10 marek 1943
| |
| Dane podstawowe | |
| Emitent |
Starszeństwo Żydów w Łodzi |
|---|---|
| Nominał |
10 marek |
| Rocznik |
1943 |
| Emisja | |
| Mennica |
I Wydział Metalowy |
| Data emisji |
27 grudnia 1943 |
| Data wycofania |
1944 |
| Projektant |
Pinkus Szwarc |
| Opis fizyczny | |
| Masa | |
| Średnica | |
| Grubość | |
| Materiał | |
| Rant |
gładki |
| Stempel | |
| Uwagi |
moneta obiegowa |
10 marek 1943 – moneta dziesięciomarkowa getta łódzkiego, bita w aluminium i elektronie, wprowadzona do obiegu 27 grudnia 1943 r.[1]
Awers[edytuj | edytuj kod]
Na tej stronie umieszczono gwiazdę Dawida, pod nią, z prawej strony napis „GETTO”, poniżej rok 1943, dookoła otok dwukreskowy, przeplatany gwiazdkami[1].
Rewers[edytuj | edytuj kod]
W centralnej części umieszczono nominał 10, pod nim napis „MARK”, na nominale falująca wstęga z napisem: „QUITUNG ÜBER”, dookoła otokowo napis „DER AELTESTE DER JUDEN •IN LITZMANNSTADT•”[1].
Opis[edytuj | edytuj kod]
Moneta była bita na terenie getta, w I Wydziale Metalowym (niem. Metallabteillung I) mieszczącym się przy ul. Łagiewnickiej 63[2], w elektronie lub aluminium, na krążku o średnicy ~28,3 mm, masie ~1,7 grama (elektron) lub 2,6–3,4 grama (aluminium), z rantem gładkim[1][3]. Ze względu na duży nakład, do bicia dziesięciomarkówek wykorzystywano kilka par stempli. Liczę rozpoznanych odmian monet i stempli przedstawiono w tabeli:
| Liczba odmian stempli[1] | Liczba odmian monet[1] | |
|---|---|---|
| 10 marek 1943 elektron | 3 dla awersu, 3 dla rewersu | 4 |
| 10 marek 1943 aluminium | 20 stempli awersu i rewersu | 18 |
W wielu opracowaniach, zarówno z lat siedemdziesiątych XX w. jak i współczesnych, monety bite w aluminium na cienkich krążkach (1,6–1,7 mm) i na grubych krążkach (2,1–2,2 mm), traktowane są jako odmiany[3].
W katalogach dwudziestowiecznych podawany jest nakład wszystkich odmian wynoszący 100 000 sztuk, jednak ostatni wpis w Kronice Getta Łódzkiego z dnia 28 lutego 1944 r., dotyczący dziesięciomarkówek, informuje o ponad 2 000 000 sztuk nakładu tej monety[4].