Gra słów. Krzyżówka

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Gra słów. Krzyżówka
Nazwa formatu

Wordplay[1]

Rodzaj programu

teleturniej

Kraj produkcji

 Polska

Język

polski

Prowadzący

Radosław Brzózka

Data premiery

9 września 2019

Lata emisji

od 2019

Pora emisji

poniedziałek–piątek 15.35

Liczba odcinków

855[a]

Czas trwania odcinka

21–23 minut

Format nadawania

16:9 HDTV

Produkcja
Produkcja

Telewizja Polska

Reżyseria

Małgorzata Kosturkiewicz

Stacja telewizyjna

TVP1

Gra słów. Krzyżówka – polski teleturniej emitowany od 9 września 2019[2][3] na antenie TVP1, prowadzony przez Radosława Brzózkę[4]. To oryginalny polski format[1], przy realizacji którego początkowo pomagało przedsiębiorstwo Fajgel. Nagrania teleturnieju odbywają się we Wrocławiu.

Charakterystyka programu[edytuj | edytuj kod]

W programie uczestnicy rozwiązują różnego typu krzyżówki i zdobywają za to nagrody pieniężne. W każdym odcinku udział bierze czworo zawodników, a zwycięzca bierze udział w „finale mistrzów” organizowanym co 5 odcinków[b] (początkowo występowało rozróżnienie na „turniej mistrzów” jako cały odcinek i „finał mistrzów” jako ostatnią rundę tego odcinka).

Zasady i przebieg gry[edytuj | edytuj kod]

Runda 1.[edytuj | edytuj kod]

Na ekranie pojawia się krzyżówka z ośmioma słowami poziomymi i jednym pionowym hasłem głównym; każdy gracz odgaduje po dwa słowa poziome (w dwóch kolejkach)[5][6]. Po wylosowaniu numeru dla gracza podawana jest definicja szukanego słowa[7] – za podanie poprawnej odpowiedzi uczestnik otrzymuje 100 zł i uzyskuje prawo do odgadnięcia hasła głównego (za co przyznawane jest 200 zł, a rozgrywka toczy się dalej)[5]. W przypadku nieodgadnięcia hasła, po upływie 5 sekund odsłaniana jest jedna litera (wybierana przez gracza, jednak nie może być to litera wchodząca w skład hasła głównego)[5]. Można odsłonić maksymalnie 3 litery, ale pokazanie każdej z nich zmniejsza potencjalną nagrodę o 10 zł[5]. Od 116. odcinka udzielenie niewłaściwej odpowiedzi pozbawia uczestnika możliwości zgadywania danego słowa[5]. Ponadto wśród liter szukanego wyrazu kryje się pole-pułapka – jeżeli gracz na nie trafi, wtedy traci prawo do odgadywania, a słowo jest odkrywane[5].

Runda 2.[edytuj | edytuj kod]

Rozwiązanie krzyżówki z pierwszej rundy stanowi podstawę zagadki w rundzie drugiej[5][6]. Z liter wchodzących w skład tego słowa układa się inne wyrazy (np. ze słowa Wikipedia można by ułożyć np. paw, pik, kiwi), jednakże do tzw. sejfu trafia tylko 8 wyrazów, a każdy z nich to rzeczownik pospolity w mianowniku liczby pojedynczej[c][5]. Każdej litery z ośmioliterowego wyrazu można użyć tylko raz, lecz gdy któraś się powtarza, to można jej użyć tyle razy, ile występuje w haśle głównym[5]. Nagrody:

  • odcinki 1–55: za trafienie szukanego słowa w pierwszej kolejce przyznaje się 100 złotych, zaś w drugiej kolejce odsłania się pierwsze litery wszystkich haseł, a za trafienie słowa płaci 80 zł;
  • od odcinka 56: przed pierwszą kolejką odsłaniane są pierwsze litery we wszystkich hasłach; w obu kolejkach za każde poprawne słowo jest do zdobycia 100 zł[5].

