Siła wyższa

Szablon:ŹródłaSiła wyższa (łac. vis maior, ang. Act of God - "Wola boska", fr. force majeure) - ogólne określenie przyczyny sprawczej zdarzenia o charakterze przypadkowym lub naturalnym (żywiołowym), nie do uniknięcia, takiego, nad którym człowiek nie panuje (vis maior, quae humana infirmitas resistere non potest).

"Siła wyższa" to zjawisko, które powoduje zwolnienie kogoś z odpowiedzialności. Jako przykład można podać powódź, huragan, trzęsienie ziemi, sztorm, śnieżyca itp. Siłą wyższą dla przedsiębiorstw komunikacyjnych, które w umowie deklarują przewiezienie kogoś, może być np. korek drogowy. Jeżeli w umowie zastrzeżono, że możliwe jest opóźnienie z powodu siły wyższej, to przedsiębiorstwo jest zwolnione z odszkodowania na rzecz przewożonej osoby.

Termin "siła wyższa" nie obejmuje jednak sytuacji, którym można było zapobiec wiedząc o naturze jakiegoś zjawiska, np. nie można usprawiedliwić odpowiedzialności za śmierć dzieci podczas burzy, gdy opiekun kazał im schować się pod drzewem, w które następnie uderzył piorun, gdyż uderzenie pioruna w samotne drzewo jest przewidywalne i prawdopodobne.

Siła wyższa odgrywa znaczenie zwłaszcza w prawie cywilnym, kiedy jej zaistnienie może wyłączyć odpowiedzialność osoby za określone zdarzenie prawne.

W kontaktach między przedsiębiorstwami siła wyższa zwykle uchyla odpowiedzialność za powstałą szkodę i nie pociąga za sobą zerwania kontraktu lub rozwiązania umowy, chyba że zawarto odrębne porozumienie.

Towarzystwa ubezpieczeniowe oferują ubezpieczenia od działania siły wyższej, zapewniając wyrównanie szkód, których normalnie nie ma od kogo dochodzić.

Zobacz też

• Klauzula Jasona (Jason clause)