Źródła dziejowe

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Źródła dziejowe – XIX-wieczne wydawnictwo źródłowe dotyczące historycznych dokumentów z XVI-XVII wieku, wydawane w Warszawie w latach 1876–1915, redagowane przez polskich historyków Adolfa Pawińskiego oraz Aleksandra Waleriana Jabłonowskiego[1].

Historia[edytuj | edytuj kod]

W latach 1875-1876 kierownik Archiwum Głównego Adolf Pawiński opracował oraz wydał swoje pierwsze, większe wydawnictwo źródłowe pt. "Pamiętniki Marcina Matuszewicza kasztelana brzesko-litewskiego 1714-1765", które opublikowane zostało w 4 tomach. W tym samym roku podjął on współpracę z innym polskim historykiem Aleksandrem Jabłonowskim. Razem już w 1875 rozpoczęli pracę nad serią wydawniczą pt. Źródła dziejowe mającą na celu naukowe opracowanie oraz publikację materiałów źródłowych z zasobów Archiwum Akt Daw­nych w Warszawie[2].

Ramy czasowe tej serii obejmują XVI oraz XVII wiek. Większość opublikowanych tomów dotyczy wieku XVI kilka wieku XVII[1].

Seria dzieli się na dwie części. Pierwsze 11. tomów jest opracowaniem dokumentów historycznych ułożonych tematycznie i poświęconych konkretnym periodom oraz zagadnieniom. Druga seria pt. Polska XVI wieku pod względem geograficzno-statystycznym stanowi próbę słownikowego i geograficznego opisu Polski XVI wieku[3].

W swojej pracy historycy wykorzystali zachowane, archiwalne dokumenty źródłowe takie jak rachunki skarbowe, księgi i rejestry poborowe, lustracje królewszczyzn, rewizje zamków i inne[3].

Wydane tomy[edytuj | edytuj kod]

Źródła dziejowe wydane zostały w latach (1876-1915). Opublikowano 26 tomów:

  • T. 1. Krzysztofa Grzymułtowskiego wojewody poznańskiego Listy i mowy, Warszawa, 1876[4],
  • T. 2. Dzieje zjednoczenia Ormian polskich z Kościołem Rzymskim w XVII wieku, z dwóch rękopisów, z włoskiego i łacińskiego w przekładzie polskim, Warszawa, 1876[5],
  • T. 3. Stefan Batory pod Gdańskiem w 1576 -1577, Warszawa, 1877[6],
  • T. 5. Lustracye królewszczyzn ziem ruskich Wołynia, Podola i Ukrainy z pierwszej połowy XVII wieku, Warszawa, 1877[7],
  • T. 6. Rewizya zamków ziemi wołyńskiej w połowie XVI wieku..., Warszawa, 1877[7],
  • T. 7. Sprawy Prus Książęcych za Zygmunta Augusta w r. 1566 -1568 : dyaryusz trzykrotnego poselstwa komisarzy królewskich, Warszawa, 1879[8],
  • T. 8. Skarbowość w Polsce i jej dzieje za Stefana Batorego 1576-1586, Warszawa, 1881[9],
  • T. 9. Księgi podskarbińskie z czasów Stefana Batorego 1576-1586, Warszawa, 1881[9],
  • T. 10. Sprawy wołoskie za Jagiellonów : akta i listy, Warszawa, 1878[10],
  • T. 11. Akta metryki koronnej co ważniejsze z czasów Stefana Batorego. 1576-1586, Warszawa, 1882[11],
  • Polska XVI wieku pod względem geograficzno-statystycznym:
    • T. 12. w serii, T. 1 w publikacji, Wielkopolska cz. 1, Warszawa, 1883[12],
    • T. 13. w serii, T. 2 w publikacji, Wielkopolska cz. 2, Warszawa, 1883[12],
    • T. 14. w serii, T. 3 w publikacji, Małopolska cz. 1, Warszawa, 1886[13],
    • T. 15. w serii, T. 4 w publikacji, Małopolska cz. 2, Warszawa, 1886[13],
    • T. 16. w serii, T. 5 w publikacji, Mazowsze, Warszawa, 1895[14],
    • T. 17. w serii, T. 6 w publikacji, Podlasie cz. 1, Warszawa, 1908[15],
    • T. 18. w serii, T. 7 w publikacji, Podlasie cz. 2, Warszawa, 1909[16],
    • T. 19. w serii, T. 8 w publikacji, Podlasie cz. 3, Warszawa, 1910[17],
      • Ziemie ruskie
        • T. 20 [XVIII]. w serii, T. 9 w publikacji, Ziemie ruskie. Ruś Czerwona. Cz. 1, Warszawa, 1902[18],
        • T. 21 [XVIII]. w serii, T. 10 w publikacji, Ziemie ruskie. Ruś Czerwona. Cz. 2, Warszawa, 1903[19],
        • T. 22. w serii, T. 11 w publikacji, Ziemie ruskie. Wołyń i Podole, Warszawa, 1889[20],
        • T. 23. w serii, T. 12 w publikacji, Ziemie ruskie. Ukraina (Kijów-Bracław). T. 1, Warszawa, 1894[21],
        • T. 24. w serii, T. 13 w publikacji, Ziemie ruskie. Ukraina (Kijów-Bracław). T. 2, Warszawa[21],
        • T. 25. w serii, T. 14 w publikacji, Ziemie ruskie. Ukraina (Kijów-Bracław). T. 3, Warszawa[22],
    • T. 26. w serii, T. 15 w publikacji, Inflanty. Cz. 1, Warszawa, 1915[23],

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b Zakrzewski 1897 ↓, s. 53.
  2. ↑ Zakrzewski 1897 ↓, s. 44.
  3. ↑ a b Zakrzewski 1897 ↓, s. 55-56.
  4. ↑ Jabłonowski 1876 ↓.
  5. ↑ Pawiński 1876 ↓.
  6. ↑ Pawiński 1877 ↓.
  7. ↑ a b Jabłonowski 1877 ↓.
  8. ↑ Pawiński 1879 ↓.
  9. ↑ a b Pawiński 1881 ↓.
  10. ↑ Jabłonowski 1878 ↓.
  11. ↑ Pawiński 1882 ↓.
  12. ↑ a b Pawiński 1883 ↓.
  13. ↑ a b Pawiński 1886 ↓.
  14. ↑ Pawiński 1895 ↓.
  15. ↑ Jabłonowski 1908 ↓.
  16. ↑ Jabłonowski 1909 ↓.
  17. ↑ Jabłonowski 1910 ↓.
  18. ↑ Jabłonowski 1902 ↓.
  19. ↑ Jabłonowski 1903 ↓.
  20. ↑ Jabłonowski 1889 ↓.
  21. ↑ a b Jabłonowski 1894 ↓.
  22. ↑ Jabłonowski 1897 ↓.
  23. ↑ Kordzikowski 1915 ↓.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Źródła_dziejowe&oldid=70843356”