Richterwahlausschuss

Richterwahlausschuss – nazwa organów kolegialnych w systemie niemieckiego sądownictwa, które wybierają sędziów sądów powszechnych i specjalnych na poziomie federalnym oraz w niektórych przypadkach też na poziomie landu. Odgrywają podobną role w Niemczech jaką odgrywa Krajowa Rada Sądownictwa (KRS) w Polsce. Inaczej niż KRS, Richterwahlausschüsse nie są stałymi organami.

Poziom federalny

Na poziomie federalnym Richterwahlausschuss wybiera sędziów federalnych (Bundesrichter) do sądów federalnych (Bundesgericht), jak federalny sąd najwyższy (Bundesgerichtshof – BGH), federalny sąd pracy (Bundesarbeitsgericht – BAG), federalny sąd administracyjny (Bundesverwaltungsgericht – BVerwG), federalny sąd finansowy (Bundesfinanzhof – BFH), federalny sąd socjalny (Bundessozialgericht – BSG) oraz federalny sąd patentowy (Bundespatentgericht – BPatG). Podstawą prawną jest art. 95 ust. 2 niemieckiej ustawy zasadniczej (Grundgesetz – GG), Ustawa o wyborze sędziów (Richterwahlgesetz – RiWG) oraz Ustawa o sędziach (Deutsches Richtergesetz – DRiG). Richterwahlausschuss składa się z ministrów sprawiedliwości wszystkich szesnastu landów (w niektórych landach zwanymi senatorami) i takiej samej liczby członków, których wybiera niemiecka niższa izba parlamentu federalnego (Bundestag – BT). Członkowie Richterwahlausschuss nie muszą być sędziami. Z reguły nimi nie są.

Sędziowie Federalnego Trybunału Konstytucyjnego (Bundesverfassungsgericht BVerfG) są wybierani według art. 94 niemieckiej ustawy zasadniczej (Grundgesetz – GG) przez federalny parlament bez udziału Richterwahlausschuss.

Postępowanie wyboru członków

Kandydatów na sędziów federalnych zgłasza federalny minister sprawiedliwości (Bundesjustizminister) lub Richterwahlausschuss. Niewiążącą opinię o kandydacie wydaje prezydium sądu, w którym kandydat chce pracować, vide § 57 DRiG. Federalny minister sprawiedliwości przesyła akta kandydata do Richterwahlausschuss. Richterwahlausschuss podejmuje decyzję o wyborze kandydata w niejawnym głosowaniu zwykłą większością oddanych głosów. Jeżeli federalny minister sprawiedliwości zgadza się z wyborem, wnioskuje do federalnego prezydenta (Bundespräsident) o mianowanie kandydata na sędziego. Prezydent razem z federalnym kanclerzem (Bundeskanzler) lub federalnym ministrem sprawiedliwości mianuje sędziego.

Poziom landowy

W pięciu landach (wszystkie ze starej RFN) wybór i mianowanie sędziów landu odbywa się wyłącznie wewnątrz odpowiednich ministerstw sprawiedliwości bez udziału Richterwahlausschuss.

• Według art. 51 ust. 3 konstytucji Dolnej Saksonii może zostać powołany Richterwahlausschluss. Dotychczas nie został powołany.
• Według art. 79 ust. 3 konstytucji Saksonii może zostać powołany Richterwahlausschluss. Dotychczas nie został powołany.
• Według art. 83 ust. 4 konstytucji Saksonii-Anhalt może zostać powołany Richterwahlausschluss.
• Północna Nadrenia-Westfalia i Saara nie mają Richterwahlausschuss.

11 landów ma Richterwahlausschuss. Jego kompetencje różnią się z landu do landu:

Badenia-Wirtembergia

Wybór sędziów odbywa się wewnątrz ministerstwa sprawiedliwości. Jeżeli prezydium danego sądu nie zgadza się z wyborem powołuje się Richterwahlausschuss, aby rozwiązać konflikt.

Bawaria

Wybór sędziów odbywa się wewnątrz ministerstwa sprawiedliwości. Istnieje, ale Richter-Wahl-Kommission, w skład której wchodzą marszałek parlamentu bawarskiego oraz dziewięciu jego posłów. Richter-Wahl-Kommission wybiera tylko sędziów bawarskiego trybunału konstytucyjnego (Bayerischer Verfassungsgerichtshof – BayVerfGH).

Berlin

Richterwahlausschuss ma 14 członków, w tym ośmiu posłów parlamentu berlińskiego.

Brandenburgia

Richterwahlausschuss ma 12 członków, w tym ośmiu posłów parlamentu brandenburskiego.

Brema

Richterwahlausschuss ma 11 członków, w tym pięciu posłów parlamentu Bremy.

Hamburg

Richterwahlausschuss ma 14 członków, w tym dziewięciu posłów i senatorów parlamentu Hamburga, vide art. 63 konstytucji Hamburga.

Hesja

Richterwahlausschuss ma 13 członków, w tym siedmiu posłów parlamentu Hesji, vide art. 127 ust. 3 konstytucji Hesji.

Meklemburgia-Pomorze Przednie

Istnieje Richterwahlausschuss, vide art. 76 ust. 3 konstytucji Meklemburgii-Pomorza Przedniego.

Nadrenia-Palatynat

Richterwahlausschuss ma 11 członków, w tym ośmiu posłów parlamentu Nadrenii-Palatynatu, vide art. 102 konstytucji Nadrenii-Palatynatu.

Szlezwik-Holsztyn

Istnieje Richterwahlausschuss, w tym 2/3 to posłowie parlamentu Szlezwika-Holsztynu, vide art. 43 konstytucji Szlezwika-Holsztynu.

Turyngia

Richterwahlausschuss ma 12 członków, w tym ośmiu posłów parlamentu Turyngii, vide art. 89 ust. 2 konstytucji Turyngii.

Linki zewnętrzne

• Niemiecka ustawa zasadnicza (Grundgesetz – GG)
• Ustawa o wyborze sędziów (Richterwahlgesetz – RiWG)
• Ustawa o sędziach (Deutsches Richtergesetz – DRiG)
• Wybór sędziów federalnego trybunału konstytucyjnego (PDF, 16 kB)
• Konstytucja Badenii-Wurtembergii
• Konstytucja Bawarii
• Konstytucja Berlina
• Konstytucja Brandenburgii
• Konstytucja Bremy. verfassungen.de. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-03-12)].
• Konstytucja Hamburga
• Konstytucja Hesji. starweb.hessen.de. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-10-31)].
• Konstytucja Meklemburgii-Pomorza Przedniego
• Konstytucja Nadrenii-Westfalii
• Konstytucja Szlezwiku-Holszteina
• Konstytucja Turyngii