Abdollah Nuri
| |
| Data urodzenia |
1949 |
|---|---|
| Zawód, zajęcie |
polityk |
Abdollah Nuri (ur. 1949[1]) – irański polityk, dwukrotny minister spraw wewnętrznych Iranu, jeden z liderów obozu reformatorskiego w latach 1997-1999.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Jest szyickim duchownym[1]. Brał udział w irańskiej rewolucji islamskiej. Cieszył się zaufaniem ajatollaha Ruhollaha Chomejniego, który mianował go m.in. swoim osobistym przedstawicielem przy Korpusie Strażników Rewolucji Islamskiej[2]. Był również wśród doradców kolejnego Najwyższego Przywódcy Iranu - Alego Chameneiego[2].
Gdy w 1989 prezydentem Iranu został Ali Akbar Haszemi Rafsandżani, Abdollah Nuri z jego rekomendacji został ministrem spraw wewnętrznych Iranu[3]. W latach 90. XX wieku był jednym z czołowych irańskich reformistów skupionych wokół Mohammada Chatamiego, od 1997 do 2001 prezydenta Iranu[2][4]. Po zwycięstwie Chatamiego objął resort spraw wewnętrznych po raz drugi[5]. Od początku był celem ataków konserwatywnej frakcji w parlamencie i otoczenia Najwyższego Przywódcy Iranu, zwalczającego reformistów. W czerwcu 1998 Nuri został zmuszony do rezygnacji ze stanowiska[6]. W tej sytuacji Chatami mianował go wiceprezydentem[2]. W lutym 1999 Nuri zrezygnował ze stanowiska, by móc wystartować w wyborach samorządowych. Odniósł sukces i został przewodniczącym rady miejskiej w Teheranie[2].
Jesienią tego samego roku został aresztowany, by nie mógł wystartować w wyborach parlamentarnych[7], po których spodziewano się sukcesu reformatorów i objęcia przez Nuriego stanowiska przewodniczącego parlamentu[8].
Oskarżono go o publikowanie świętokradczych artykułów na łamach prowadzonej przez siebie gazety "Chordad", wspierającej politykę Chatamiego, wypowiedzi sprzeczne z nauczaniem ajatollaha Chomejniego[2], publiczne wspieranie dysydenta - ajatollaha Hosejna Alego Montazeriego (którego nazywał swoim wzorem i przewodnikiem duchowym). Proces Abdollaha Nuriego wzbudził ogromne zainteresowanie mediów; oskarżony broniąc się opierał się głównie na cytatach z wypowiedzi Chomejniego[7]. Deklarował wierność wobec republiki islamskiej, twierdząc, że jego działania miały służyć jej przetrwaniu i uchronić kraj przed nową rewolucją[2]. W listopadzie 1999 został uznany za winnego obrazy islamu i kwestionowania władzy Najwyższego Przywódcy. Skazany na pięć lat więzienia, wyszedł na wolność w 2002[7]. Amnesty International uznaje go za więźnia politycznego[1].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c Iran: Abdollah Nouri, prisoner of conscience: Medical Action [online], www.amnesty.org [dostęp 2016-03-02].
- ↑ a b c d e f g Profile of Abdollah Nouri, „BBC”, 27 listopada 1999 [dostęp 2016-03-02].
- ↑ M. Axworthy, Revolutionary..., s. 309.
- ↑ M. Axworthy, Revolutionary..., s. 329.
- ↑ M. Axworthy, Revolutionary..., s. 334.
- ↑ M. Axworthy, Revolutionary..., s. 341.
- ↑ a b c M. Axworthy, Revolutionary..., s. 350.
- ↑ Thierry Coville, Najnowsza historia Iranu. Republika islamska, Katarzyna Pachniak (tłum.), Warszawa: Wydawnictwo Akademickie Dialog, 2009, s. 117, ISBN 978-83-61203-40-7, OCLC 750898199.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Axworthy M.: Revolutionary Iran. A History of the Islamic Republic. London: Penguin Books, 2014. ISBN 978-0-14-104623-5.