Protesty przeciwko zmianom w sądownictwie w Izraelu

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Demonstracja w Tel Awiwie 28 stycznia 2023

Protesty przeciwko zmianom w sądownictwie w Izraelu – seria protestów społecznych, strajków[1] i strajków głodowych[2] przeciwko wprowadzeniu przez rząd Benjamina Netanjahu zmian w prawodawstwie dotyczących systemu sądownictwa[3], trwających od początku 2023 r. w różnych miastach Izraela. W strajkach wzięły udział różne warstwy społeczne: środowiska uniwersyteckie, związki zawodowe i pracodawcy[4].

4 stycznia 2023 r. nowo mianowany minister sprawiedliwości Jariw Lewin ogłosił plany reformy izraelskiego sądownictwa, w tym ograniczenie uprawnień Sądu Najwyższego i radców prawnych rządu, a także przyznanie koalicji rządzącej większości w organie mianującym sędziów[5].

Protesty zapoczątkowały demonstracje 7 stycznia 2023 w Tel Awiwie, w których udział wzięło 20 000 uczestników[6], równocześnie protestowano w Hajfie[7]. Tydzień później w proteście na stołecznym placu Orkiestry udział wzięło ok. 80 tys. uczestników, protesty odbyły się jednocześnie w Hajfie i Jerozolimie[8]. Demonstracja 21 stycznia 2023 w stolicy zgromadziła wg policji przeszło 100 000 osób[9].

Protesty powtarzały się regularnie, przybierając na sile[10], w lutym i marcu[11][12], 1 kwietnia w demonstracjach odbyły się ponownie w różnych miejscach kraju, w samej stolicy gromadząc blisko 200 000 uczestników[13]. Całkowita szacowana liczba uczestników mogła sięgać pół miliona[14].

Wskutek nacisku międzynarodowej opinii publicznej oraz marcowego strajku generalnego o niespotykanym natężeniu, który sparaliżował większość izraelskiej gospodarki (w tym banki, lotniska i restauracje)[15], Netanjahu chwilowo wstrzymał proces zmian w sądownictwie[16].

W 27. tygodniu nieustających, regularnych protestów, które odbywały się każdej soboty po szabasie, rząd wznowił działania[15], co stało się przyczyną tego, że 11 lipca dziesiątki tysięcy demonstrantów wyszły na ulice miast takich jak: Haifa, Petach Tikva, Beer Sheva, Hod Hasharon i innych, powodując w Tel Avivie paraliż komunikacyjny i uniemożliwiając funkcjonowanie lotniska Ben Guriona[17]. 21 lipca ponad 1100 rezerwistów Sił Powietrznych Izreala podpisało list, w którym ogłosili, że w ramach protestu przeciwko reformie sądownictwa zaprzestają dobrowolnej służby wojskowej w rezerwie[18].

Manipulacje przy systemie prawodawstwa w Izraelu są porównywane do działań rządu polskiego[19], co potwierdził też w wywiadzie wiceminister spraw zagranicznych Polski Paweł Jabłoński[20][21].

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Israel: General strike called off for now – DW – 03/27/2023 [online], dw.com [dostęp 2023-04-11] (ang.).
  2. 15 Israelis Launch Hunger Strike Outside PM's Office in Opposition to Judicial Coup, „Haaretz” [dostęp 2023-04-11] (ang.).
  3. Israel Protest | 'We Are Not Afraid': 80,000 Demonstrate Extremist Netanyahu Gov't in Tel Aviv, „Haaretz” [dostęp 2023-04-02] (ang.).
  4. Michał Szułdrzyński: Polska i Izrael. Zamach na sądy naszym towarem eksportowym? [online], Rzeczpospolita [dostęp 2023-04-02] (pol.).
  5. Jeremy Sharon, Justice minister unveils plan to shackle the High Court, overhaul Israel’s judiciary [online], timesofisrael.com [dostęp 2023-04-02] (ang.).
  6. Thousands March in Tel Aviv in Protest of Netanyahu's Far-right Gov't, Judicial Overhaul, „Haaretz” [dostęp 2023-04-02] (ang.).
  7. אלפים הפגינו נגד הממשלה בתל אביב: "לא ניתן לכם להפוך אותנו לדיקטטורה", „הארץ” [dostęp 2023-04-02] (hebr.).
  8. כתבי, 80 אלף הפגינו בכיכר הבימה נגד המהפכה המשפטית, „Ynet”, 14 stycznia 2023 [dostęp 2023-04-02] (hebr.).
  9. ToI Staff, ‘Night is descending upon Israel’: Masses rally against Netanyahu’s government [online], timesofisrael.com [dostęp 2023-04-02] (ang.).
  10. Potężne, bezprecedensowe protesty w Izraelu. Obywatele zatrzymają zamach na sądownictwo? [online], oko.press [dostęp 2023-04-02] (pol.).
  11. Izraelczycy wyszli na ulice, a Polacy pytają: a co z Polakami? "Może u nas otrząsną się z letargu" [online], naTemat.pl [dostęp 2023-04-02] (pol.).
  12. Masowe demonstracje w Izraelu. Setki tysięcy ludzi protestuje przeciwko reformie sądownictwa [online], gazetaprawna.pl, 26 marca 2023 [dostęp 2023-04-02] (pol.).
  13. N12 – למרות מאמצי ההידברות – המחאה נגד המהפכה המשפטית נמשכת [online], N12, 1 kwietnia 2023 [dostęp 2023-04-02].
  14. W Izraelu masowe protesty przeciwko rządowej kontroli sądownictwa. "Droga do pełnej dyktatury" [online], Do Rzeczy, 12 marca 2023 [dostęp 2023-04-02] (pol.).
  15. a b Izrael przyspiesza z reformą sądownictwa. Ulica protestuje, nie chce scenariusza z Polski [online], polityka.pl, 2023 [dostęp 2023-07-13] (pol.).
  16. Hadas Gold i inni, Israeli protesters stage 'day of disruption' against controversial judicial overhaul | CNN, „CNN”, 11 lipca 2023 [dostęp 2023-07-13] (ang.).
  17. Hadas Gold i inni, Israeli protesters stage 'day of disruption' against controversial judicial overhaul [online], CNN, 11 lipca 2023 [dostęp 2023-07-13] (ang.).
  18. Protesty w Izraelu. Rezerwiści sił powietrznych zrealizowali swoje zapowiedzi [online], forsal.pl, 21 lipca 2023 [dostęp 2023-07-23] (pol.).
  19. The View From Poland: ‘For Those of Us Fighting for Democracy, Israel Is a Sign of Hope’, „Haaretz” [dostęp 2023-07-13] (ang.).
  20. Poland Advised Israel on Judicial Overhaul, Says Polish Deputy Minister, „Haaretz” [dostęp 2023-07-13] (ang.).
  21. Protesty ws. zmian w sądach w Izraelu. Jabłoński: Dzieliliśmy się naszymi doświadczeniami [online], rmf24.pl [dostęp 2023-07-13] (pol.).