Przejdź do zawartości

Konstytucja Korsyki: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
ort., drobne redakcyjne, WP:SK+mSK, poprawa linków, usunięcie informacji, która nie ma potwierdzenia w zacytowanej publikacji
drobne techniczne, drobne redakcyjne
Znacznik: Link do ujednoznacznienia
Linia 1: Linia 1:
[[Plik:Flag of Corsica.svg|thumb|Flaga [[Republika Korsykańska|Republiki Korsykańskiej]] (1755-1769)]]
[[Plik:Flag of Corsica.svg|thumb|Flaga [[Republika Korsykańska|Republiki Korsykańskiej]] (1755–1769)]]


'''Konstytucja Korsyki''' – uchwalona w listopadzie 1755 roku oświeceniowa [[konstytucja]] [[Republika Korsykańska|Republiki Korsykańskiej]] proklamowanej przez powstańców antygenueńskich pod przywództwem [[Pasquale Paoli|Pasqualego Paoliego]]. Obowiązywała do 1769 r.<ref name=DC>{{Cytuj |autor = Dorothy Carrington |tytuł = The Corsican constitution of Pasquale Paoli (1755–1769) |czasopismo = The English Historical Review |data = 1973 |wolumin = LXXXVIII |numer = CCCXLVIII |s = 481–503 |doi = 10.1093/ehr/LXXXVIII.CCCXLVIII.481|jstor=564654}}</ref>
'''Konstytucja Korsyki''' – uchwalona w listopadzie 1755 roku oświeceniowa [[konstytucja]] [[Republika Korsykańska|Republiki Korsykańskiej]] proklamowanej przez powstańców antygenueńskich pod przywództwem [[Pasquale Paoli|Pasqualego Paoliego]]. Obowiązywała do upadku republiki w 1769 r<ref name=DC>{{Cytuj |autor = Dorothy Carrington |tytuł = The Corsican constitution of Pasquale Paoli (1755–1769) |czasopismo = The English Historical Review |data = 1973 |wolumin = LXXXVIII |numer = CCCXLVIII |s = 481–503 |doi = 10.1093/ehr/LXXXVIII.CCCXLVIII.481|jstor=564654}}</ref>.


Jej ogłoszenie poprzedza zarówno [[Konstytucja Stanów Zjednoczonych|konstytucję amerykańską]] z 1787 roku jak i [[Konstytucja 3 maja|Konstytucję 3 maja]] z 1791 r.
Jej ogłoszenie poprzedza zarówno [[Konstytucja Stanów Zjednoczonych|konstytucję amerykańską]] z 1787 roku jak i [[Konstytucja 3 maja|Konstytucję 3 maja]] z 1791 r.
Linia 7: Linia 7:
Władza ustawodawcza należała do wybieranego co 3 lata parlamentu, w którym mogli zasiadać mężczyźni mający ukończone 25 lat. Władzę wykonawczą sprawował prezydent Rady Wykonawczej.
Władza ustawodawcza należała do wybieranego co 3 lata parlamentu, w którym mogli zasiadać mężczyźni mający ukończone 25 lat. Władzę wykonawczą sprawował prezydent Rady Wykonawczej.


Spisana została w toskańskim dialekcie [[Język włoski|języka włoskiego]], będącym wówczas językiem korsykańskich elit.<ref>Blackwood, Robert J. & Tufi, Stefania (2015). ''The Linguistic Landscape of the Mediterranean: French and Italian Coastal Cities''. Basingstoke, UK: Palgrave Macmillan, p. 130. Retrieved from https://books.google.com/books/about/The_Linguistic_Landscape_of_the_Mediterr.html?id=SGmkCgAAQBAJ</ref>
Została spisana w toskańskim dialekcie [[Język włoski|języka włoskiego]], będącym wówczas językiem korsykańskich elit<ref>{{Cytuj książkę | autor = Blackwood, Robert J. &amp; Tufi, Stefania | tytuł = The Linguistic Landscape of the Mediterranean: French and Italian Coastal Cities | data = 2015 | miejsce = Basingstoke, UK | wydawca = Palgrave Macmillan | strony = 130 | url = https://books.google.com/books/about/The_Linguistic_Landscape_of_the_Mediterr.html?id=SGmkCgAAQBAJ }}</ref>


