inni, Does intrafascial dissection during nerve-sparing laparoscopic radical prostatectomy compromise cancer control?, „BJU international”, 104 (11), 2009, s. 1730–1733, DOI10.1111/j.1464-410x.2009.08670.x, ISSN 1464-410X, PMID20063449 [dostęp 2020-09-26].
  16. Giacomo Novara i inni, Systematic review and meta-analysis of studies reporting oncologic outcome after robot-assisted radical prostatectomy, „European Urology”, 62 (3), 2012, s. 382–404, DOI10.1016/j.eururo.2012.05.047, ISSN 1873-7560, PMID22749851 [dostęp 2020-09-26].
  17. Giacomo Novara i inni, Systematic review and meta-analysis of perioperative outcomes and complications after robot-assisted radical prostatectomy, „European Urology”, 62 (3), 2012, s. 431–452, DOI10.1016/j.eururo.2012.05.044, ISSN 1873-7560, PMID22749853 [dostęp 2020-09-26].
  18. John I. Chang, Vincent Lam, Manish I. Patel, Preoperative Pelvic Floor Muscle Exercise and Postprostatectomy Incontinence: A Systematic Review and Meta-analysis, „European Urology”, 69 (3), 2016, s. 460–467, DOI10.1016/j.eururo.2015.11.004, ISSN 1873-7560, PMID26610857 [dostęp 2020-09-26].
  19. John I. Chang, Vincent Lam, Manish I. Patel, Preoperative Pelvic Floor Muscle Exercise and Postprostatectomy Incontinence: A Systematic Review and Meta-analysis, „European Urology”, 69 (3), 2016, s. 460–467, DOI10.1016/j.eururo.2015.11.004, ISSN 1873-7560, PMID26610857 [dostęp 2020-09-26].
  20. Freddie C. Hamdy i inni, 10-Year Outcomes after Monitoring, Surgery, or Radiotherapy for Localized Prostate Cancer, „The New England Journal of Medicine”, 375 (15), 2016, s. 1415–1424, DOI10.1056/NEJMoa1606220, ISSN 1533-4406, PMID27626136 [dostęp 2020-09-26].