Po tej rundzie zawodnik z najniższym stanem konta odchodzi z programu, zabierając swoje pieniądze i otrzymując nagrodę rzeczową od sponsora[5].

Runda 3.[edytuj | edytuj kod]

Na ekranie pojawia się krzyżówka z hasłami poziomymi i jednym pionowym, które jest odkryte i stanowi klucz, tzn. wszystkie pozostałe wyrazy krzyżówki są z nim powiązane[5][6]. Uczestnicy nie dostają żadnych dodatkowych podpowiedzi – znają tylko temat, do którego odnoszą się szukane słowa (widzą też długość wyrazu i jedną z jego liter – odsłoniętą po ujawnieniu hasła głównego)[5].

  • Odcinki 1–20: w tej sytuacji do uzyskania jest 100 zł; w drugiej kolejce odsłaniana jest dodatkowo pierwsza litera słowa, a za jego odgadnięcie przyznaje się 80 zł[8].
  • Odcinki 21–55: Jeszcze przed rozpoczęciem zgadywania odsłaniana jest jeszcze jedna litera szukanego wyrazu (pierwsza lub – jeśli pierwsza jest widoczna – ostatnia). W pierwszej kolejce za odgadnięcie szukanych słów przyznawano 100 zł, zaś w drugiej kolejce – 80 zł, lecz wtedy po raz trzeci odsłaniano litery pozostałych haseł (ostatnie albo drugie – w zależności od tego, które są już widoczne).
  • Odcinki 56–115: tak, jak do tej pory, kolejną literę ujawnia się jeszcze przed rozpoczęciem odgadywania (najczęściej pierwszą, chyba że tę już widać, wtedy ostatnią, choć z rzadka drugą); w drugiej kolejce nie ukazuje się żadna dodatkowa litera pozostałych trzech słów; w obu kolejkach za każde słowo można zdobyć 150 zł.
  • Od odcinka 116: za każde słowo można otrzymać 200 zł, ale przed odgadywaniem odsłonięte pozostają wyłącznie litery z hasła-klucza; analogicznie do zasad rundy 4., kolejne litery (nie więcej niż 3) ujawniają się co 5 sekund, i pomniejszają potencjalną nagrodę o 10 zł; do odpowiedzi uczestnicy zgłaszają się poprzez wciśnięcie przycisku[5].

Po tej rundzie zawodnik z najniższym stanem konta odchodzi z programu, zabierając swoje pieniądze i otrzymując nagrodę rzeczową od sponsora[5].

Runda finałowa[edytuj | edytuj kod]

Na ekranie pojawia się krzyżówka z kilkoma hasłami poziomymi i jednym pionowym[5]. Komputer losuje numer słowa poziomego, a prowadzący czyta jego definicję[5]. Do odpowiedzi zawodnicy zgłaszają się przyciskami zgodnie z zasadą „kto pierwszy, ten lepszy”[5]. Za odgadnięcie wyrazu gracz otrzymuje 200 zł[5] (lub kwotę pomniejszoną o 10 zł za każdą odsłoniętą po pięciu sekundach literę – czyli minimalnie 170 zł[5]; do 115. odcinka początkowa stawka wynosiła 100 zł) i otrzymuje prawo do zgadywania hasła głównego[5]. Jeśli zawodnik zgłosi się do odpowiedzi, lecz poda błędną, wtedy szansę przejmuje przeciwnik, ale ten nie może odsłaniać kolejnych liter[5]. Jeśli nikt nie odgadnie danego słowa, to pozostaje ono zasłonięte[5]. Hasło główne można próbować odgadywać dowolną liczbę razy[5], choć do 115. odcinka dopuszczalny był jeden błąd – drugi uniemożliwiał dalsze zgadywanie (ale nie przekreślał szans na zwycięstwo). Za odgadnięcie hasła głównego gracz otrzymuje 3000 zł[5] (w pierwszych 80 odcinkach – 2000 zł[6]) oraz – w odcinkach zwykłych – prawo do udziału w „finale mistrzów”[5]. Jeśli nie zostanie ono odgadnięte, zwycięzcą zostaje finalista z wyższym stanem konta[5].

