Sci-Hub: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
[wersja nieprzejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Nie podano opisu zmian
Nie podano opisu zmian
Linia 9: Linia 9:
| opis grafiki =
| opis grafiki =
| commons = Category:Sci-Hub
| commons = Category:Sci-Hub
| www = https://sci-hub.tw
| www = https://sci-hub.es.ht
https://sci-hub.it.nf
https://sci-hub.st
| motto = ''Usunąć wszystkie przeszkody na drodze nauki''
| motto = ''Usunąć wszystkie przeszkody na drodze nauki''
| komercyjna = nie
| komercyjna = nie

Wersja z 18:22, 26 lip 2020

Sci-Hub
Komercyjna

nie

Data powstania

16.04.2011

Autor

Aleksandra Ełbakjan

Rejestracja

nie

Wersje językowe

rosyjski, angielski

[https://sci-hub.es.ht

https://sci-hub.it.nf https://sci-hub.st Strona internetowa]

Sci-Hubserwis internetowy zawierający w swojej bazie miliony publikacji naukowych, których pełen tekst jest udostępniany z pominięciem opłat nałożonych przez wydawców[1][2]. Usługa umożliwia pobieranie publikacji naukowych z serwerów wydawców, przełamując różnego rodzaju zabezpieczenia[3][4][5].

Sci-Hub pozwala na wyszukiwanie publikacji naukowych według tytułu, identyfikatora cyfrowego DOI, numeru PMID albo adresu URL. Zgodnie z różnymi szacunkami oferuje nieodpłatny dostęp do ponad 95% artykułów opublikowanych w liczących się czasopismach naukowych.

Historia

Witryna Sci-Hub została założona w 2011 roku przez Kazaszkę Aleksandrę Ełbakjan[6][7] w ramach protestu przeciwko wysokim kosztom dostępu do publikacji naukowych – zwykle 30 dolarów za sztukę, gdy są kupowane pojedynczo. Sci-Hub wpisuje się w ruch otwartego dostępu[3][8].

W 2015 roku wydawca akademicki Elsevier złożył pozew przeciwko Sci-Hub, na podstawie domniemanego piractwa medialnego, co doprowadziło do utraty oryginalnego adresu sci-hub.org. W efekcie wyszukiwarka pojawiła się pod kilkoma różnymi domenami, z których niektóre zostały zablokowane w niektórych państwach[9][10]. Serwis Sci-Hub spotkał się ze zróżnicowanymi reakcjami ze strony środowisk naukowych – przez jednych wychwalany, potępiany przez wydawców[11].

Liczba publikacji Sci-Hub ściągnięta w lutym 2016 w różnych krajach.

Przypisy

  1. Jozef Tvardzík, Vedkyňa z Kazachstanu spustila pirátsky web pre vedcov [online], www.etrend.sk [dostęp 2019-10-12] (słow.).
  2. Michal Lorenz, Změní Sci-Hub systém publikování? [online], em.muni.cz [dostęp 2019-10-11] (cz.).
  3. a b Největší vědeckou loupež i vědci vítají. Dělá jim život pohodlnějším [online], iDNES.cz, 9 sierpnia 2017 [dostęp 2019-10-11] (cz.).
  4. Aleksandra Ełbakjan, Some facts on Sci-Hub that Wikipedia gets wrong [online], engineuring, 2 lipca 2017 [dostęp 2019-10-11] (ang.).
  5. Daniel S Himmelstein i inni, Sci-Hub provides access to nearly all scholarly literature, „eLife”, 7, 2018, e32822, DOI10.7554/eLife.32822, ISSN 2050-084X, PMID29424689, PMCIDPMC5832410 [dostęp 2019-10-11] (ang.).
  6. Lifeboat Foundation Bios: Alexandra A. Elbakyan [online], 7 maja 2010 [dostęp 2016-10-20] [zarchiwizowane z adresu 2010-05-07] (ang.).
  7. I odborné texty jsou drahé zboží. Z placených databází je vysvobozují Robinové Hoodové vědy [online], Radio Wave, 12 maja 2017 [dostęp 2019-10-11] (cz.).
  8. Internet Archive Wayback Machine [online], 4 grudnia 2015 [dostęp 2016-10-20] [zarchiwizowane z adresu 2015-12-04] (ang.).
  9. Elsevier Complaint Shuts Down Sci-Hub Domain Name – TorrentFreak, „TorrentFreak”, 4 maja 2016 [dostęp 2016-10-20] (ang.).
  10. Piracy site for academic journals playing game of domain-name Whac-A-Mole, „Ars Technica” [dostęp 2016-10-20] (ang.).
  11. Simon Oxenham, Meet the Robin Hood of Science, „Big Think”, 9 lutego 2016 [dostęp 2016-10-20] (ang.).