Cacaxtla
Cacaxtla – stanowisko archeologiczne położone w meksykańskim stanie Tlaxcala, ok. 70 km na wschód od miasta Meksyk. Ośrodek został wzniesiony przez Olmeków Xicalanca około 250 roku p.n.e. i pełnił funkcję zarówno obronną jak i religijną. Słynie z dobrze zachowanych, ozdobnych malowideł.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Cacaxtla została założona przez Olmeków Xicalanca[1], którzy prawdopodobnie pochodzili z rejonu zatoki Meksykańskiej i byli majańskimi osadnikami. Stworzony przez nich ośrodek początkowo funkcjonował jak małe miasto-państwo. W jego centrum znajdowała wysoka na 24 m i długa na 183 m naturalna platforma zwana Gran Basamento, na której wzniesiono najważniejsze budowle. Natomiast poniżej znajdowało się kilka mniejszych piramid i świątyń[2].
Po upadku sąsiedniej Choluli ok. 650-750 r. n.e. ośrodek zyskał na znaczeniu i stał się stolicą regionu Puebli i Tlaxcali[1]. Do około 850 roku pełnił ważną funkcję religijną i obronną. Był również znaczącym ośrodkiem handlowym. Po 900 roku zaczął się upadek miasta, które do 1000 roku zostało opuszczone[2].
W 1974 roku odkryli je ponownie rabusie, co zwróciło uwagę archeologów. Jeszcze w tym samym roku rozpoczęły się trwające sześć lat wykopaliska prowadzone przez Eduardo Merlo Juáreza, Dianę Lopez-Sotomayor i Daniela Molina-Feala[2].
Freski[edytuj | edytuj kod]
W 1975 roku w tzw. budynku B odkryto bardzo dobrze zachowane freski przedstawiające ludzi i majańskie bóstwa. Najbardziej imponujący z nich, blisko 20 m długości fresk zwany Mural de la Batalla prezentuje scenę bitewną pomiędzy wojownikami Jaguara a wojownikami Orła. Ponieważ część wojowników jest w dużej mierze naga i nieuzbrojona, przypuszcza się, że scena może przedstawiać ceremonię składania ofiar po bitwie. Malowidło powstało prawdopodobnie przed 700 rokiem. Wykonano je na dwóch pochyłych wapiennych ścianach świątyni przedzielonych schodami[3].
Freski ozdabiają również obie strony wejścia do tzw. budynku A i przedstawiają dwie postacie w strojach orła i jaguara. Człowiek w stroju ptaka stoi na Pierzastym wężu – bóstwie rolnictwa i sztuki, natomiast człowiek w stroju jaguara na wydłużonym ciele jaguara, co jest symbolem deszczu[3]. Obie postacie to przypuszczalnie władcy-kapłani, żyjący w Cacaxtla między 600 a 900 rokiem.
Styl w jakim wykonano freski wskazuje na silne związki z ośrodkami w Teotihuacán i Bonampak[1]. Nie jest jednak pewne kto i kiedy je wykonał. Początkowo badacze sugerowali, że stworzyła je grupa majańskich artystów spoza Cacaxtla. Jednakże odkrycie w latach 80. kolejnych malowideł podważyło tę teorię, ponieważ były wykonane w nieco innym stylu[4].
Historyk sztuki Claudia Brittenham, która dokładnie zbadała freski, doszła do wniosku, że musiało nad nimi pracować kilka osób. Ponadto badania stratygraficzne dowiodły, że powstały one w różnym czasie, między 650 a 950 rokiem n.e. Brittenham uznała więc za nieprawdopodobne, by twórcy co roku przybywali do Cacaxtla, by tworzyć nowe malowidła. Zasugerowała więc, że mieszkańcy miasta najpierw przejęli, a następnie na przestrzeni lat wypracowali własny styl, który przekazywali kolejnym artystom[4].
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c Cacaxtla, [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2016-06-30].
- ↑ a b c Cacaxtla. haltenraum.com. [dostęp 2016-06-30]. (niem.).
- ↑ a b Cacaxtla. mesoweb.com. [dostęp 2016-06-30]. (ang.).
- ↑ a b Mexican murals reveal arts power. uchicago.edu. [dostęp 2016-06-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-07-01)]. (ang.).