Pozostała w mocy na terenach kontrolowanych przez republikę do jej upadku 9 maja 1769 w wyniku [[Bitwa pod Ponte Novu|bitwy na Nowym Moście]], gdy Korsyka została ostatecznie opanowana przez wojska francuskie w wyniku tajnego [[Traktat wersalski (1768)|traktatu wersalskiego z 1768 roku]], w którym zadłużona u [[Ludwik XV|Ludwika XV]] [[Genua]] sprzedała wyspę w zamian za umorzenie należności.
Pozostała w mocy na terenach kontrolowanych przez republikę do jej upadku po przegranej [[Bitwa pod Ponte Novu|bitwie na Nowym Moście]], gdy wyspa została opanowana przez wojska króla francuskiego. Interwencja była skutkiem tajnego [[Traktat wersalski (1768)|traktatu wersalskiego]] z 1768 roku, w którym zadłużona u [[Ludwik XV|Ludwika XV]] [[Republika Genui|Republika Genueńska]] sprzedała wyspę w zamian za umorzenie należności i zwrot opanowanej przez powstańców korsykańskich sąsiedniej wyspy [[Capraia]].


{{wikisource-lang|strona=Constitution corse votée par des représentants corses Novembre 1755|dopełniacz=Konstytucji Korsyki|język=francuskich|lang=fr}}
== Linki zewnętrzne ==
* [http://www.radiche.eu/zindex/zfile/documentazione/storia_assedio_Furiani_1759/storia_assedio_Furiani_1759.htm Relacja Giovanni Giacomo Grimaldiego o oblężeniu Furiani (1759) i walkach na Korsyce].
* [[w:fr:Constitution corse#Les règlements, textes constitutionnels et autres|Tekst Konstytucji Korsyki w języku francuskim.]]


== Przypisy ==
== Przypisy ==

Wersja z 21:00, 4 lip 2022

Flaga Republiki Korsykańskiej (1755–1769)

Konstytucja Korsyki – uchwalona w listopadzie 1755 roku oświeceniowa konstytucja Republiki Korsykańskiej proklamowanej przez powstańców antygenueńskich pod przywództwem Pasqualego Paoliego. Obowiązywała do upadku republiki w 1769 r[1].

Jej ogłoszenie poprzedza zarówno konstytucję amerykańską z 1787 roku jak i Konstytucję 3 maja z 1791 r.

Władza ustawodawcza należała do wybieranego co 3 lata parlamentu, w którym mogli zasiadać mężczyźni mający ukończone 25 lat. Władzę wykonawczą sprawował prezydent Rady Wykonawczej.

Została spisana w toskańskim dialekcie języka włoskiego, będącym wówczas językiem korsykańskich elit[2]

Pozostała w mocy na terenach kontrolowanych przez republikę do jej upadku po przegranej bitwie na Nowym Moście, gdy wyspa została opanowana przez wojska króla francuskiego. Interwencja była skutkiem tajnego traktatu wersalskiego z 1768 roku, w którym zadłużona u Ludwika XV Republika Genueńska sprzedała wyspę w zamian za umorzenie należności i zwrot opanowanej przez powstańców korsykańskich sąsiedniej wyspy Capraia.


Przypisy

  1. Dorothy Carrington, The Corsican constitution of Pasquale Paoli (1755–1769), „The English Historical Review”, LXXXVIII (CCCXLVIII), 1973, s. 481–503, DOI10.1093/ehr/LXXXVIII.CCCXLVIII.481, JSTOR564654.
  2. Blackwood, Robert J. & Tufi, Stefania: The Linguistic Landscape of the Mediterranean: French and Italian Coastal Cities. Basingstoke, UK: Palgrave Macmillan, 2015, s. 130.