Ochopień

Ochopień (czasem ochabień, ochapień, ochopnia) – dawna rosyjska górna odzież męska i damska wykonana z sukna lub kamlotu; odpowiednik żupana na zachodzie Rusi i w Rzeczypospolitej. Słowo pochodzi od staroruskiego słowa охабить czyli охватить (obejmować, objąć).

Ochabień i czapka

Ochopień był szeroko rozpowszechniony wśród szlachty w XV i XVI wieku, górna szeroka odzież z kołnierzem, u rosyjskich książąt i wojewodów, także caryc i bojarów, jako ubiór. Pod koniec 1670 roku ochopień przestał być ubiorem elitarnym i stał się ubraniem zwykłych ludzi.

Ochopień szyty był zwykle z dużym kołnierzem opadającym na plecy aż do łopatek. Wąska długa odzież (do kostki). Z przodu guzik zapinany był na butonierek. Po bokach długie rozcięcia od rąbka do rękawów. Ręce były zagnieżdżone w nacięcia, a rękawy wiązane z tyłu. Rękawy długie, proste. Kołnierz czworokątny. Kołnierz mógł sięgać połowy pleców.

Ochopień był uszyty z drogich tkanin - objari (jedwab ze złotem i srebrem), satyny, aksamitu lub brokatu. Na piersi mogła znajdować się naszywka (haft).

Bibliografia

• Irena Turnau: Słownik ubiorów. Tkaniny, wyroby pozatkackie, skóry, broń i klejnoty oraz barwy znane w Polsce od średniowiecza do początku XIX w. Warszawa: Semper, 1999, s. 126. ISBN 83-86951-53-2.
• Охабень // Толковый словарь живого великорусского языка : в 4 т. / авт.-сост. В. И. Даль. — 2-е изд. — СПб. : Типография М. О. Вольфа, 1880—1882.
• Охабень // Большая энциклопедия: В 22 томах (20 т. и 2 доп.) / под ред. С. Н. Южакова. — СПб.: Книгоиздательское товарищество «Просвещение», 1900—1909.
• Р. М. Кирсанова. Охабень // Костюм в русской художественной культуре 18 — первой половины 20 вв.: Опыт энциклопедии / под ред. Т. Г. Морозовой, В. Д. Синюкова. — М.: Большая Российская энциклопедия, 1995. — С. 188—189. — 383 с.: ил. с. — 50 000 экз. — ISBN 5-85270-144-0.
• Р. М. Кирсанова. Охабень // Розовая ксандрейка и драдедамовый платок: Костюм — вещь и образ в русской литературе XIX в. / под ред. Э. Б. Кузьминой. — М.: Книга, 1989. — С. 160—161. — 286 с. — 55 000 экз. — ISBN 5-212-00130-7.