Risk score

Risk score – jakościowa metoda oceny ryzyka zaistnienia strat w wyniku zdarzenia wypadkowego. W 1971 roku William Fine, ówczesny szef Departamentu Bezpieczeństwa w Naval Ordnance Laboratory w Silver Spring w stanie Maryland, USA stworzył wzór, pokazał praktyczne przykłady zastosowania, a następnie opublikował artykuł, który podjął problem matematycznego ujęcia kontroli zagrożeń. Kinney ze współpracownikami, w oparciu o wzory i dane Fine’a, zaproponował użycie nomogramów do oszacowania ryzyka i opłacalności wprowadzenia środków do redukcji ryzyka. W literaturze angielskojęzycznej ta metoda jest także nazywana ‘William-Fine method’ albo 'Fine & Kinney method’.

Metoda jest czteroetapowa:

1. Pierwszy etap polega na określeniu i opisaniu obszaru występowania zagrożenia, dla którego przeprowadzona zostanie ocena.
2. Drugim etapem jest sporządzenie listy rozpoznanych zagrożeń.
3. Trzeci etap polega na oszacowaniu ryzyka. Wykorzystuje się do tego 3 parametry:
   • Wskaźnik prawdopodobieństwa zaistnienia zdarzenia wypadkowego (P)
   • Czas ekspozycji (wystawienia) na czynnik niebezpieczny (E)
   • Możliwe skutki, oraz ich ciężkość (S)

   Parametry te służą do obliczenia wskaźnika ryzyka [R] ze wzoru: R = P·E·S

4. Ostatni etap to wartościowanie ryzyka

Szacowanie parametrów przeprowadza się według specjalnie opracowanych skal opisowych lub liczbowych.

Wskaźnik prawdopodobieństwa [P]

Wartość P	Opis	Szansa [%]
10	Bardzo prawdopodobne	50
6	Całkiem możliwe	10
3	Mało prawdopodobne, ale możliwe	1
1	Tylko sporadycznie możliwe	0,1
0,5	Możliwe do pomyślenia	0,01
0,2	Praktycznie niemożliwe	0,001
0,1	Tylko teoretycznie możliwe	0,0001

Ekspozycja [E]

Wartość E	Opis częstości ekspozycji
10	Stała
6	Częsta (codziennie)
3	Sporadyczna (raz na tydzień)
1	Minimalna (kilka razy w roku)
0,5	Znikoma (raz do roku i rzadziej)

W obliczeniach metody można stosować wartości pośrednie między tymi podanymi w tabeli. Jeżeli ekspozycja zachodzi trzy razy w tygodniu to jako E można wybrać wartość 4,5.

Skutki [S]

Wartość	Strata	Opis potencjalnych skutków zagrożenia
		Straty ludzkie	Straty materialne
100	Poważna katastrofa	Wiele ofiar śmiertelnych	Powyżej 10mln USD
40	Katastrofa	Kilka ofiar śmiertelnych	1,1mln-10mln USD
15	Bardzo duża	Ofiara śmiertelna	100tys -1mln USD
7	Duża	Ciężkie uszkodzenie ciała	10tys-100tys USD
3	Średnia	Absencja pracownika	1-10tys USD
1	Mała	Opatrzenie poszkodowanego	Poniżej 1tys USD

Uwaga: Od czasu opublikowania metody w 1971 r. inflacja spowodowała, że wartości strat materialnych podanych przez Fine’a zwiększyły się o ponad 600%. W polskich publikacjach kwoty były podawane w złotych i zależały od wielkości przedsiębiorstwa. Straty 100 tys. zł są katastrofą dla firmy jednoosobowej, natomiast są średnie dla wielkiej firmy.

Interpretacja wskaźnika ryzyka

Wskaźnik ryzyka	Kategoria ryzyka	Zalecane decyzje
R<1,5	Znikome	Kontrola i działania profilaktyczne są zbędne
1,5<R<48	Akceptowalne	Zalecana kontrola, działania profilaktyczne nie są konieczne
48<R<270	Tolerowane	Konieczna kontrola, zalecane działania profilaktyczne
270<R<400	Wysokie	Konieczna poprawa warunków pracy, nie wolno zaczynać nowych prac.
400<R	Nieakceptowalne	Należy natychmiast przerwać pracę

Metoda „Risk Score” jest stosowana w postaci nomogramów lub interaktywnego programu pracującego w systemie Windows. Riskex Risk Score Calculator 1