Dogrywka[edytuj | edytuj kod]

Dogrywkę rozgrywa się w przypadku, gdy po rundzie drugiej, trzeciej lub finałowej zawodnicy z najniższym stanem konta mają tyle samo pieniędzy[5]. Prowadzący czyta podpowiedź dotyczącą szukanego słowa, a po kilku sekundach odsłaniane są kolejne litery niewiadomego wyrazu[5]. Zawodnicy zgłaszają się do odpowiedzi za pomocą przycisków[5]. Poprawna odpowiedź oznacza awans do kolejnej rundy, natomiast zła – eliminację z dalszej gry[5].

Emisja w telewizji[edytuj | edytuj kod]

Pierwszy odcinek teleturnieju ukazał się 9 września 2019 roku[9]. Program nadawany jest od poniedziałku do piątku o 15.35[9][10] w rocznych sezonach telewizyjnych, początkowo bez przerw wakacyjnych. Jego emisja była kilkakrotnie zawieszana (z powodów podanych poniżej tabeli), odwoływana (np. z powodu wydarzeń sportowych) lub nieuwzględniana w planach (z uwagi na święta, np. sylwester, Nowy Rok, Wszystkich Świętych itp.). Podsumowanie dłuższych przerw w emisji znajduje się poniżej.

Podsumowanie dłuższych przerw w emisji teleturnieju „Gra słów. Krzyżówka”
Sezon telewizyjny Początek emisji Koniec emisji Liczba
odcinków
2019/2020[11] 9 września 2019[9] 31 marca 2020[9] 420[9]
16 kwietnia 2020[9] 24 kwietnia 2020[9]
11 maja 2020[9] 15 czerwca 2020[9]
29 czerwca 2020[9] 2 lipca 2020[9]
13 lipca 2020[9] emisja ciągła
2020/2021 emisja ciągła 11 czerwca 2021[9]
21 czerwca 2021[d][9] 22 lipca 2021[9]
9 sierpnia 2021[9] 17 sierpnia 2021[9]
2021/2022 6 września 2021[9] 4 maja 2022[9][12] 160[9]
2022/2023 29 sierpnia 2022[9] 18 listopada 2022[9] 160[9]
7 grudnia 2022[9] 11 maja 2023[9]
jesień 2023 28 sierpnia 2023[9] 18 grudnia 2023[9] 80[9]
wiosna 2024 4 marca 2024[9] bd. bd.

Przerwa w emisji na początku kwietnia 2020 wynikała z ograniczeń spowodowanych pandemią COVID-19; również z tego powodu, w powiązaniu także z nadchodzącymi wyborami prezydenckimi, nastąpiła przerwa w emisji od końca kwietnia do połowy maja 2020[9]. W czerwcu 2020 teleturniej zniknął z anteny na dwa tygodnie na rzecz emisji audycji komitetów wyborczych przed czerwcowymi wyborami prezydenckimi[9], w lipcu 2020 zaś zniknięcie z anteny było powiązane z emisją audycji komitetów wyborczych przed drugą turą tychże wyborów[9].

Przerwy w emisji miały miejsce także podczas Mistrzostw Europy w Piłce Nożnej 2020 (nie nadawano odcinków między 14 a 18 czerwca 2021)[d][9]. Kolejne dłuższe przerwy w emisji odbyły się w czasie Letnich Igrzysk Olimpijskich w Tokio (przerwa od 23 lipca do 6 sierpnia 2021)[9] oraz w drugiej połowie sierpnia (emisja powtórek)[9].

W listopadzie i grudniu 2022 roku miały miejsce przerwy w emisji związane z transmisją mundialu w Katarze[9].

W sezonach 2021/2022 i 2022/2023 emisję premierowych odcinków programu zakończono stosunkowo wcześnie – już w pierwszej połowie maja, podczas gdy dotychczas ostatnie w sezonie wydania teleturniejów Telewizji Polskiej zazwyczaj pojawiały się pod koniec maja bądź w czerwcu[12].

