Przyjaciel Chłopów
| Częstotliwość | |
|---|---|
| Państwo | |
| Adres | |
| Język |
polski |
| Pierwszy numer | |
| Ostatni numer | |
| Redaktor naczelny | |
| Średni nakład |
15 000 egz. |
Przyjaciel Chłopów – polskojęzyczny tygodnik wydawany w Szczecinie[1] w latach 1850–1851, finansowany przez władze Królestwa Prus.
Pierwszy numer ukazał się 8 lutego 1850[2], ostatni 19 numer[3] 30 marca 1851[1]. Nakład „Przyjaciela Chłopów” sięgał 15 tysięcy egzemplarzy (dane z września 1850)[4]. Na terenie byłego Wielkiego Księstwa Poznańskiego kolportowano go bezpłatnie za pośrednictwem landratów i komisarzy, na koszt państwa[5].
Redaktorem naczelnym był spokrewniony z Radziwiłłami były urzędnik resortu oświecenia publicznego w rządzie Królestwa Kongresowego[6] – Eugeniusz Breza (1802-1860), otrzymujący z tego tytułu miesięczną pensję w kwocie 50 talarów[2]. Czasopismo było adresowane do polskiego chłopstwa w państwie pruskim. Jego celem było kształtowanie wizerunku pruskiego króla i państwa jako stojących po stronie prostego ludu przeciw polskiej szlachcie i księżom[7] („Kochajcie króla jako ojca i pana waszego, bo nie obcym wam jest, ale dobrodziejem i opiekunem”[5]). Wydawanie tygodnika finansowała rządowa instytucja pod nazwą Central-Stelle für Press-Angelegenheiten, powołana do wspierania prorządowej prasy w Królestwie Prus[4].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b I. Turowska-Bar: Polskie czasopisma o wsi i dla ws. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, 1963, s. 141.
- ↑ a b G. Kucharczyk. „Przyjaciel Chłopów”. Próba pruskiego oddziaływania przez prasę na polskie warstwy ludowe w połowie XIX wiek. „Pamiętnik Biblioteki Kórnickiej”. Z. 25, s. 126, 2001.
- ↑ G. Gzella. „Wielkopolanina” i „Wiarusa” utarczki z „Przyjacielem Chłopów”. „Kwartalnik Historii Prasy Polskiej”. 32/2, s. 39, 1993.
- ↑ a b G. Kucharczyk. Polacy w służbie Prusaków – przypadek Eugeniusza Brezy (1802-1860). „Przegląd Historyczny”. 99/4, s. 547, 2008.
- ↑ a b G. Gzella. „Wielkopolanina” i „Wiarusa” utarczki z „Przyjacielem Chłopów”. „Kwartalnik Historii Prasy Polskiej”. 32/2, s. 31, 1993.
- ↑ G. Kucharczyk. Polacy w służbie Prusaków – przypadek Eugeniusza Brezy (1802-1860). „Przegląd Historyczny”. 99/4, s. 542, 2008.
- ↑ I. Turowska-Bar: Polskie czasopisma o wsi i dla ws. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, 1963, s. 26.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Grażyna Gzella: „Prasa gadzinowa" dla polskich chłopów pod panowaniem pruskim w XIX wieku. W: W kręgu prasy (przeszłość - teraźniejszość - przyszłość). T. 1. Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, 1999. ISBN 83-231-1114-6.
- Grażyna Gzella. „Wielkopolanina” i „Wiarusa” utarczki z „Przyjacielem Chłopów”. „Kwartalnik Historii Prasy Polskiej”. 32/2, s. 29-39, 1993. [dostęp 2019-07-01].
- Grzegorz Kucharczyk. Polacy w służbie Prusaków – przypadek Eugeniusza Brezy (1802-1860). „Przegląd Historyczny”. 99/4, s. 541-551, 2008. [dostęp 2019-07-01].
- Grzegorz Kucharczyk. „Przyjaciel Chłopów”. Próba pruskiego oddziaływania przez prasę na polskie warstwy ludowe w połowie XIX wiek. „Pamiętnik Biblioteki Kórnickiej”. Z. 25, s. 125-134, 2001. [dostęp 2019-07-01].
- Irena Turowska-Bar: Polskie czasopisma o wsi i dla wsi od XVIII w. do r. 1960. Materiały bibliograficzno-katalogowe. Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, 1963, s. 26, 141.