Śriwisznuizm

Śriwisznuizm, śriwajsznawa, śrisampradaja – ortodoksyjna, braministyczna tradycja w łonie wisznuizmu. Nazwa tej tradycji pochodzi od bogini Śri, cieszącej się w Tamilnadu czcią równorzędną Wisznu. Obecnie jest to dominujący nurt wisznuizmu w obrębie stanu Tamilnadu w południowych Indiach^[1].

Historia[edytuj | edytuj kod]

Tradycję śriwajsznawa zapoczątkowano w IX w. na bazie zbioru hymnów i pieśni mistyków tamilskich zwanych alwarami. Dalej w okresie X–XIV w. rozwijali ją tzw. aćarjowie^[2]. Za pierwszego aćarję i kodyfikatora ruchu uważany jest Nathamuni. Zebrał on w X wieku pieśni alwarów w zbiór Cztery tysiące boskich utworów, stanowiący do dziś podstawowy tekst śriwisznuitów^[3]. Pod względem doktrynalnym bardziej oryginalny był jednak Jamuna, próbujący łączyć idee wedanty i bhakti. Za najważniejszego aćarję śriwisznuizmu uważa się Ramanudźę, twórcę dziewięciu dzieł filozoficznych w sanskrycie.

Odmiany[edytuj | edytuj kod]

W XIV w. ruch rozpadł się na dwie odrębne sekty, południową i północną, obie powołujące się na Ramanudźę. Doktrynalne różnice między nimi dotyczą głównie rozbieżności co do oceny wartości ludzkiego wysiłku w dążeniach duchowych. Różnią się także formą tilaki urdhwapundra malowanej na czole.

Praktyki religijne[edytuj | edytuj kod]

Najważniejsze mantry tradycji to^[2]:

Doktryna[edytuj | edytuj kod]

uznają Narajanę za wcielenie Wisznu^[4]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ 0.1. Uwagi ogólne. W: Jacek Woźniak: Od poezji do teologii. Perija tirumoli Tirumangejjalwara na tle tamilskiej myśli śriwisznuickiej. Wyd. 1. Warszawa: Dom Wydawniczy Elipsa, 2019, s. 112. ISBN 978-83-8017-231-9.
↑ ^a ^b Marzenna Czerniak-Drożdżowicz: Studia nad pańćaratrą. Tradycja i współczesność. Wyd. 1. Kraków: Wydawnictwo uniwersytetu Jagiellońskiego, 2008, s. 31. ISBN 978-83-233-2645-8.
↑ Alwarowie i tamilska weda. W: Gavin Flood: Hinduizm. Wprowadzenie. Małgorzata Ruchel(tłum.). Wyd. 1. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2008, s. 139, seria: Ex Oriente. ISBN 978-83-233-2517-8.
↑ Kult Narajany. W: Gavin Flood: Hinduizm. Wprowadzenie. Małgorzata Ruchel(tłum.). Wyd. 1. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2008, s. 127, seria: Ex Oriente. ISBN 978-83-233-2517-8.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

J.L. Brockington: Święta nić hinduizmu. Hinduizm w jego ciągłości i różnorodności. Józef Marzęcki(tłum.). Wyd. 1. Warszawa: Instytut Wydawniczy Pax, 1990. ISBN 83-211-1143-2.

[1] 0.1. Uwagi ogólne. W: Jacek Woźniak: Od poezji do teologii. Perija tirumoli Tirumangejjalwara na tle tamilskiej myśli śriwisznuickiej. Wyd. 1. Warszawa: Dom Wydawniczy Elipsa, 2019, s. 112. ISBN 978-83-8017-231-9.

[autonazwa1-2] Marzenna Czerniak-Drożdżowicz: Studia nad pańćaratrą. Tradycja i współczesność. Wyd. 1. Kraków: Wydawnictwo uniwersytetu Jagiellońskiego, 2008, s. 31. ISBN 978-83-233-2645-8.

[3] Alwarowie i tamilska weda. W: Gavin Flood: Hinduizm. Wprowadzenie. Małgorzata Ruchel(tłum.). Wyd. 1. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2008, s. 139, seria: Ex Oriente. ISBN 978-83-233-2517-8.

[4] Kult Narajany. W: Gavin Flood: Hinduizm. Wprowadzenie. Małgorzata Ruchel(tłum.). Wyd. 1. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2008, s. 127, seria: Ex Oriente. ISBN 978-83-233-2517-8.

[1]

[2]

[3]

[4]