Pod koniec 2023 roku Telewizja Polska podjęła decyzję o wprowadzeniu przerwy w emisji premier teleturnieju także w sezonie zimowym. Powodem wstrzymania emisji części produkcji, które zazwyczaj ukazywały się premierowo także w sezonie zimowym (oraz, w przypadku części tytułów, skrócenia sezonu jesiennego), miało być poszukiwanie przez Telewizję Polską oszczędności[13][14][15].

TVP VOD

Ponadto wszystkie wydania teleturnieju nadawca udostępnia w serwisie TVP VOD po ich pierwszej emisji telewizyjnej, w trakcie ich pierwszej emisji telewizyjnej lub w momencie planowanego bądź faktycznego rozpoczęcia ich pierwszej emisji telewizyjnej[e]. Zarówno tam, jak i w telewizji, odcinki opatrzono w napisy dla niesłyszących.

Oglądalność w telewizji linearnej[edytuj | edytuj kod]

Informacje o oglądalności zostały oparte na badaniach przeprowadzonych przez Nielsen Audience Measurement i dotyczą wyłącznie oglądalności premier telewizyjnych – nie uwzględniają oglądalności powtórek, wyświetleń w serwisach wideo na życzenie (np. TVP VOD) itp.

Premierę pierwszego wydania teleturnieju (2019) obejrzały 573 tysiące widzów[3]. Przez trzy kolejne tygodnie września program śledziło średnio 468 tysięcy widzów[16].

Widownia jedenastu odcinków wyemitowanych premierowo w okresie 31 sierpnia–14 września 2020 utrzymywała się na poziomie średnio 553 tysięcy osób[17] (program zanotował wzrost mimo uszczuplonej widowni innych programów w porównaniu z poprzednim sezonem). Premierowe wydanie z 10 lutego 2021 roku zanotowało wynik średnio 1,281 mln widzów[18].

Średnia oglądalność odcinków nadanych między 6 a 28 września 2021 roku wyniosła 626 tysięcy osób[19]. Następnie – w odniesieniu do całego sezonu 2021/2022 – oglądalność teleturnieju wzrosła do poziomu średnio 712 tys. widzów na odcinek[20].

W sezonie 2022/2023 kolejne wydania teleturnieju (pierwszą emisję telewizyjną nowych odcinków) śledziło 655 tysięcy widzów[21].

