Język prawny

Język prawny – język, w którym formułowane jest prawo, a więc język przepisów i norm prawnych. Jest zawarty w tekstach prawnych – Konstytucji, ustawach, rozporządzeniach, dekretach (aktach normatywnych).

Język prawny jest odmianą języka naturalnego. Ma taką samą składnię, natomiast może się różnić w zakresie semantyki. Język prawny zawiera bowiem w sobie mocno rozbudowany i ściśle uporządkowany (co do zasady) aparat pojęciowy. Ułatwia on w miarę jednolitą interpretację języka prawnego, której dokonują osoby (organy) analizujące i stosujące prawo.

Język prawny jest językiem pierwszego stopnia (stopnia podstawowego). Natomiast wypowiedzi dotyczące tego języka formułowane są w języku prawniczym, będącym językiem drugiego stopnia (metajęzykiem).

Kategorie języka prawnego

Wobec istnienia zasadniczych różnic pomiędzy przepisami prawa a normami prawnymi, w ramach języka prawnego rozróżnia się język przepisów prawa, oraz język norm prawnych.

• język przepisów prawa – jest równoważny językowi tekstów prawnych (zob. definicja powyżej) natomiast nie obejmuje niepisanych źródeł prawa, czyli prawa zwyczajowego i zwyczaju międzynarodowego. W większości dziedzin prawa źródła te nie mają większego znaczenia, ale jednak istnieją. Zaś w prawie międzynarodowym, zwyczaj międzynarodowy wciąż należy do podstawowych jego źródeł – jest źródłem „żywym”, wciąż powstają nowe normy zwyczajowe, a istniejące ewoluują. Z uwagi jednak na brak utrwalenia ich autentycznej treści w formie pisemnej, nie współuczestniczą one w języku przepisów prawa.
• język norm prawnych – język wyrażeń o charakterze dyrektywnym, wskazujących wymagane sposoby zachowania, które powinny nastąpić w określonych sytuacjach faktycznych.

Zobacz też

• juryslingwistyka
• język prawniczy
• język urzędowy

Bibliografia

• B. Wróblewski, Język prawny i prawniczy, Kraków 1948.
• J. Woleński, Język prawny w świetle metod analizy semantycznej, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego. Prace Prawnicze”, z.31, 1967.
• Z. Ziembiński, Le langage du droit, et le langage juridique, “Archives de Philosophie du Droit” 19, 1974.
• T. Gizbert-Studnicki, Czy istnieje język prawny?, „Państwo i Prawo”, z.3, 1979.
• A. Redelbach, S. Wronkowska, Z. Ziembiński, Zarys teorii państwa i prawa, Warszawa 1992, s. 186 i nast., ISBN 83-01-10426-0.
• M. Zieliński, Języki prawne i prawnicze, w: Polszczyzna 2000. Orędzie o stanie języka na przełomie tysiącleci, red. W. Pisarek, Kraków 1999.
• A. Malinowski, Polski język prawny. Wybrane zagadnienia, Warszawa 2006.

Zapoznaj się z zastrzeżeniami dotyczącymi pojęć prawnych w Wikipedii.