Świr (osiedle typu miejskiego)
54°49′N 26°24′E/54,816667 26,400000 Kościół św. Mikołaja | |
| Państwo | |
|---|---|
| Obwód | |
| Wysokość |
153 m n.p.m. |
| Populacja (2010) • liczba ludności |
|
| Nr kierunkowy |
1797 |
| Kod pocztowy |
222387 |
Położenie na mapie obwodu mińskiego  | |
Położenie na mapie Białorusi  | |
| 54°49′N 26°24′E/54,816667 26,400000
| |
Świr (biał. Свір) – osiedle typu miejskiego na Białorusi w rejonie miadziolskim obwodu mińskiego, 1,0 tys. mieszkańców (2010), położone na brzegu jeziora Świr.
Siedziba parafii prawosławnej (pw. Świętych Cyryla i Metodego)[2] i rzymskokatolickiej (pw. św. Mikołaja Biskupa). Znajdują się tu
- cerkiew prawosławna[3]
- kościół pw. św. Mikołaja, ufundowany w 1693 r., rozbudowany w latach 1908-1909, przekształcony w fabrykę w 1961 r., oddany wiernym w 1990 r[4].
- molenna staroobrzędowców pw. Zaśnięcia Matki Bożej[5].
Prywatne miasto duchowne położone było w końcu XVIII wieku w powiecie oszmiańskim województwa wileńskiego[6].
Historia
[edytuj | edytuj kod]
Gniazdo rodowe książąt Świrskich.
Podczas wojny polsko-rosyjskiej w latach 1577–82, Stefan Batory przeprowadzał w 1579 roku w Świrze mobilizację konnicy przed wyruszeniem na wyprawę, która skończyła się zdobyciem Połocka[7]. Tutaj miała miejsce narada wojenna.
Podczas wojny litewskiej był jednym z miejsc działania Samoobrony Mińskiej.
Za II RP siedziba wiejskiej gminy Świr.
Podczas okupacji hitlerowskiej 5 listopada 1941 roku Niemcy utworzyli getto dla żydowskich mieszkańców. Przebywało w nim około 800 osób. W sierpniu 1942 roku Niemcy zlikwidowali getto, a Żydów wywieziono do getta w Michaliszkach[8].
Urodzeni w Świrze
[edytuj | edytuj kod]- Eduard Wajciachowicz (ur. 1960) – białoruski parlamentarzysta
- Wiktoria Ciechanowicz (nazwisko przebrane: Krzyżanowska) zd. Kosteczko - żołnierz Armii Krajowej pd. "Kalina, autorka książki autobiograficznej "Śladami Wspomnień"[9].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Численность населения по Республике Беларусь, областям и г. Минску (тысяч человек) на 1 января 2010 года. belstat.gov.by. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-09-18)]. (ros.).
- ↑ Приход храма святых равноапостольных Мефодия и Кирилла г.п. Свирь. molod-eparchy.by. [dostęp 2021-03-06]. (ros.).
- ↑ Świr – zabytki | zdjęcia. radzima.org. [dostęp 2021-03-06]. (pol.).
- ↑ K. Shastouski, Kościół Św. Mikołaja | miasteczko Świr obwód miński [online], www.radzima.org [dostęp 2023-09-13].
- ↑ Świr. Molenna staroobrzędowców (cerkiew Zaśnięcia NMP). radzima.org. [dostęp 2021-03-06]. (pol.).
- ↑ Вялікі гістарычны атлас Беларусі Т.2, Mińsk 2013, s.81.
- ↑ Postawy [online], personal.inet.fi [dostęp 2016-04-26] [zarchiwizowane z adresu 2017-05-19].
- ↑ Geoffrey P. Megargee (red.), Encyclopedia of camps and ghettos, 1933-1945, t. II, part B, s. 1130.
- ↑ Ciechanowicz Krzyżanowska Wiktoria, „Fundacja Generał Elżbiety Zawackiej w Toruniu” [dostęp 2023-09-13].
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Świr – Biblioteka Kresowa Na Trakcie Batorego. kresy24.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-08-10)]. w kresy24.pl
- Świr w radzima.org
- Świr w jewishgen.org (ang.)
- Świr, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XI: Sochaczew – Szlubowska Wola, Warszawa 1890, s. 713. (pol.)
- https://www.ushmm.org/online/camps-ghettos-download/USHMM_Vol%202_PartB.pdf