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. Stan na 23 kwietnia 2024 roku.
  2. Z założenia finały mistrzów miały odbywać się w piątki, po czterech kolejnych dniach nadawania teleturnieju, ale ze względu na nie zawsze regularną emisję, pojawiają się w inne dni tygodnia, zawsze jednak co 5 odcinków.
  3. Chyba że prowadzący zasygnalizuje inaczej.
  4. a b Bez emisji 22 i 23 czerwca 2021 ze względu na Ligę Narodów w Piłce Siatkowej Mężczyzn.
  5. Może to prowadzić do wcześniejszej dostępności odcinka w Internecie względem emisji telewizyjnej.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b Wordplay — Krzyżówka. Gra słów. sales.tvp.pl. [dostęp 2020-09-05]. (ang.).
  2. Michał Kurdupski: Sześć nowości jesienią w TVP1 i TVP2. Jacek Kurski: wszyscy widzowie będą zadowoleni. Wirtualne Media (online), 23 sierpnia 2019. [dostęp 2020-05-22]. (pol.).
  3. a b Michał Kurdupski: Debiut „Gra słów. Krzyżówka” z 573 tys. widzów, „Gotowi do gotowania. Start!” z - 469 tys., a „Teściowe i synowe. I kto tu rządzi?” z - 544 tys.. Wirtualne Media (online), 11 września 2019. [dostęp 2020-05-22]. (pol.).
  4. Maciej Kozielski: Nowe codzienne pozycje jesienią w TVP 1 i TVP 2. Press.pl (online), 19 sierpnia 2019. [dostęp 2021-07-12]. (pol.).
  5. a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z aa ab ac ad ae Regulamin teleturnieju „Gra słów. Krzyżówka”, [w:] Telewizja Polska [online], s.tvp.pl [dostęp 2020-07-12] [zarchiwizowane z adresu 2021-05-11] (pol.).
  6. a b c d Byliśmy na planie nowego teleturnieju “Gra słów. Krzyżówka”. Tylko u nas zdjęcia i zasady programu!. TELE Rozrywka (online), 9 września 2019. [dostęp 2021-07-12]. (pol.).
  7. Gra słów. Krzyżówka - castingi. Jak zgłosić się do programu?. ESKA.pl (online), 1 października 2019. [dostęp 2020-05-22]. (pol.).
  8. Sawatka: Wygrałam teleturniej "Gra słów. Krzyżówka"!. Sawatka (online), 31 października 2019. [dostęp 2020-05-22]. (pol.).
  9. a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z aa ab ac ad ae af ag ah ai aj Na podstawie bieżącego programu dla prasy Telewizji Polskiej.
  10. Michał Kurdupski: 468 tys. widzów nowego teleturnieju „Gra słów. Krzyżówka”. TVP1 stacją trzeciego wyboru. Wirtualne Media (online), 1 października 2019. [dostęp 2020-05-22]. (pol.).
  11. Teleturniej „Va banque” powraca po 16 latach do TVP2, a „Gra słów. Krzyżówka” zostaje w TVP1. Tele Rozrywka (online), 9 listopada 2019. [dostęp 2019-12-21]. (pol.).
  12. a b Michał Kurdupski: Koniec premier codziennych teleturniejów w TVP. Powodem oszczędności. Wirtualne Media (online), 6 maja 2022. [dostęp 2022-05-06]. (pol.).
  13. Patryk Pallus: Premiery „Koła fortuny” znikają z TVP2. Wirtualne Media (online), 13 listopada 2023. [dostęp 2023-12-07]. (pol.).
  14. Michał Kurdupski: TVP oszczędza i skraca serial „Ojciec Mateusz”. Wirtualne Media (online), 14 listopada 2023. [dostęp 2023-12-07]. (pol.).
  15. Michał Kurdupski: TVP1 przenosi premierowe odcinki „Jednego z dziesięciu” na wiosnę 2024 roku. Wirtualne Media (online), 15 listopada 2023. [dostęp 2023-12-07]. (pol.).
  16. Michał Kurdupski: 468 tys. widzów nowego teleturnieju „Gra słów. Krzyżówka”. TVP1 stacją trzeciego wyboru. Wirtualne Media (online), 1 października 2020. [dostęp 2020-09-17]. (pol.).
  17. Michał Kurdupski: Teleturniej „Gra słów. Krzyżówka” ogląda 553 tys. osób. Wirtualne Media (online), 16 września 2020. [dostęp 2020-09-17]. (pol.).
  18. Michał Kurdupski: Protestujące Polsat i TVN miały po 0,3 proc. udziału w oglądalności. Rekordy stacji TVP, 5,1 mln widzów „Wiadomości”. Wirtualne Media (online), 11 lutego 2021. [dostęp 2021-02-11]. (pol.).
  19. Michał Kurdupski: „Gra słów. Krzyżówka” zyskała 73 tys. widzów, TVP1 wiceliderem. Wirtualne Media (online), 29 września 2021. [dostęp 2021-09-30]. (pol.).
  20. Michał Kurdupski: 712 tys. widzów teleturnieju „Gra słów. Krzyżówka” w sezonie 2021/2022, nowe odcinki jesienią. Wirtualne Media (online), 24 lipca 2022. [dostęp 2022-07-24]. (pol.).
  21. Michał Kurdupski: „Gra słów. Krzyżówka” straciła 57 tys. widzów, nowe odcinki jesienią. Wirtualne Media (online), 10 czerwca 2023. [dostęp 2023-06-26]. (pol.).

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]